Sau thời gian với nhiều dự án thua lỗ, điện ảnh Việt năm nay có dấu hiệu khởi sắc khi phần lớn phim thương mại đều được khán giả đón nhận. Trong 3 tháng đầu năm, có đến 3 phim Việt chạm mức doanh thu 100 tỷ đồng – con số mơ ước của nhiều đạo diễn. Ngay cả dự án độc lập Đêm tối rực rỡ cũng được quan tâm khi chiếu lại. Điều đó cho thấy khán giả nước nhà chưa bao giờ quay lưng với phim Việt, vẫn dành nhiều sự ưu ái nhất định so với phim ngoại.
Những tín hiệu đáng mừng
Nhà bà Nữ (Trấn Thành đạo diễn) có thể là một bất ngờ đầu năm. Khi công bố, nhiều ý kiến nghi ngại liệu Trấn Thành có vượt qua chính mình với thành tích từ Bố già – đạt tổng doanh thu lên đến hơn 420 tỷ đồng khi ra mắt năm 2021. Hơn nữa, đây là lần đầu nam MC ngồi ghế đạo diễn mà không có sự trợ giúp của đàn anh Vũ Ngọc Đãng như trước.
Song, Nhà bà Nữ lại vượt mặt tác phẩm tiền nhiệm, chạm mức doanh thu 458 tỷ đồng, hiện giữ kỷ lục là phim điện ảnh Việt ăn khách nhất mọi thời - theo số liệu từ Box Office Vietnam (đơn vị thống kê doanh thu phòng vé độc lập).
Có nhiều luận điểm để giải thích thành công của Nhà bà Nữ. Đó là sự cộng hưởng từ sức hút từ Trấn Thành, chiến lược truyền thông lẫn thời điểm ra mắt. Vào dịp Tết, khán giả Việt vẫn có xu hướng ủng hộ phim nội nhiều hơn phim ngoại. Thế nên, Chị chị em em 2 (Vũ Ngọc Đãng) vẫn thành công, thu hơn 120 tỷ đồng dù cạnh tranh trực tiếp với phim Trấn Thành.
Ra rạp mùa Tết, Chị chị em em 2 vẫn có doanh thu tốt dù cạnh tranh phim Trấn Thành đạo diễn.
Sau một mùa Tết thắng lớn, phim Việt không ra rạp ồ ạt như năm ngoái mà số lượng rất ít. Đáng mừng, các dự án nhìn chung đều có mức doanh thu khả quan. Phim kinh dị Vong nhi (Lê Tuấn Cường đạo diễn) đạt gần 25 tỷ đồng, phim hài Siêu lừa gặp siêu lầy (Võ Thanh Hòa đạo diễn) vẫn đang chiếu và có thể vượt mức 100 tỷ đồng.
Với những số liệu trên, tổng doanh thu phim Việt đạt được trong năm 2023 đã vượt hơn 700 tỷ đồng. Đây là tín hiệu khả quan với một nền điện ảnh vừa vực dậy sau thời gian thua lỗ nặng nề. Nếu tiếp tục với đà này, con số cuối năm hoàn toàn có thể chạm mức 2.000 tỷ đồng.
Không chỉ có phim thương mại, khán giả Việt vẫn ủng hộ những dự án nghệ thuật có nội dung kén người xem. Đơn cử, phim tài liệu Những đứa trẻ trong sương (Hà Lệ Diễm đạo diễn) nhận phản hồi tích cực từ nhiều phía. Trước đó, tác phẩm gây chú ý khi lọt vào danh sách rút gọn (shortlist) gồm 15 phim cuối cùng được chọn tranh giải Oscar 2023 ở hạng mục “Phim tài liệu xuất sắc”. Dù không xuất hiện trong bảng đề cử chính thức, dự án vẫn được xem là một niềm tự hào của điện ảnh Việt.
Do đó, khi ra rạp phim được khán giả ủng hộ nhiệt tình hơn so với nhiều dự án tài liệu khác. Trên mạng xã hội, nhiều người dùng chia sẻ bình luận, đánh giá tích cực về phim. Một số người nổi tiếng như Hồng Ánh, Tăng Thanh Hà… cũng kêu gọi khán giả xem phim để ủng hộ ê-kíp cũng như các đạo diễn trẻ.
Chất lượng chưa thực sự tương xứng
Dù bùng nổ doanh thu, chất lượng phim Việt phát hành năm nay vẫn là điều đáng bàn. Đơn cử, các dự án chiếu Tết chưa thực sự thuyết phục giới chuyên môn. Phần lớn đánh giá Nhà bà Nữ chỉ ở mức trên trung bình, chưa phải là một tác phẩm xuất sắc đủ tầm để đi đấu quốc tế. Trong khi đó, Chị chị em em 2 lại là một phần phim ăn theo đúng nghĩa, một bước lùi về tay nghề của đạo diễn Vũ Ngọc Đãng.
Ngoài những tín hiệu mừng, có một phim Việt bị hắt hủi khi ra rạp là Khi ta hai lăm (Luk Vân đạo diễn). Sau 2 tuần phát hành, phim chưa thể vượt qua con số doanh thu 3 tỷ đồng, đối diện khả năng lỗ nặng. Điều gây bất ngờ nhất là dự án quy tụ dàn diễn viên tên tuổi như Midu, Lê Dương Bảo Lâm, Lãnh Thanh, Tú Vi... Bản thân họ đều có lượng người hâm mộ nhất định nhưng lại không thể giúp phim thu hút khán giả.
Tác phẩm chọn dòng phim thanh xuân, lồng ghép nhiều yếu tố hài hước - lãng mạn, vốn là món ăn được khán giả trẻ ưa chuộng. Đạo diễn Luk Vân cũng có nhiều kinh nghiệm với thể loại này. Nhưng cuối cùng, dự án vẫn ế ẩm vì chất lượng tệ, nội dung chắp vá và còn nhiều điểm trừ về diễn xuất.
Điện ảnh Việt sẽ mãi "giậm chân tại chỗ" nếu còn có những tác phẩm như
Trước đó, phim kinh dị Vong nhi cũng có một số sáng tạo nhất định trong kịch bản. Song, kỹ thuật làm phim còn cũ, chất lượng hình ảnh và kỹ xảo còn thấp. Hay Siêu lừa gặp siêu lầy được đánh giá là sao chép về nội dung từ nhiều phim ngoại cùng dòng. Tác phẩm có lối kể và diễn xuất hạn chế, nhưng được ủng hộ vì đánh đúng tâm lý người Việt thích phim hài. Sau khi xem, nhiều khán giả đặt thắc mắc khi ê-kíp cổ súy cho tội phạm. Thậm chí, họ không chỉ dừng lại ở một tác phẩm mà sẽ phát triển thành loạt phim.
Nhìn chung, đa số dự án phim Việt ra mắt năm nay đều đạt được thành công nhất định về doanh thu. Đó thực sự là một bước đệm tốt, mở đường cho các dự án tiếp theo thắng lớn như Lật mặt 6, Công tử Bạc Liêu, Ký ức ở lại… Song, các nhà làm phim cũng cần thật sự tỉnh táo và đầu tư chất xám nhiều hơn nữa. Bởi lẽ sự thất bại của Khi ta hai lăm là một dấu hiệu cho thấy phim Việt có thể “ngã ngựa” bất cứ lúc nào.