Hình minh họa.
Theo sau những thành công nhất định của máy bay không người lái (UAV) Bayraktar-TB2, Thổ Nhĩ Kỳ đang đẩy nhanh tốc độ cho ra đời "Kizilelma" (Trái táo đỏ) là nguyên mẫu trong dự án MiUS nhằm chế tạo ra một UAV dạng tiêm kích phản lực 1 động cơ.
Theo nhà sản xuất, "Kizilelma" có trọng lượng cất cánh tối đa là 6 tấn - và có thể mang theo 1,5 tấn vũ khí, có khả năng "tàng hình" (giảm phản xạ radar), độ cao hoạt động lên tới 10 km, tầm hoạt động 500 hải lý (926 km) và độ bền 5 giờ.
Dự kiến chiếc UAV sẽ có 2 biến thể là Kizilelma-A và Kizilelma-B.
Điểm khác biệt là với động cơ AI-25TLT do Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine liên doanh sản xuất, Kizilelma-A được cho là có thể bay với tốc độ cận âm còn Kizilelma-B có thể bay với tốc độ siêu âm thông qua các động cơ AI -322F (Ukraine) và TEI TF-6000 (Thổ).
Động cơ của Kizilelma-B được đánh giá là mạnh gấp 2,5 lần so với động cơ của Kizilelma-A.
"Kizilelma" là nguyên mẫu nằm trong dự án MiUS (Hệ thống Chiến đấu Không người lái).
Theo ông Selcuk Bayraktar - lãnh đạo cao cấp của nhà sản xuất Baykar, nguyên mẫu đầu tiên của Kizilelma đã được lắp ráp và dự kiến nó sẽ lần đầu tiên cất cánh vào năm 2023 và UAV dạng phản lực là "giấc mơ" đã kéo dài 112 năm.
Tuy nhiên trong bài viết được Topcor đăng tải gần đây, nhà phân tích Nga Sergey Marzhetsky cho rằng có nguyên nhân có thể khiến nguyên mẫu đầu tiên của "Kizilelma" không thể cất cánh đúng thời hạn mà ông Selcuk Bayraktar đã đưa ra - thậm chí ảnh hưởng tới cả chương trình:
"Kizilelma rất có thể sẽ là một UAV cất cánh từ tàu sân bay - cụ thể là tàu đổ bộ đa năng đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ TCG Anadolu (L-400)... lý do là vì Mỹ đã "bỏ rơi" Thổ Nhĩ Kỳ trong việc cung cấp tiêm kích cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (SVTOL) F-35B.
Song song với việc hé lộ tham vọng của dự án này là việc xuất hiện "gót chân Achilles". Đó là sự phụ thuộc quan trọng vào công nghệ của Liên Xô - những công nghệ Ukraine được kế thừa.
"Kizilelma" (trái) được trình bày dưới dạng mô hình trong khu vực triển lãm của nhà sản xuất Baykar ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 3 năm nay.
Cũng như UAV tầm cao Bayraktar Akinci được trang bị động cơ AI-450S do Ivchenko-Progress của Ukraine sản xuất, Kizilelma dự kiến sẽ được trang bị các động cơ khác của Ukraine là AI-25TLT giúp nó có tốc độ cận âm hoặc AI-322F với tốc độ siêu âm.
Từ đây có thể thấy điểm yếu rõ ràng của dự án đầy hứa hẹn là động cơ - thứ mà quá trình sản xuất và cung cấp Ankara hoàn toàn phải phụ thuộc vào Kiev.
Nhà máy Ivchenko-Progress được đặt tại thành phố Zaporozhye - chỉ cách điểm đóng quân của các lực lượng Nga vài chục km và cũng là nơi giao tranh quy mô lớn đang diễn ra.
Có thể nói rằng Moscow có quyền "điều chỉnh" việc chế tạo ở nhà máy..."
Vào đầu tháng 6/2022, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đã viếng thăm nhà máy thuộc Công ty Động cơ Thổ Nhĩ Kỳ (TEI) và được cơ sở này giới thiệu về nguyên mẫu động cơ TEI-TF6000 đang được họ phát triển cho Kizilelma-B.
Từ đây có thể thấy rằng quá trình sản xuất hàng loạt TEI-TF6000 vẫn chưa chính thức bắt đầu - và nếu Ankara không nhận được các động cơ do Ukraine sản xuất, dự án "Kizilelma" chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Nguyên mẫu động cơ TEI-TF6000 được trình diễn vào đầu tháng 6/2022.