Xem phần trước: Nhược điểm chết người của pháo GAU-8/A trên cường kích A-10
Tổng quan về cường kích A-10
Tên gọi của A-10 nhằm mục đích vinh danh chiếc máy bay chiến đấu nổi tiếng khác của Republic trong Chiến tranh Thế giới thứ 2, đó là P-47 Thunderbolt.
Máy bay chiến đấu P-47 Thunderbolt
A-10 còn có biệt danh đặc biệt do truyền thống của công ty Republic đặt cho các phản lực chiến đấu với chữ “hog” (con lợn).
F-84 Thunderjet là phi cơ đầu tiên tuân theo quy tắc này, nó có tên “Groundhog”, F-84F Thunderstreak là “Superhog” và F-105 Thunderchief là “Ultra-hog”, tiếp theo là A-10 với biệt danh “Warthog” (lợn rừng) do vẻ bề ngoài xấu xí của nó.
F-84 Thunderjet có biệt danh “Groundhog”
Tên gọi trên được “tình cờ” nói ra trong bài phát biểu giới thiệu A-10 của Đại tá Michael.G.Major tại Trung tâm Tác chiến Chiến thuật (Tactical Air Warfare Center/TAWC). Dù sao khi nhắc tới “Thunderbolt II” hay “Warthog” là đang nói tới chiếc máy bay kỳ dị nhưng hiệu quả này.
Sơ đồ cấu tạo của A-10 Thunderbolt II
Thiết kế của A-10 là “độc nhất vô nhị”, thân máy bay có hình khối trụ với mũi ngắn thon về phía đuôi, mặt dưới phẳng từ mũi đến đuôi, các hệ thống điện tử hàng không bố trí ở phía sau buồng lái.
Thân A-10 có hình khối trụ với mũi máy bay ngắn, thon dần về phía đuôi. Mặt trên, phía trước mũi là khoang tiếp nhiên liệu trên không, mặt dưới mũi chính là pháo GAU-8/A
Do pháo GAU-8/A, buồng lái và càng đáp đã chiếm hết diện tích ở phần thân thân trước, cho nên thậm chí càng đáp trước còn phải dịch sang bên phải để chừa chỗ cho khẩu pháo GAU-8/A.
Vì pháo GAU-8/A chiếm hết diện tích nên càng đáp trước phải dịch sang bên phải
Hai thùng nhiên liệu chính được đặt ở thân sau và nằm song song với các thiết bị điện tử hàng không. Các thùng nhiên liệu sử dụng vật liệu tự hàn và chứa bọt chống cháy. Một số vị trí chứa hệ thống thủy lực, điện tử hàng không được bao phủ bởi các tấm titanium chống đạn.
Hình vẽ một số chi tiết chính trên A-10
Cánh chính của A-10 bố trí ở mặt dưới giữa thân máy bay. Nhờ vị trí đặt cánh thấp mà khả năng tái trang bị và lắp vũ khí dễ dàng, nhanh chóng hơn so với các loại máy bay khác - một ưu điểm vượt trội và đây cũng chính là điều giúp cho YA-10 đánh bại YA-9 trong cuộc đấu thầu.
Mặt dưới A-10 phẳng từ mũi đến đuôi. Cánh chính được đặt ở mặt dưới giữa thân máy bay, là loại cánh bằng, được cắt ở 2 đầu cánh, có diện tích lớn
A-10 sử dụng loại cánh bằng, được cắt ở 2 đầu cánh, có diện tích lớn vì không yêu cầu tốc độ siêu âm và cần cơ động ở độ cao thấp cũng như cất, hạ cánh ở đường băng ngắn.
Cánh chính có không ít hơn 3 thanh xà dọc nâng đỡ và chứa 2 thùng nhiên liệu lớn (mỗi bên cánh chính chứa một cái). Mỗi cánh chính được trang bị 2 cánh tà sau, nằm hai bên khối chứa càng đáp.
Cánh liệng của A-10 được chia làm hai nửa để kiêm cả nhiệm vụ cánh hãm tốc. Một nửa sẽ bật lên và một nửa bật xuống giúp máy bay có tốc độ thấp và ổn định khi ở độ cao nhỏ.
Cánh liệng của A-10 đang trong trạng thái hãm tốc
Khối chứa càng đáp trên cánh chính của A-10 (khoanh đỏ), ở khối càng đáp bên trái chứa điểm tiếp nhiên liệu duy nhất vào thùng nhiên liệu ở trong cánh
Điểm tiếp nhiên liệu trong khối chứa càng đáp bên trái trong trạng thái mở, để ý vòi tiếp nhiên liệu ở bên trái và bảng điều khiển
Bộ cánh đuôi của A-10 bao gồm 2 cánh ngang đặt ở mặt dưới thân sau máy bay và 2 cánh đuôi đứng được lắp ở 2 đầu cánh đuôi ngang.
Cánh đuôi đứng được đặt khá cao và bộ cánh đuôi của A-10 ngoài nhiệm vụ giữ thăng bằng cho máy bay còn giúp che nhiệt từ cửa phụt của động cơ, giúp các tên lửa dùng đầu dò hồng ngoại khó khóa và theo dõi nó hơn.
Cánh đuôi đứng đa tác dụng của cường kích A-10
Buồng lái của cường kích A-10
Buồng lái của A-10 nhìn từ phía ngoài
Buồng lái của A-10 cung cấp một trường nhìn rộng cho phi công. Kính chắn gió thuộc dạng có khung chứ không phải là đơn khối như các máy bay chiến đấu sau này, và có lẽ A-10 là máy bay cường kích hiện đại cuối cùng với thiết kế kính chắn gió có khung.
Nắp buồng lái và kính chắn gió cũng được thiết kế để chống đạn cho phi công. Khu vực buồng lái được chống đạn bằng một khối titanium dày kiểu bồn tắm nên được gọi là “tub”. Nguyên khối “bồn tắm” titanium này chống được đạn 23 mm từ mọi góc độ.
Khối titanium chống đạn của buồng lái A-10
Các màn hình của A-10 vẫn thuộc dạng hiển thị mặt số thông thường, chỉ có 1 màn hình đơn sắc nhỏ để điều khiển tên lửa AGM-65 Maverick và bom điều khiển bằng laser. Màn hình hiển thị trên đầu phi công (HUD) đặt sát vào mảnh kính giữa trên kính chắn gió.
Dãy đồng hồ và màn hình hiển thị trong buồng lái A-10
A-10 ban đầu không được trang bị hệ thống điều khiển bay tự động (autopilot) mà phụ thuộc hoàn toàn vào phi công. Ở nguyên mẫu chế tạo và các máy bay tiền sản xuất, buồng lái được trang bị ghế phóng ESCAPAC. Đối với các phiên bản sản xuất hàng loạt, máy bay được trang bị ghế phóng ACE II.
(Còn tiếp)
