Ba cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton, George W. Bush và Barack Obama trong video nhân dịp Tổng thống Joe Biden nhậm chức. (Ảnh: AP)
Thành viên của câu lạc bộ các cựu tổng thống vẫn chụp ảnh với nhau. Họ cười và vỗ lưng nhau khi cùng dự các sự kiện lịch sử, hoặc ngồi trầm mặc bên nhau trong những đám tang VIP. Họ cùng tham gia các dự án đặc biệt. Họ hiếm khi chỉ trích nhau và càng ít gay gắt hơn về những người kế nhiệm trong Nhà Trắng.
Tuy nhiên, cũng như với nhiều truyền thống khác của các tổng thống, ông Trump rõ ràng không phù hợp với câu lạc bộ này. Giờ khi ông Trump đã hết nhiệm kỳ, sẽ rất khó để thấy ông tham gia vào câu lạc bộ trang nghiêm của các cựu tổng thống còn sống.
“Ông ấy đã bật cười trước ý tưởng ông ấy sẽ được nhận vào câu lạc bộ tổng thống. Ông ấy là người nghĩ kiểu: Tôi không nghĩ tôi sẽ được nhận”, Kate Andersen Brower, người phỏng vấn ông Trump năm 2019 cho cuốn sách “Nhóm 5 người: Câu lạc bộ tổng thống trong thời đại Trump”, kể.
Và có lẽ câu lạc bộ của những tổng thống kia cũng không muốn ông Trump tham gia, ít nhất là vào thời điểm này.
Các cựu tổng thống Barack Obama, George W. Bush và Bill Clinton cùng ghi hình một video dài 3 phút tại đài tưởng niệm quốc gia Arlington sau lễ tuyên thệ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden ngày 20/1 để ca ngợi sự chuyển giao nhiệm vụ một cách hoà bình là cốt lõi của nền dân chủ Mỹ. Video không nhắc tên ông Trump, nhưng được coi là sự khiển trách nhiêm khắc với những hành động của ông từ khi thua trong cuộc bầu cử ngày 3/11.
“Tôi nghĩ thực tế là 3 chúng tôi đứng ở đây, nói về sự chuyển giao quyền lực hoà bình, đã cho thấy tính toàn vẹn về thể chế của chúng ta”, ông Bush nói.
Ông Obama nói rằng lễ nhậm chức năm nay “là lời nhắc nhở rằng chúng ta đã có những bất đồng gay gắt nhưng thừa nhận sự nhân văn chung của nhau, và rằng, với tư cách những người Mỹ, chúng ta có nhiều điểm chung hơn là những điều chia rẽ chúng ta”.
Ba ông Obama, Bush và Clinton ghi hình video sau khi cùng ông Biden đặt hoa tại đài tưởng niệm lính vô danh. Họ cũng cùng ghi hình video để thúc giục người Mỹ tiêm vắc-xin chống virus corona. Chỉ riêng cựu tổng thống 96 tuổi Jimmy Carter, người đang tránh các sự kiện đông người vì đại dịch, và ông Trump không có mặt ở đó.
Jeffrey Engel, giám đốc sáng lập của Trung tâm lịch sử tổng thống tại ĐH Southern Methodist, nói rằng ông Trump không hợp với câu lạc bộ cựu tổng thống “vì tính khí khác biệt”.
Những người trong câu lạc bộ này thường được người kế nhiệm tôn trọng. Ngay cả Richard Nixon cũng được Bill Clinton và Ronald Reagan tôn trọng và tham vấn về chính sách đối ngoại. “Tôi không chắc sẽ có nhiều người gọi ông Trump để xin tư vấn chiến lược”, ông Engel nói.
Các cựu tổng thống Mỹ thỉnh thoảng cũng tham gia những nhiệm vụ lớn.
Hai ông George H.W. Bush và Clinton tham gia một chiến dịch năm 2005 để kêu gọi người Mỹ giúp đỡ các nạn nhân của đợt sóng thần khủng khiếp ở Đông Nam Á. Khi siêu bão Katrina đổ bộ, ông Bush cha kêu gọi ông Clinton thúc đẩy các nỗ lực gây quỹ cứu trợ.
Khi Bush cha qua đời năm 2018, ông Clinton viết: “Tình bạn của ông ấy là một trong những món quà lớn nhất đời tôi”, dù Clinton chính là người đánh bại ông Bush trong chiến dịch tranh cử năm 1992, khiến ông Bush trở thành vị tổng thống một nhiệm kỳ duy nhất trong vòng 3 thập kỷ, trước khi đến lượt Trump.
Ông Obama khuyến khích ông Clinton và cựu Tổng thống Bush con kêu gọi gây quỹ cho Haiti sau trận động đất kinh hoàng năm 2010. Ông George W. Bush cũng trở thành bạn thân của cựu đệ nhất phu nhân Michelle Obama
Ông Trump phá bỏ truyền thống ngay từ trước khi nhậm chức.
Sau cuộc bầu cử tháng 11/2016, ông Obama khi tiếp ông Trump tại Nhà Trắng đã hứa sẽ “làm mọi thứ có thể để giúp ông thành công”. Ông Trump đáp lại: “Tôi trông chờ được gặp ông nhiều nhiều lần nữa trong tương lai”, nhưng điều đó không bao giờ xảy ra.
Thay vào đó, ông Trump cáo buộc ông Obama nghe lén ông và dành 4 năm cầm quyền để đảo ngược các chính sách của người tiền nhiệm.
Các tổng thống đương nhiệm và cựu tổng thống đôi khi cũng ghét nhau, và chuyện chỉ trích người kế nhiệm không phải chưa có. Carter chỉ trích các chính sách của chính quyền Cộng hoà sau đó, ông Obama chỉ trích Trump khi vận động cho ông Biden và cũng chỉ trích các chính sách của George W. Bush, dù không nêu tên người tiền nhiệm. Theodore Roosevelt cố lật đổ người kế nhiệm William Howard Taft bằng cách thành lập đảng “Bull Moose” và tranh cử tổng thống một lần nữa.
Ông Trump vẫn còn thời gian để xây dựng quan hệ với những người tiền nhiệm. Ông nói với bà Brower rằng ông “có thể trở nên thân thiện với Bill Clinton lần nữa”, vì cả hai từng chơi golf với nhau.
Nhưng ít khả năng ông Trmp trở thành một người theo truyền thống sau khi nghỉ hưu.
Tôi nghĩ Trump đã đi quá xa. Tôi không nghĩ các cựu tổng thống sẽ chào đón ông ấy”, bà Brower đánh giá.