Các nhà khoa học vừa phát hiện ra một hố đen có tiềm năng trở thành ứng cử viên giành kỷ lục tại hai hạng mục: vừa là hố đen nhỏ nhất từng được phát hiện, lại vừa là hố đen gần Trái Đất nhất từ trước tới nay.
Được ngành thiên văn học đặt tên là Kỳ Lân - The Unicorn, hố đen bé nhỏ nằm ngay cạnh ngôi sao đỏ khổng lồ V723 Mon ngụ tại chòm Monoceros. Chòm sao nằm cách Trái Đất khoảng 1.500 năm ánh sáng, và “con Kỳ Lân” kia chỉ có khối lượng bằng ba lần Mặt Trời.
Hai chỉ số trên đều khiến Kỳ Lân có thể giành kỷ lục ở cả hai hạng mục nhỏ nhất và gần nhất. Trước phát hiện mới, hố đen gần chúng ta nhất có khoảng cách gấp ba lần quãng đường từ Trái Đất tới Kỳ Lân, còn hố đen (được cho là) nhỏ nhất là giếng lực hấp dẫn nặng gấp 3,3 lần Mặt Trời, đang ép ngôi sao đỏ khổng lồ 2MASS J05215658+4359220 phải bay ở quỹ đạo quanh nó.
Kỳ Lân, giống như cái tên gọi của nó, là một thực thể hiếm có và kỳ lạ. Nó nhỏ hơn đa số những hố đen nhỏ nhất từng được ghi nhận - có khối lượng chỉ từ 5-30 đơn vị Mặt Trời. Trước khi Kỳ Lân hiện hữu, các nhà khoa học tin rằng hố đen không thể nhỏ hơn được nữa.
Hiển nhiên, việc phát hiện ra hố đen chẳng dễ dàng gì. Các chuyên gia thiên văn học không quan sát trực tiếp hố đen, mà nhìn vào ảnh hưởng của nó lên các ngôi sao lân cận để xác định vị trí và khối lượng của chúng. Ánh sáng phát ra từ sao bị bẻ méo là một trong những bằng chứng cho thấy hố đen, hay một vật thể sở hữu khả năng bẻ méo không gian, tồn tại.
“Cũng như cách lực hấp dẫn của Mặt Trăng ảnh hưởng tới triều cường Trái Đất, khiến nước biển dâng lên và hạ xuống, thì hố đen cũng khiến ngôi sao tròn biến thành hình bầu dục”, Todd Thompson, đồng tác giả nghiên cứu mới nhận định. “Lời giải thích đơn giản nhất thì là hố đen - và trong trường hợp này, câu trả lời đơn giản nhất có khả năng đúng cao nhất”.
Các nhà nghiên cứu nói thêm rằng trong tương lai gần, ngành thiên văn học có thể sẽ phát hiện ra thêm những hố đen nhỏ tương tự nữa, khi mà kính thiên văn ngày một hiện đại hơn, và dữ liệu gửi về ngày một chi tiết hơn.
Tham khảo New Atlas