Sự xuất hiện của Iran và các lực lượng quân sự người Shite, can thiệp sâu rộng vào cuộc chiến chống IS tại Iraq, nội chiến Syria; sự thắng thế của phong trào Hezbollah và đồng minh tại Lebanon rõ ràng đã khiến Israel không thể ngồi yên. Hành động quân sự vừa qua tại Syria chỉ là một điểm nhỏ trong bức tranh xung đột toàn cảnh giữa hai bên.
Có thể thấy rõ việc Israel và Syria thực tế vẫn đang trong tình trạng chiến tranh sau cuộc chiến 6 ngày và một phần lãnh thổ cao nguyên Golan của Syria đang bị Israel chiếm giữ. Chính vì thế việc Israel thường xuyên tổ chức các đợt đột kích đường không nhằm vào các vị trí quân sự nằm sâu trong lãnh thổ Syria không phải là điều gì đáng ngạc nhiên.
Tuy nhiên, điểm đáng ngạc nhiên nằm ở chỗ tần suất các đợt không kích của Israel tăng mạnh trong vài năm trở lại đây với sự hiện diện của phong trào Hezbollah (năm 2013), lực lượng đặc nhiệm Iran Al Quds và dân quân người Shite (năm 2014) tham chiến hỗ trợ Damascus trong cuộc nội chiến tại Syria.
Điều này rõ ràng đã tạo ra câu hỏi phải chăng sự hiện diện của lực lượng quân sự Iran tại Syria đang làm Israel lo lắng.
Những đòn tấn công của Israel nhằm vào vị trí quân sự Iran hay các đoàn xe quân sự được cho là vận chuyển vũ khí dành cho Hezbollah đã phần nào giải thích vấn đề trên.
Tuy nhiên, mọi chuyện có thể sẽ vẫn diễn ra trong im lặng, nếu Syria và đồng minh Iran không tổ chức pháo kích vào các vị trí của Quân đội Israel hôm 10-5 để trả đũa cho vụ tấn công trước đó một ngày.
Để đáp trả, Israel đã huy động lực lượng quân sự lớn với 28 máy bay, 70 tên lửa được sử dụng để tấn công toàn bộ những địa điểm tình nghi là vị trí quân sự của Iran trên toàn lãnh thổ Syria. Đây có thể coi là một tiền lệ nguy hiểm!
Đòn tấn công của Syria và đồng minh Iran hôm 10-5 có thể mang nhiều ý nghĩa: Là đòn trả đũa, là đòn răn đe hay một phép thử dành cho Israel sau nhiều năm im lặng. Syria và đồng minh Iran muốn gửi tới thông điệp: Sức chịu đựng của chúng tôi đã tới giới hạn và hành động quân sự phải bị trả giá, đến với Israel. Và câu trả lời của Israel sau hành động đó là: "Chúng tôi sẵn sàng chơi lớn.
Đòn tấn công quy mô lớn nhằm vào các trận địa phòng không, vị trí quân sự của Iran trên lãnh thổ Syria không chỉ thể hiện năng lực tác chiến của Quân đội Israel, mà còn là lời khẳng định của Tel Aviv rằng, mọi động thái quân sự của Iran và đồng minh trên lãnh thổ Syria đều được theo dõi sát. Khi cần, Israel có thể tung đòn tấn công bất kỳ lúc nào".
Xét về mặt quân sự, Israel có thể không có khả năng đơn phương can thiệp quân sự trực tiếp vào Syria, nhưng có thừa khả năng để biến miền Nam Syria thành chiến địa, tạo ra bất ổn lớn Syria và đồng minh Iran tại đây.
Thậm chí, bằng nhiều cách khác nhau, Israel cũng có thể khơi mào cho một cuộc can thiệp quân sự mới của liên quân do Mỹ đứng đầu nhằm vào Syria.
Đó là kịch bản thật không mấy dễ chịu không chỉ với Syria và đồng minh, nếu xung đột tiếp tục leo thang.
Leo thang xung đột là vấn đề nhãn tiền
Nguy cơ xung đột giữa Israel với Syria và đồng minh Iran liệu có leo thang? Giới chuyên gia quân sự đánh giá đó là vấn đề nhãn tiền, nếu các bên không biết thỏa hiệp quyền lợi của nhau.
Phát biểu trong chuyến thăm Cyprus hôm 8-5, Thủ tướng Israel, Benjamin Netanyahu tuyên bố: Tehran đang hằng ngày tìm cách phá hủy và quét sạch Israel ra khỏi Trái Đất và họ đang thực hiện nó. Iran đang thực hiện các kế hoạch nguy hiểm ở Syria".
Liền sau tuyên bố của Thủ tướng Israel là đợt không kích đêm 9-5 vào các vị trí quân sự Iran gần Damascus là 8 quân nhân Iran thiệt mạng.
Tới ngày 11-5, chỉ một ngày sau đợt không kích quy mô lớn của Israel, trả lời báo giới, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman tiếp tục gửi thông điệp: Tổng thống Syria Bashar al-Assad hãy cảnh giác với lãnh đạo Vệ binh Cộng hòa Iran Qasem Soleimani, lực lượng Al Quds và các lực lượng quân sự Iran nên rời khởi Syria.
Israel có cái lý của mình để lo ngại sự hiện diện ngày càng sâu rộng của lực lượng quân sự Iran không chỉ ở Syria, mà còn ở Iraq và Lebanon.
Cuộc chiến chống khủng bố IS tại Iraq, nội chiến Syria và sự lớn mạnh của phong trào Hồi giáo vũ trang Hezbollah ở Lebanon rõ ràng có sự giúp sức to lớn của lực lượng quân sự dòng Hồi giáo Shite và Iran chính là người bảo trợ.
Sau khi kết thúc cuộc chiến chống khủng bố tại Iraq, nội chiến Syria kết thúc, nhiệm vụ của lực lượng quân sự người Shite sẽ là gì tiếp theo. Liệu các phong trào vũ trang này có liên kết với nhau dưới sự hậu thuẫn của Iran để chống lại Israel.
Kịch bản về các lực lượng quân sự tôn giáo cuồng tín, đã được thử lửa chiến trường đoàn kết chống lại Israel và "ngòi nổ" xung đột có thể là Syria là điều Tel Aviv không hề mong muốn.
Liệu Iran có từ bỏ bao công sức của mình gây dựng lực lượng quân sự Shite nhiều nằm qua tại Iraq, Syria và Lebanon nhiều năm qua để tạo cơ hội cho khả năng giải quyết xung đột bằng con đường hòa bình!
Rõ ràng, vấn đề trên là bài toán khó có lời giải ở thời điểm hiện tại và khi mâu thuẫn còn tồn tại thì xung đột có xảy ra lúc nào sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian. Cuộc chiến trên đất Syria sẽ còn tiếp tục.
Khoảnh khắc tổ hợp tên lửa - pháo phòng không Pantsir-S1 của Quân đội Syria bị Israel tiêu diệt