Ingram MAC-10 - “Người anh em” của Uzi đến từ nước Mỹ

Quá trình phát triển

Thiết kế của Ingram MAC-10 bắt đầu vào đầu năm 1964 bởi Gordon B. Ingram. Ông từng làm việc cho một công ty liên quan tới cảnh sát trước khi thôi việc và bắt đầu phát triển MAC-10.

Ông cũng hợp tác với Mitchell Werbell III, một cựu nhân viên CIA và là nhà sáng lập SIONICS - một công ty chuyên tập trung phát triển các phụ kiện như ống hãm nãy, hãm thanh và loa che lửa cho súng. Đây cũng là đối tác chính của công ty Cổ phần quân đội (MAC, do Gordon Ingram sáng lập).

Sự hợp tác của họ đã dẫn đến sự ra đời sản phẩm chủ lực MAC-10 với hy vọng bán được cho quân đội Mỹ.

Để đơn giản hơn, họ đã phát triển MAC-10 với thiết kế giống tiểu liên Uzi của Israel (cũng như nhiều súng tiểu liên có thiết kế tương tự khá thành công khác).

Thiết kế mang tính đơn giản với phần thân dạng hình chữ nhật được gắn cố định vào một tay nắm ở chính giữa. Những yếu tố này tạo cho MAC-10 một nền tảng tiểu liên ổn định, có sự cân bằng tốt khi bắn. Chính MAC-10 ( và “đàn em” MAC-11) đã làm cho Gordon Ingram trở nên nổi tiếng.

“Người anh em” của Uzi đến từ nước Mỹ

MAC-10 có khối lượng cơ bản 2,84 kg; chiều dài 584 mm khi mở báng và 269 mm khi gập báng; nòng súng dài 146 mm. Xét về tổng thế, súng khá ngắn và gọn so với những khẩu tiểu liên cùng thời điểm lẫn hiện nay. Tuy nhiên, MAC-10 lại khá nặng so với các súng tiểu liên hiện đại.

Lý do chính khiến súng có khối lượng nặng là công nghệ vật liệu thời điểm chế tạo MAC-10 chưa thực sự phát triển hoặc chưa thể áp dụng tốt được. Gordon Ingram đã chế tạo ra một khẩu tiểu liên đơn giản nhưng xuất sắc, súng có hầu hết các bộ phận được làm bằng thép, rất chắc chắn.

Cấu tạo của súng có hai phần chính: trên và dưới. Hai phần này được gắn kết với nhau bằng các đinh tán. Tay nắm chính của súng gắn chết vào phần dưới, được làm lõm và nhám phía sau để cầm nắm chắc chắn hơn.

Cò súng được làm ngắn, sử dụng thoải mái; vành bao cò được làm khá nhỏ, không phù hợp với người bắn đang đeo găng tay.

Một điểm độc đáo khác của MAC-10 chính là báng súng. Súng có báng kết hợp dạng khung kim loại hai nhánh ngang, phía sau là một khung kim loại khác dạng chữ L được gắn với khung trước thông qua một trục quay cứng. Vì vậy, báng MAC-10 khá dài, đảm bảo độ tựa chắc vào vai xạ thủ khi bắn liên thanh.

Ở trạng thái không sử dụng, phần khung kim loại trước sẽ được đẩy gọn và giấu vào trong thân. Phần chữ L phía sau sẽ được gập lên, gắn vào phần thước ngắm phía sau của súng.

Phần chữ L phía sau có thể được thay thế bằng báng gỗ để sử dụng thoải mái hơn. Báng cũng có thể tháo ra dễ dàng và người bắn vẫn thao tác tốt MAC-10 khi không có báng.

Ở một số phiên bản hiện đại hóa hoặc người dùng tự độ về sau, MAC-10 sẽ trang bị các loại báng dạng khung polymer gập tương tự như các dòng tiểu liên hiện đại khác.

Súng sử dụng cơ chế nạp đạn bằng phản lực bắn thẳng rất tin cậy với thoi nạp đạn mở. Cơ chế này được chứng minh là rất hiệu quả trên các loại tiểu liên ngắn. Khe nhả vỏ đạn có kích thước lớn, nằm ngay bên thân trái của súng. Một điểm đặc biệt khác của MAC-10 chính là chốt lên đạn.

Chốt lên đạn của súng dạng tròn, được làm bằng thép nhám, nằm ở phía trên của thân súng. Tuy nằm ở phía trên nhưng chốt lên đạn vẫn nằm thấp hơn và không ảnh hưởng gì đến tầm ngắm của người bắn.

Khi bắn, chốt lên đạn sẽ giật và giữ vị trí cố định ở phía sau. Đây cũng là chốt an toàn của súng khi xạ thủ xoay chốt này 90 độ, lúc này súng sẽ bị khóa và chốt sẽ chặn cả tầm ngắm của súng. MAC-10 cũng có một chốt an toàn khác nằm ngay bên cạnh phải của cò súng.

Thước ngắm của MAC-10 khá đơn giản, chỉ là hai mảnh sắt trước và sau, không thể điều chỉnh tầm bắn và hiển nhiên thì súng cũng không thể trang bị các loại kính ngắm chuyên dụng như các mẫu tiểu liên khác.

MAC-10 có thể được trang bị dây đeo và một tay nắm phía trước cũng bằng một sợi dây để tăng độ ổn định cho súng.

Phụ kiện đáng quan tâm nhất của MAC-10 là ống hãm thanh. Ống hãm thanh của MAC-10 mang tính cách mạng vào thời điểm đó, được thiết kế bởi Mitchell Werbell III của công ty SIONICS. Ống hãm thanh này có thiết kế hai đoạn với đoạn trước (đoạn gắn vào nòng) lớn hơn đoạn sau.

Ống hãm thanh có thiết kế khá lớn và làm cho MAC-10 trở nên khá mất cân đối. Tuy nhiên, đây là một phụ kiện tuyệt vời dành cho khẩu súng này, ống hãm thanh không những mang lại sự im lặng trong các nhiệm vụ đòi hỏi tính bí mật cao mà còn làm giảm độ giật đáng kể, giúp người bắn dễ kiểm soát súng hơn.

MAC-10 sử dụng hai loại đạn tiểu liên chính: .45 ACP và 9 x 19 mm Parabellum. Đây là các loại đạn tiểu liên phổ biến và dễ kiếm, đặc biệt là tại quê nhà của MAC-10.

Tốc độ bắn của súng đạt 1.090 viên/phút đối với đạn .45 ACP và 1.250 viên/phút đối với đạn 9 mm. Trên thực tế, người bắn thường khai hỏa MAC-10 với tốc độ vào khoảng 30 - 120 viên/phút.

Sơ tốc đầu đạn của súng là 280 - 366 m/s với tầm bắn hiệu quả đạt 50 - 70 m, trong khi tầm ngắm tối đa là 100 m. Súng sử dụng hộp đạn thép dài, gắn vào trong thân với sức chứa 30 viên .45 ACP hoặc 32 viên 9 mm. Một số phiên bản khác của MAC-10 có thể sử dụng hộp tiếp đạn dài với sức chứa lớn hơn.

Từ khi ra đời đến nay, MAC-10 đã trở thành một trong những đại diện tiêu biểu của tiểu liên, bên cạnh các thiết kế khác như Uzi hay MP5. Súng có cấu tạo đơn giản, uy lực trong cự ly gần, dễ sử dụng bởi một hoặc hai tay, đặc biệt khi trang bị thêm ống hãm thanh.

MAC-10 được sử dụng bởi quân đội và cảnh sát nhiều nước như Mỹ, Tây Ban Nha, Chile, Colombia… Súng cũng rất phổ biến trong dân chơi vũ khí Mỹ và các nước phương Tây.

Không những vậy, MAC-10 cũng thường xuất hiện trên phim ảnh với những tác phẩm rất nổi tiếng như Điệp viên 007, Gangster Mỹ hay Kẻ lập dị...