Phiên sơ thẩm xét xử Phạm Công Danh và đồng phạm dự kiến diễn ra ngày 19/7 tại TAND TP.HCM.
Phạm Công Danh, 51 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Xây dựng VN (VNCB), nguyên Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc công ty TNHH Tập đoàn Thiên Thanh cùng 35 bị cáo khác nguyên là lãnh đạo, cán bộ của VNCB sắp được TAND TP.HCM đưa ra xét xử về tội “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.
Trước đó, ngày 13/5, VKSND Tối cao đã tống đạt cáo trạng đối với Phạm Công Danh cùng 35 bị can khác. Đồng thời, VKSND Tối cao cũng đã ủy quyền cho VKSND TP.HCM thực hành quyền công tố.
Hồ sơ “ma”
Sau khi được chấp thuận chủ trương phương án tái cơ cấu, VNCB bị đặt vào tình trạng kiểm soát, mọi giao dịch có giá trị từ 5 tỉ đồng trở lên đều phải có ý kiến của Tổ giám sát - Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Tuy nhiên, do cần tiền để chi trả lãi ngoài chăm sóc khách hàng, chi trả nợ cho công ty TNHH Tập đoàn Thiên Thanh, ông Danh lợi dụng nắm quyền chi phối và kiểm soát đã chỉ đạo cấp dưới lập các hồ sơ khống để vay tiền, rút tiền của VNCB. Phạm Công Danh cùng 35 bị cáo trong vụ án này đã thực hiện các hành vi phạm tội, gây thiệt hại cho VNCB hàng nghìn tỉ đồng.
Cụ thể, tháng 5/2013, Phạm Công Danh đã chỉ đạo các đồng phạm tạo dựng hồ sơ khống trong việc nâng cấp hệ thống CoreBanking, triển khai thực hiện khống để rút 63,276 tỉ đồng. Việc rút số tiền trên 5 tỉ đồng này không hề được báo cáo với Tổ giám sát.
Ngoài ra, Danh chỉ đạo cấp dưới, tổ chức thực hiện lập hồ sơ khống về việc thuê trụ sở tại 268 Tô Hiến Thành và 816 Sư Vạn Hạnh (quận 10, TP.HCM) gây thiệt hại 581,6 tỉ đồng.
Trong thời gian từ 28/12/2012 đến 11/3/2014, do cần tiền trả nợ, Danh đã tổ chức nhiều cuộc họp để chỉ đạo cấp dưới sử dụng pháp nhân của 12 công ty thuộc tập đoàn Thiên Thanh, xây dựng các bộ hồ sơ kinh doanh, mua bán vật liệu khống, phương án trả nợ khống, lập các biên bản họp HĐQT không có thật.
Danh còn nâng giá tài sản bảo đảm là khu đất tại TP Đà Nẵng (định giá chỉ với 2.000 tỉ đồng) để vay tại VNCB 5.000 tỉ đồng. Ngoài ra, ông Danh còn chỉ đạo 15 cá nhân là nhân viên của Thiên Thanh, chuyển khoản hoặc rút tiền mặt 4.700 tỉ đồng để trả nợ cho BIDV 2.600 tỉ đồng và làm việc cá nhân khác.
Không những thế, nguyên Chủ tịch HĐQT VNCB còn chỉ đạo rút 5.190 tỉ đồng tại VNCB nhưng không được sự đồng ý và không có chữ ký của chủ tài khoản Trần Ngọc Bích tại VNCB trên các ủy nhiệm chi và rút 300 tỉ đồng tại VNCB không có hồ sơ vay; chỉ đạo việc phát hành, ủy thác đầu tư trái phiếu trái quy định, gây thiệt hại cho VNCB 903 tỉ đồng.
Như vậy, chỉ tính riêng trong vụ án này, Phạm Công Danh và các bị cáo đã gây thiệt hại hơn 9.000 tỉ đồng cho VNCB chỉ trong vòng 17 tháng.
Con số này vẫn còn lớn hơn rất nhiều, bởi quá trình điều tra, CQĐT Bộ Công an đã tách hồ sơ một số vụ án khác mà Danh cùng đồng phạm cũng gây thiệt hại hàng chục tỉ đồng để tiếp tục điều tra.
Bí ẩn giữa Phạm Công Danh và tập đoàn Thiên Thanh
Tiền thân của tập đoàn Thiên Thanh là hãng Gạch bông Hương Sơn được thành lập từ năm 1964 và hoạt động tại Quảng Ngãi. Từ năm 2000, tập đoàn này đổi tên và chuyển địa bàn hoạt động vào TP.HCM, sau đó phát triển mạng lưới trên toàn quốc.
Thiên Thanh hiện có số vốn điều lệ 1.000 tỉ đồng, trong đó ông Phạm Công Danh sở hữu đến 80% vốn và một người khác là bà Quách Khánh Chi sở hữu 20.
Ngoài lĩnh vực kinh doanh truyền thống là vật liệu xây dựng - trang thiết bị nội thất, Thiên Thanh lấn sâu vào các mảng khác như mua bán ô tô, đầu tư - kinh doanh bất động sản, tư vấn - đầu tư tài chính, du lịch - nhà hàng - khách sạn và các hoạt động kinh doanh khác với hàng chục đơn vị trực thuộc.
Cái tên Thiên Thanh bắt đầu được dư luận và giới kinh doanh địa ốc bắt đầu từ năm 2011 khi tập đoàn này công bố sở hữu một loạt khu đất và triển khai rất nhiều dự án bất động sản như khu phức hợp Thiên Thanh Plaza Đà Nẵng (tổng vốn dự kiến 750 triệu USD).
Đặc biệt, cuối năm 2012, đầu năm 2013, Thiên Thanh xuất hiện với vai trò là nhóm cổ đông lớn tham gia tái cơ cấu NH TMCP Đại Tín (TrustBank). Phần lớn lãnh đạo cũ của TrustBank được thay thế bằng những người của Thiên Thanh tại kỳ đại hội cổ đông bất thường tháng 1/2013.
Tiếp đến, Thiên Thanh và nhóm cổ đông đã tăng vốn cho TrustBank từ 3.000 tỉ đồng lên 7.500 tỉ đồng. Cái tên NH Xây dựng Việt Nam (VNCB) cũng bắt đầu xuất hiện với những tôn chỉ, mục đích hoạt động khác với TrustBank.
Cuối tháng 3/2014, VNCB đã gây xôn xao thị trường khi cùng với Thiên Thanh ra mắt gói tín dụng 50 ngàn tỉ đồng cho BĐS với mục đích để kích cầu cũng như giải phóng hàng tồn kho BĐS, nhiều loại vật liệu xây dựng và tháo gỡ khó khăn cho các dự án dở dang…
Tuy nhiên, ngay sau khi công bố, gói tín dụng này đã gặp nhiều tranh cãi và việc triển khai cũng không hề dễ dàng.
Chỉ một thời gian ngắn sau, VNCB thực sự gây “bão” khi cuối tháng 7/2014, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an công bố quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam bị can đối với Phạm Công Danh cùng một số đồng phạm khác.