Cựu ngoại trưởng Hàn Quốc Yun Byung Se đánh giá, dù các phương tiện truyền thông chính thống nói rằng ông Kim thăm Trung Quốc theo lời mời từ chủ tịch Tập Cận Bình, nhưng có thể chính lãnh đạo Triều Tiên là người đề xuất gặp mặt.
Chuyến thăm Trung Quốc không chính thức vừa qua cũng là lần đầu tiên ông Kim Jong Un ra khỏi biên giới Triều Tiên kể từ khi nắm quyền năm 2011. Ông đang chuẩn bị cho các cuộc đàm phán cấp cao với tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In vào tháng 4, và tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng 5, nhưng lại không có nhiều kinh nghiệm trong ngoại giao thượng đỉnh - ông Yun nói với Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP).
"Có thể ông ấy (Kim Jong Un) cần lời khuyên từ ông Tập, đặc biệt là cách thức làm việc với ông Trump - một người khó lường," ông Yun nói, chỉ ra rằng ông Tập Cận Bình từng đối thoại song phương với ông Trump tại Florida vào tháng 4 năm ngoái, nên có nhiều hiểu biết hơn về xử lý các vấn đề với nguyên thủ Mỹ.
Toàn bộ lịch trình chuyến công du Trung Quốc của lãnh đạo Triều Tiên được bảo mật đến phút cuối, với lực lượng an ninh được tăng cường dày đặc ở nhà khách chính phủ Điếu Ngư Đài và Đại lễ đường nhân dân ở Bắc Kinh.
Cựu ngoại trưởng Hàn Quốc Yun Byung Se (Ảnh: Reuters)
Thông tin chính thức về chuyến thăm chỉ được Tân Hoa Xã công bố sau khi đoàn tàu bọc thép của ông đã rời Trung Quốc. Nhưng ông Yun Byung Se và các nhà quan sát khác tin rằng sự kiện đã được Trung-Triều thỏa thuận với nhau từ ít nhất hai tuần trước đó. Bằng chứng là chuyến công du Hàn Quốc của ông Dương Khiết Trì - đặc phái viên của ông Tập - dự kiến diễn ra ngày 21-22/3 đã được Bộ ngoại giao Hàn thông báo hoãn vào ngày 16/3.
Seoul không giải thích lý do trì hoãn sự kiện quan trọng này, nhưng đến hôm nay (29/3) ông Dương mới lên đường thăm Hàn Quốc trong hai ngày.
Ông Steven Tsang, giám đốc Viện nghiên cứu SOAS China tại Đại học London, Anh, tin rằng chuyến đi của ông Dương Khiết Trì bị hoãn lại chính bởi ông Kim sẽ tới Bắc Kinh.
"Không khó hiểu khi chính phủ Trung Quốc đợi đến sau khi ông Tập gặp ông Kim rồi mới cử ông Dương sang gặp người Hàn Quốc," Tsang nói. "Cuộc gặp Kim-Tập đã đưa Trung Quốc một lần nữa thành nhân tố then chốt trong tương lai bán đảo".
Giáo sư Sun Xingjie, chuyên gia về Triều Tiên ở Đại học Cát Lâm, Trung Quốc, cũng liên hệ vụ hoãn chuyến công du của ông Dương với việc ông Kim Jong Un thăm Trung Quốc.
"Không có lý do nào được đưa ra về việc hoãn chuyến thăm của ông Dương, nên có thể nói rằng hai sự kiện có liên quan gì đó với nhau, xét trên yếu tố thời gian của các diễn biến đã diễn ra," ông Sun cho hay.
Dù vậy, ông Tsang cho rằng khó có thể nhận định ngày 16/3 là thời điểm Trung-Triều đã nhất trí về việc ông Kim sang Trung Quốc.
"Tôi có thấy Bắc Kinh đã yêu cầu hoãn chuyến công du của ông Dương ngay khi triển vọng hội nghị Kim-Tập tỏ ra hứa hẹn. Không thể nào biết chắc chắn thời gian mà ông Kim đồng ý thăm Bắc Kinh," Tsang nhận xét.
