Trong vài tuần gần đây, truyền thông ở cả Nga và Israel đều cho đăng tải nhiều bài viết cho rằng giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và nhà lãnh đạo Syria Bashar al-Assad đang xuất hiện những mâu thuẫn khó hòa giải.
Một số hãng tin tức Israel thậm chí còn khẳng định, tại Nga đang diễn ra một chiến dịch truyền thông chưa từng có tiền lệ nhằm “hạ bệ” Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Từ đó họ đưa ra suy đoán rằng, Điện Kremlin có thể đã "chán ngấy" ông Assad và đang tìm cách thay thế ông. Kế hoạch này nhiều khả năng cũng đã được Tổng thống Putin “bật đèn xanh”.
Thông tin trên thực hư đến đâu hiện tại chưa thể khẳng định một cách chắc chắn bởi giới chức Nga và Syria chưa đưa ra bất cứ phát ngôn chính thức nào về việc này.
Tuy nhiên, có hai vấn đề đã được các phương tiện truyền thông quốc tế đăng tải cho thấy giữa ông Putin và ông Assad nhiều khả năng đang tồn tại những bất đồng thực sự.
Sự kiện thứ nhất liên quan tới việc Thái tử Mohammed Bin Zayed của các Các tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) ngấm ngầm vận động Tổng thống Assad phá vỡ thỏa thuận ngừng bắn giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga ký ngày 5/3 bằng cách tái phát động cuộc tấn công quân sự ở tỉnh Idlib, phía Tây Bắc Syria.
Theo tờ Middle East Eye có trụ sở ở London (Anh) thì Thái tử Abu Dhabi đã cố gắng thuyết phục Tổng thống Assad phá vỡ lệnh ngừng bắn ở Idlib nhằm thực hiện ý đồ “trói chặt chân” Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực.
Các nguồn tin của Middle East Eye tiết lộ rằng, Thái tử UAE đã đề nghị cung cấp cho ông Assad 3 tỷ USD để Quân đội Syria phát động lại cuộc tấn công vào Idlib.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) trong một cuộc gặp gỡ với Tổng thống Syria Bashar Al-Assad (trái) tại Sochi, Nga ngày 21/11/2017. Ảnh: Anadolu
Trước đề nghị trên, Tổng thống Assad đã yêu cầu Abu Dhabi cung cấp 5 tỷ USD hỗ trợ trực tiếp cho Syria. UAE sau đó đã đồng ý cấp 3 tỷ USD, trong đó 1 tỷ USD sẽ được chuyển giao trước cuối tháng Ba.
Nguồn tin của Middle East Eye cho biết, khi nắm được kế hoạch bí mật này giữa Syria và UAE, Tổng thống Putin đã "nổi trận lôi đình" và ngay lập tức ra lệnh cho Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu tới Damascus để ngăn cản hành động của ông Assad.
Bất đồng thứ hai giữa nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin và Tổng thống Bashar al-Assad liên quan tới vai trò của Iran tại Syria. Kể từ năm 2016, các nhà quan sát đã bắt đầu nhận thấy có sự cạnh tranh khốc liệt trong nội bộ liên minh Nga - Iran về tương lai của Syria thời hậu chiến.
Cuộc cạnh tranh này lên tới đỉnh điểm vào năm 2019 khi ông Putin tăng cường chiến dịch chống lại ảnh hưởng của Tehran trong bộ máy tổ chức nhà nước và quân sự của Syria.
Để hiện thực hóa nỗ lực tái cấu trúc bộ máy an ninh, quân sự của Chính phủ Syria, Nga đã chủ động hậu thuẫn cho Đại tá Suhail Al-Hassan, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Tiger Forces chống lại Sư đoàn cơ giới số 4 của tướng Maher al-Assad, người có quan hệ gần gũi với Iran.
Mùa Hè năm 2019, ông Assad đổi tên Tiger Forces thành Sư đoàn Đặc nhiệm Số 25. Thành viên của đơn vị mới được chính các sĩ quan người Nga lựa chọn cẩn trọng và huấn luyện.
Theo cách này, Nga đã tăng cường thêm sức mạnh cho các đơn vị chiến đấu hoạt động dưới quyền chỉ huy của Tổng thống Assad và quan trọng hơn là tước đi của Tehran khả năng điều khiển lực lượng Tiger Forces, hòng thực hiện tham vọng xây dựng một lực lượng quân sự có sức mạnh tương đương với Quân đội Chính phủ Syria.
Không chỉ có vậy, nhiều thông tin cho thấy Nga còn cố tình “làm ngơ” để Israel tiến hành các cuộc không kích vào những mục tiêu của Iran ở Syria và chủ động loại Tehran ra khỏi thỏa thuận ngừng bắn mà Moscow ký kết với Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib.
Nga giúp quân đội Syria triển khai hệ thống Pantsir-S1 tới sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ