Một trong những mối đe dọa lớn nhất trên chiến trường hiện nay là sự có mặt của rất nhiều thiết bị nhìn đêm, camera tầm nhiệt và nhiều hệ thống cảm biến giá rẻ khác.
Theo các chuyên gia quốc phòng, những thiết bị này có thể khiến một đội quân không chính quy ở một nước có những khả năng mà trước đây chỉ có quân đội của các siêu cường quốc mới có.
Lực lượng Thủy quân Lục chiến và Quân đội Mỹ đã chú ý đến điều này, và cùng với Ban Tham mưu Chiến dịch Đặc biệt Mỹ đang hợp tác với các nhà sản xuất nhằm chống lại hiểm họa này bằng cách tích hợp công nghệ mới vào áo ngụy trang.
“Chúng tôi đã đặt ra yêu cầu rằng bộ đồ này có thể hoạt động ở bất kỳ tần số ánh sáng nào”, thiếu tá Anton Semelroth, một sĩ quan tại căn cứ Thủy quân Lục chiến Quantico, bang Virginia cho biết.
Ngụy trang truyền thống vốn chỉ để xóa nhòa hình dáng của một người lính, khiến họ có cùng màu sắc với môi trường tự nhiên của chiến trường. Nhưng nó chỉ tỏ ra hiệu quả khi quan sát bằng mắt thường.
Một số thiết bị cảm biến có thể phát hiện quang phổ mà mắt thường không thể nhìn thấy, qua đó những vật thể tưởng như tàng hình thực tế lại nổi bật trong môi trường tự nhiên chỉ vì những thiết bị giá rẻ và có thể mua ở bất cứ đâu.
Bộ Đồng phục Chiến đấu Chuyên dụng của Thủy quân Lục chiến (MCCUU) là công nghệ ngụy trang kỹ thuật số đầu tiên được Bộ Quốc phòng áp dụng.
Được sử dụng trên sa mạc và vùng rừng rậm, mẫu hình ngụy trang trên áo tỏ ra rất hiệu quả trong việc che giấu binh sĩ khỏi mắt thường.
Nhưng bộ đồng phục này, cùng với những loại áo của các quân chủng khác, có một nhược điểm.
Màu sắc của chúng trở nên tương phản trong môi trường tự nhiên khi quan sát bằng một trong số rất nhiều thiết bị cảm biến được thiết kế nhằm phát hiện quang phổ, cụ thể là tia cực tím và tia hồng ngoại nằm ở trên và dưới ngưỡng quan sát của mắt thường.
Ông Russ Hornung, giám đốc sản phẩm của công ty W.L. Gore & Associates, Inc. hiện đang phụ trách dự án phát triển công nghệ ngụy trang mới cho biết, ngay cả tia hồng ngoại bước sóng ngắn cũng dễ bị phát hiện, và rất nhiều sĩ quan thủy quân lục chiến đã phát hiện ra điều này khi họ mua các thiết bị cảm biến hồng ngoại bước sóng ngắn để thử nghiệm và thấy các đồng phục MARPAT của quân đội Mỹ phát sáng.
Công nghệ trên thường phát hiện được các chất liệu tổng hợp, mà đồng phục của lính thủy đánh bộ được làm bằng vải cotton kết hợp với nylon.
Theo một số chuyên gia, điều đó có thể tước đi khả năng hoạt động bí mật trên chiến trường của quân đội Mỹ.
“Từ những năm 90, ai cũng có thể mua một máy quay cầm tay Sony, lắp một tấm kính lọc và quan sát tia UV hoặc tia hồng ngoại”, ông Reed F. Curry, chủ tịch của công ty UVR Defense Tech, Ltd chuyên sản xuất các sản phẩm chống tia UV cho biết.
Ông Reed nói thêm, công nghệ này còn được sử dụng trong các trường học để xác định các địa điểm khảo cổ từ những con diều bay đơn giản, khiến cho khả năng này nằm trong tầm tay của một lực lượng nổi dậy hoặc các đội quân phi chính phủ khác.
“Chúng ta đã sử dụng thiết bị cảm biến tia UV trên các máy bay tự hành để phát hiện hoạt động của đối phương”, ông nói. “Tuy nhiên, chúng ta đã không bảo vệ quân đội mình khỏi những thiết bị như thế”.
Để chống lại việc quân nổi dậy có trong tay máy quay dân dụng và hiệu chỉnh chúng để trở thành cảm biết trên chiến trường, hoặc các chính phủ phát triển công nghệ quang học thế hệ mới, rất nhiều công ty sản xuất quân phục đang tìm kiếm những giải pháp khác nhau.
Một trong số đó là loại chất liệu nguy trang mới của Gore hiện đang được sử dụng, đánh giá và theo dõi bởi Lục lượng Thủy quân lục chiến của quân đội Mỹ và lực lượng đặc nhiệm SOCOM.
Công ty đã nghiên cứu trong nhiều thập kỷ để giúp quân đội giữ ấm và khô ráo bằng loại vải chống thấm nước, giờ đây đang hy vọng sẽ cứu sống nhiều sinh mạng binh sĩ bằng công nghệ ngụy trang thế hệ mới.
Sản phẩm của họ bao gồm các loại áo ngụy trang có hình dáng giống một áo ghile, các loại vải cỡ nhỏ và cỡ lớn nhằm che giấu những loại khí tài lớn như các xe chuyên chở.
Tất cả các sản phẩm này đều có thể che giấu vật thể bằng mắt thường và có thể cản trở dấu hiệu nhiệt và quang học.
Điều đó có nghĩa là chúng sẽ rất khó bị phát hiện vào ban ngày hay ban đêm, cho dù bằng mắt thường hay sử dụng các loại thiết bị cảm biến.
Trên thị trường quốc tế, công ty Fibrotex Technology của Israel cũng có rất nhiều sản phẩm ngụy trang quang học, bao gồm lưới ngụy trang cá nhân hoặc lều ngụy trang dành cho lính bắn tỉa, thậm chí còn có cả những sản phẩm dành cho các loại xe tăng.
Theo một thông cáo báo chí của công ty, Fibrotex Technology hiện đang cung cấp cho Bộ Quốc phòng Phần Lan các sản phẩm ngụy trang quang học và một đất nước giấu tên thuộc NATO khác với một màn chắn được sử dụng bởi lính đặc nhiệm của quốc gia này.
Nhu cầu dành cho một công nghệ che giấu quang học còn trở nên cấp thiết hơn, theo đại diện của Gore, khi Bộ An ninh Nội địa và Biên phòng Mỹ đã ghi nhận những trường hợp các thiết bị cảm biến hồng ngoại được sử dụng bởi các băng đảng buôn ma túy.
Rất có thể những tổ chức khủng bố như Nhà nước Hồi giáo (IS) đã có trong tay thiết bị này.
Thiết bị cảm biến hồng ngoại bước sóng ngắn được rất nhiều nhiếp ảnh gia sử dụng để tạo nên những hiệu ứng kỳ lạ cho những tấm ảnh của họ và bản thân ông Semelroth cũng thưa nhận rằng nó “có nhiều giá trị thương mại” nhưng có thể “hiệu chỉnh để sử dụng cho mục đích quân sự”.
Ngay cả những loại cảm biến hồng ngoại có giá thành cao sẽ dần trở nên rẻ hơn khi các hãng sản xuất bắt đầu sản xuất số lượng lớn và các công ty từ những quốc gia không bị bó buộc về xuất khẩu đối với một số mặt hàng quốc phòng (như Trung Quốc) bắt đầu sản xuất chúng.
Mặc dù hiểm họa về các loại cảm biến đăng tăng lên, ông Reed cho biết ông đã thất bại trong việc trình bày sản phẩm trước Bộ Quốc phòng Mỹ.
Ông đã từng đề đạt sản phẩm của Gore cho quân đội nhưng không được quan tâm.
Sau đó ông chuyển sang hợp tác với Hải quân Mỹ về việc áp dụng sản phẩm của mình nhằm giúp các máy bay có cùng tần số tia UV trên bầu trời.
Điều này sẽ giúp máy bay chống lại những loại vũ khí phòng không vác vai như tên lửa Stinger, tuy nhiên ông nói rằng những nỗ lực này bị gạt sang một bên do cắt giảm ngân sách.
Đại diện của Gore cho biết họ mong muốn một ngày khi công nghệ ngụy trang quang học sẽ được áp dụng vào các bộ quân phục tiêu chuẩn thay vì chỉ là một sản phẩm tích hợp cho có.
Quân đội Mỹ có lẽ cũng có mong muốn tương tự.
Bộ phận Công nghệ của Lực lương Thủy quân Lục chiến (MARCORSYSCOM), chuyên đảm trách việc thử nghiệm, phát triển và mua về những thiết bị thế hệ tiếp theo dự trên yêu cầu của quân đội Mỹ, cho biết những hoạt động về công nghệ ngụy trang hiện đang được tiến hành.
“Chúng tôi đang hợp tác với Quân đội Mỹ nhằm tiếp tục phát triển công nghệ ngụy trang quang học, không chỉ đối với các loại vải mà còn cả với các thiết bị quân sự”, bà Barb Hamby, phát ngôn viên của cục này cho biết.
“Đây là yêu cầu mà quân đội đã đặt ra và chúng tôi đang tìm kiếm công nghệ dùng cho tương lai”.