Dân Afghanistan tức giận cáo buộc tổng thống tội "phản quốc"; Chiếm được Kabul, các tay súng Taliban sung sướng chơi đu quay, xe đụng

Thư ký báo chí Lầu Năm Góc John Kirby cho biết có khoảng 5.000 đến 10.000 người Mỹ đang ở "gần Kabul".

"Chúng tôi nghĩ chắc chắn có hàng nghìn người Mỹ. Chúng tôi không có con số chính xác. Tôi sẽ nói con số dự đoán là từ 5.000 đến 10.000 người ở gần Kabul," ông Kirby nói.

Kirby cho biết người Mỹ ở Kabul không còn cần phải trú ẩn tại chỗ. Bộ Ngoại giao đưa ra một thông điệp "khuyên những người Mỹ đó về cách xếp hàng và đến sân bay," Kirby nói.

"Họ có thể bắt đầu di chuyển đến sân bay để bắt các chuyến bay," ông nói thêm.

Thư ký báo chí Lầu Năm Góc John Kirby xác nhận trong một cuộc họp báo hôm nay rằng các chỉ huy quân đội Mỹ đã có liên lạc với phía Taliban.

Trả lời phóng viên CNN, ông Kirby nói: "Các chỉ huy của chúng tôi trong chiến dịch đã liên lạc với các thủ lĩnh Taliban."

Ông Kirby không đi sâu vào chi tiết “các cuộc thảo luận đó đang tiến triển như thế nào”, nhưng cho biết các nhà lãnh đạo quân đội Mỹ đang tương tác với Taliban “nhiều lần một ngày” tại sân bay. Kirby cho biết ông sẽ "để kết quả tự thể hiện", đề cập đến sự ổn định tương đối đã được thiết lập tại sân bay, cho phép các máy bay quân sự bay vào và ra từ hôm qua.

Ông John Kirby phát biểu trong một cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc ngày 16/8/2021 ở Arlington, Virginia. Ảnh: Alex Wong / Getty

Phó tổng thống Amrullah Saleh của chính phủ vừa bị lật đổ ở Afghanistan đã kêu gọi đồng hương của ông "tham gia kháng chiến".

Ông Amrullah Saleh viết trên Twitter. "Không giống như Mỹ / NATO, chúng ta không mất tinh thần và nhận ra những cơ hội to lớn ở phía trước."

"Hãy cùng nhau tham gia kháng chiến!" - ông kêu gọi.

Ông Saleh cũng nói rằng "việc tranh luận với Tổng thống Mỹ về Afghanistan lúc này là vô ích."

Trước đó, các chiến binh Taliban đã tiến vào Phủ Tổng thống Afghanistan vài giờ sau khi Tổng thống Ashraf Ghani tháo chạy khỏi đất nước này hôm 15/8, đánh dấu một cột mốc mới trong việc nhóm nổi dậy giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul.

Taliban đã đàm phán với chính phủ Afghanistan về việc ai sẽ kiểm soát quốc gia này. Nhưng những cuộc đàm phán hiện có thể đã bị hoãn lại do sự rời đi đột ngột của Tổng thống Ghani.

Xác người được tìm thấy trong bộ phận hạ cánh trên máy bay vận tải quân sự C-17 của Mỹ - có lẽ, một người Afghanistan cố gắng chạy trốn khỏi đất nước sau khi Taliban nắm chính quyền. Politico đưa tin, dẫn chứng một số nguồn tin.

Người dân Afghanistan tìm cách rời khỏi đất nước. Ảnh AP

Theo thông tin từ tờ báo, do sự cố, hệ thống hỗ trợ của máy bay đã bị vô hiệu hóa. Đến lượt mình, RT công bố bức ảnh chụp từ cửa sổ máy bay cho thấy một người bị mắc kẹt bên ngoài.

Một ngày trước đó, truyền thông Afghanistan đã phổ biến đoạn phim quay cảnh những người rơi từ chiếc máy bay vận tải C-17 của Mỹ khởi hành từ Kabul, họ cố gắng bám vào khung gầm. Trong sân bay duy nhất ở thủ đô của nước cộng hòa, sự hỗn loạn bao trùm vì những chiếc trực thăng cố gắng đưa nhân viên của các phái đoàn ngoại giao ra ngoài. Cư dân địa phương đổ về tòa nhà của cảng hàng không, vì sợ chính quyền mới.

Bài viết được trích dẫn từ: https://danviet.vn/tim-thay-thi-the-nguoi-trong-bo-phan-ha-canh-cua-may-bay-thao-chay-tu-afghanistan-20210817173715648.htm

Người dân Afghanistan đã chỉ trích dữ dội cựu Tổng thống Afghanistan Ghani và các trợ lý của mình vì họ đã đùa với "máu của nhân dân" và "phạm tội phản quốc" khi bỏ vị trí và chạy trốn ra nước ngoài dù đã cam kết sẽ ở lại.

Ngoài Ashraf Ghani và các trợ lý, các quan chức và thủ lĩnh chính trị khác cũng bị phán xét vì đã đào tẩu bất chấp đã cam kết sẽ ở lại và chiến đấu đến cùng.

Ông Ashraf Ghani. Ảnh: al Jazeera.

Người dân Afghanistan vô cùng tức giận trước thông tin ông Ghani, các vị phó của ông này, và các quan chức khác đã liên tục nói về việc ở lại cùng đất nước nhưng lại rời đi trước cả lúc sứ mệnh của các lực lượng nước ngoài kết thúc tại Afghanistan.

Hãng tin RIA của Nga dẫn lời một quan chức Đại sứ quán Nga cho biết ông Ghani ra đi cùng 4 xe ô tô "chở đầy tiền" và có để rớt lại một số tiền trên đường băng của sân bay. Tuy nhiên hãng tin Reuters cho biết họ chưa thể độc lập xác minh thông tin này.

Khi chiến sự giữa quân chính phủ Afghanistan và lực lượng Taliban gia tăng, Tổng thống Ghani và đội ngũ trợ lý của mình cam kết họ sẽ ở lại đất nước Trung/Nam Á nay. Thậm chí, cách đây 2 tuần, diễn văn của ông Ghani còn chỉ trích Quốc vương Afghanistan Amanullah là đã rời bỏ đất nước sau khi thoái vị vào thập niên 1920. "Còn tôi, tôi sẽ không chạy trốn" - ông Ghani dõng dạc tuyên bố.

Bài viết được trích dẫn từ: https://vov.vn/the-gioi/dan-afghanistan-chi-trich-tong-thong-ghani-va-cac-tro-ly-vi-chay-khoi-dat-nuoc-883378.vov

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết Ankara đang đối thoại với tất cả các bên ở Afghanistan, bao gồm Taliban. Ông cũng hoan nghênh những thông điệp đến lúc này từ phía Taliban.

Ngoại trưởng Cavusoglu nói Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ Afghanistan phát triển kinh tế, ổn định, và hòa bình.

Phóng viên cấp cao của Reuters tại Kabul, Hamid Shalizi, ngày 16/8 (giờ địa phương) đã đăng tải lên Twitter hai đoạn clip ngắn được mô tả là các tay súng Taliban vui vẻ chơi trò chơi trong một công viên giải trí, sau khi họ giành quyền kiểm soát thủ đô Afghanistan vào ngày 15.

Shalizi đã xóa các bài đăng kể trên, nhưng các video đã được chia sẻ trên nhiều nền tảng.

Đức xác nhận rằng máy bay quân sự đầu tiên của nước này hạ cánh tại Kabul sau khi Taliban chiếm quyền kiểm soát thành phố chỉ sơ tán được... 7 người.

Đức đã khởi động kế hoạch sơ tán hàng nghìn người song quốc tịch Đức-Afghanistan và những người làm việc với các lực lượng nước ngoài.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Annegret Kramp-Karrenbauer cho biết vận tải cơ A400M đã có pha hạ cánh khẩn cấp tại Kabul vào tối ngày 16/8 (giờ bản địa), nhằm đưa binh lính Đức tới thực hiện việc di tản.

"Chúng tôi chứng kiến tình hình hết sức hỗn loạn, nguy hiểm và phức tạp tại sân bay," bà nói với đài ARD. "Chúng tôi có rất ít thời gian, cho nên chúng tôi chỉ đón lên máy bay những người có mặt tại hiện trường."

Các tay súng Taliban canh gác trên đường phố gần quảng trường Zanbaq ở Kabul ngày 16/8/2021 (Ảnh: Wakil Kohsar/AFP/Getty Images)

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đức nói chỉ có 7 người lên được máy bay bởi vận tải cơ phải nhanh chóng rời đi, và nhiều người Đức đã không thể vào được sân bay khi không có sự bảo vệ từ lính Đức. 

Bà Kramp-Karrenbauer bày tỏ hy vọng sân bay Kabul sẽ mở cửa trong vài ngày tới để sơ tán nhiều người nhất có thể. 

Hãng tin AP cung cấp thêm thông tin về lệnh "ân xá" mà Taliban công bố trước đó, khi phong trào này kêu gọi phụ nữ trở lại các vị trí chính thức trong chính quyền mới của họ.

Enamullah Samangani, thành viên ủy ban văn hóa của Taliban, nói: "Tiểu vương quốc Hồi giáo không muốn phụ nữ trở thành nạn nhân... Họ nên có mặt trong cấu trúc chính quyền theo luật Shariah."

"Cơ cấu chính quyền vẫn chưa rõ ràng hoàn toàn, nhưng dựa trên kinh nghiệm thì sẽ có một ban lãnh đạo Hồi giáo và tất cả các bên cùng tham gia."

Trong khi đó, đối thoại vẫn tiếp diễn giữa Taliban và giới chức chính phủ Afghanistan. 

AP dẫn nguồn tin từ quan chức ẩn danh tiết lộ, thủ lĩnh cấp cao Taliban, Amir Khan Muttaqi, được cho là đã đến thủ đô Kabul để đàm phán với các lãnh đạo chính trị của Kabul - gồm có cựu Tổng thống Hamid Karzai và Abdullah Abdullah, người từng dẫn dắt hội đồng hòa giải của Afghanistan.

Muttaqi từng làm Bộ trưởng giáo dục đại học trong giai đoạn Taliban cai trị trong quá khứ, và mới đây đã liên hệ với các lãnh đạo chính trị của Afghanistan từ trước cả khi Tổng thống Ashraf Ghani bí mật rời khỏi đất nước vào hôm 15/8, trong khi Taliban chiếm được Phủ tổng thống và quyền kiểm soát đất nước.

Hình ảnh người dân Afghanistan xếp hàng để qua biên giới Pakistan-Afghanistan tại cửa khẩu Chaman, ngày 17/8/2021 (Ảnh: AFP/Getty Images)

 Quan chức trên nói cuộc đàm phán đang diễn ra ở Kabul nhằm cho phép những lãnh đạo không phải là người của Taliban góp mặt trong chính quyền mới, mà phát ngôn viên Taliban Suhail Shaheen tuyên bố sẽ là "một chính quyền Afghanistan bao dung".

Có rất ít dấu hiệu về nội dung cuộc đàm phán, nhưng Shaheen trước đó nói với AP rằng một chính quyền mới sẽ được công bố sau khi các cuộc đàm phán với các nhà lãnh đạo không phải là Taliban hoàn tất.

Những người Afghanistan tiếp cận được với đối thoại cho biết một số vòng đàm phán đã diễn ra đến đêm, và bắt đầu rất sớm sau khi ông Ghani ra đi.

Để ngăn cản những người tị nạn đang vượt qua với số lượng ngày càng tăng, Thổ Nhĩ Kỳ đang xây dựng một bức tường bê tông dọc biên giới với Iran. Kể từ đầu năm, khoảng 27.000 người xin tị nạn - không phải tất cả họ từ Afghanistan - đã vào các tỉnh phía đông của Thổ Nhĩ Kỳ.

Đến nay, đoạn tường dài 5km đang được xây dựng. Ankara đặt mục tiêu xây dựng bức tường dài đến 295km dọc biên giới với Iran.

The Guardian đưa tin, Đại sứ Mỹ vẫn ở Kabul và làm việc heetse sức để giúp đỡ hàng nghìn công dân Mỹ và những người Afghanistan dễ bị tổn thương.

Đại sứ Mỹ tại Kabul Ross Wilson đã xóa tan đi tin đồn rằng ông và các nhân viên sứ quán khác đã rời khỏi đất nước. AFP xác nhận rằng ông Wilson vẫn đang ở sân bay Kabul.

Đại sứ Mỹ thông báo trên Twitter rằng "Trái với những báo cáo không chính xác, tôi và các nhân viên sứ quán vẫn đang ở Kabul để hỗ trợ hơn 1000 người Mỹ và những người Afghanistan dễ bị tổn thương. Cam kết của chúng tôi đối với người dân Afghanistan là vô cùng chắc chắn."

Cựu Tổng thống Mỹ George W Bush lên tiếng nói về cuộc chiến mà ông đã bắt đầu cách đây 20 năm ở Afghanistan.

"Laura và tôi theo dõi những sự kiện đang diễn ra ở Afghanistan trong tâm trạng buồn sâu sắc. Trái tim của chúng tôi rất nặng nề khi nghĩ về những nỗi chịu đựng mà người Afghanistan phải trải qua và nghĩ về những hy sinh của người Mỹ và các đồng minh NATO," ông cho hay.

Cựu Tổng thống cũng cho rằng, ông "tin những nỗ lực sơ tán sẽ có hiệu quả vì chúng được thực hiện bởi những người ưu tú của Lực lượng Vũ trang Mỹ, đoàn ngoại giao và cộng đồng tình báo. Chúng tôi cảm ơn các bạn từ tận đáy lòng."

Trang tin tức quốc phòng và an ninh Defense One của Mỹ đăng tải hình ảnh 640 người bị nhồi nhét trong một chiếc máy bay C-17 Globemaster III. Đây là số lượng người nhiều chưa từng có trong một chiếc máy bay như vậy.

Những người sơ tán bên trong chiếc máy bay vận tải C-17 Globemaster III của Không quân Mỹ khởi hành từ Kabul. Ảnh: Courtesy Of Defense One / Reuters

Các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết, các hành khách - trong đó có phụ nữ và trẻ em - trên chuyến bay đã được sơ tán an toàn từ Kabul tới Qatar vào hôm 15/8.

Bà Zarifa Ghafari

Khi các tay súng Taliban tiến về thủ đô Kabul, một trong những nữ thị trưởng đầu tiên của Afghanistan hôm 15/8 nói rằng cô đang chờ cái chết. 

"Tôi chỉ còn biết ngồi đây chờ đợi chúng đến. Không có ai giúp đỡ tôi và gia đình tôi. Gia đình và vợ chống tôi chỉ có thể ngồi đây chờ đợi. Chúng sẽ tìm những người như tôi và xử tử", Zarifa Ghafari, thị trưởng của Maidan Shar, trả lời truyền thông.

Ghafari, 27 tuổi, là thị trưởng trẻ nhất của Afghanistan và là những phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ ở Maidan Shar thuộc tỉnh Wardak.

Chỉ mới 3 tuần trước đó, truyền thông từng dẫn lời Ghafari nói rằng đất nước của cô "có hy vọng".

"Những người trẻ tuổi hơn nhận thức được những gì đang xảy ra. Họ có mạng xã hội và giao tiếp với nhau. Tôi nghĩ họ sẽ tiếp tục đấu tranh cho sự tiến bộ và quyền lợi của chúng ta. Tôi nghĩ rằng đất nước này có một tương lai", Ghafari từng nói.

Ghafari được cựu Tổng thống Ashraf Ghani bổ nhiệm vào giữa năm 2018. Mặc dù đã từng có nữ thống đốc và thị trưởng ở Afghanistan, Ghafari vẫn là một nhân vật hiếm hoi là nữ giới đảm nhiệm công việc chính phủ ở thành phố Maidan Shar vốn rất bảo thủ.

Khi Taliban trỗi dậy, Ghafari làm việc trong Bộ Quốc phòng Afghanistan, chịu trách nhiệm về phúc lợi của binh lính và dân thường bị thương trong các cuộc tấn công khủng bố.

Hôm 15/8, cựu Tổng thống Ghani đã tháo chạy khi Taliban bao vây Kabul.

"Hình ảnh khủng khiếp này có thể trở thành biểu tượng về cuộc rút quân của Trump-Biden khỏi Afghanistan", ông Bolton viết.

Máy bay vận tải Airbus A440M của Không quân Đức

Tình trạng hàng trăm người chen chúc, xô đẩy trên đường băng ở sân bay Kabul tìm đường thoát khỏi Afghanistan đã buộc một máy bay quân sự của Đức phải chuyển hướng tiếp nhiên liệu mà không thể sở tán bất cứ ai.

Hom 16/8, 3 máy bay vận tải Airbus A440M của Không quân Đức đã cất cánh từ Wunstorf, ở Đức, lên đường đến Kabul, cùng lính dù để đảm bảo an ninh. Các máy bay này được bố trí để sơ tán các nhà ngoại giao và công dân Đức mắc kẹt ở Afghanistan sau khi Taliban giành thắng lợi.

Ban đầu, Trung tướng Markus Laubenthal nói với đài truyền hình ZDF rằng chiếc máy bay đầu tiên của Đức đã không thể hạ cánh.

Khi chiếc máy bay đầu tiên được chuyển hướng đến Uzbekistan để tiếp nhiên liệu, quân đội Đức đã thông báo rằng chiếc A440M thứ hai cũng không thể hạ cánh do quá đông người chen chúc trên đường băng.

Ottawa đang dành thời gian đánh giá việc Taliban tiếp quản Afghanistan, Ngoại trưởng Canada Marc Garneau không loại trừ khả năng công nhận chính phủ do Taliban lãnh đạo ở Afghanistan.

"Chúng tôi muốn xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo", ông Garneau trả lời đài CBC hôm 16/8, đồng thời lưu ý rằng còn "quá sớm" để đưa ra câu trả lời về điều này.

"Chúng tôi phải xem Taliban hành xử thế nào", ông Garneau nói thêm rằng hành vi của Taliban là "không thể chấp nhận được" trong lần đầu tiên lực lượng này kiểm soát Afghanistan từ năm 1996 đến năm 2001.

Ông Ned Price

Theo người phát ngôn BNG Mỹ Ned Price, sau khi cựu Tổng thống Ashraf Ghani cùng nhiều quan chức chính phủ đầu hàng và tháo chạy, hiện vẫn chưa có sự chuyển giao quyền lực chính thức ở Afghanistan. Mỹ vẫn đang làm việc với cộng đồng quốc tế và tiếp tục theo dõi tình hình trước khi đưa ra quyết định công nhận tân lãnh đạo Afghanistan.

Ông Price không loại trừ việc Mỹ công nhận chính phủ Taliban, và cho biết điều này này sẽ phụ thuộc vào hành động của Taliban.

"Chính phủ Afghanistan mà Mỹ có thể hợp tác là một chính phủ duy trì các quyền cơ bản của người dân, không chứa chấp khủng bố và bảo vệ các quyền cơ bản của người dân, bao gồm các quyền cơ bản cơ bản của một nửa dân số - phụ nữ và trẻ em gái", ông Price nói.

"Ngược lại, chúng tôi sẽ không ủng hộ một chính phủ không thực hiện những điều nêu trêu - tức một chính phủ coi thường những điều cơ bản trong Tuyên ngôn Thế giới về Nhân quyền", ông Price lưu ý một tuyên bố của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc kêu gọi "thành lập một chính phủ mới đoàn kết có sự tham gia đầy đủ, bình đẳng và có ý nghĩa của nữ giới"

Phát ngôn viên của Taliban Suhail Shaheen trước đó khẳng định trong một cuộc phỏng vấn với CNN hôm 16/8 rằng Taliban sẽ cho phép phụ nữ và trẻ em gái được tiếp cận giáo dục.

Các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ trước đó cho biết nước này sẽ không công nhận một chính phủ cầm quyền bằng vũ lực.

The Guardian mô tả tình hình tại Kabul sau khi Taliban giành thắng lợi: Trong khi sân bay hỗn loạn, thì trên các đường phố vắng bóng phụ nữ. 

Các tay súng Taliban tuần tra trong những chiếc xe cảnh sát, tịch thu súng từ các nhân viên an ninh và kêu gọi các chủ cửa hàng và nhân viên chính phủ trở lại làm việc.

Trên TV, tin tức và các bộ phim truyền hình Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ đã phải nhường chỗ cho chương trình tôn giáo. Không có quảng cáo, ngay cả kênh truyền hình Tolo hàng đầu cũng bị cấm sóng.

Hầu hết các doanh nghiệp đã đóng cửa, mặc dù Taliban đã kêu gọi mọi người quay trở lại làm việc và khôi phục cuộc sống bình thường. Chỉ có một số tiệm bánh, cửa hàng tạp hóa và nhà hàng mở cửa để người dân mua thực phẩm duy trì cuộc sống.

Taliban đã củng cố lực lượng trong thành phố, và ăn mừng chiến thắng bằng cách diễu hành bên ngoài đại sứ quán Mỹ hiện đã bị bỏ hoang.

Theo lời người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby, Lầu Năm Góc dự kiến hoàn thành việc sơ tán "nhân viên đại sứ quán, công dân Mỹ và người Afghanistan - những người mà chúng tôi có thể giúp đỡ" vào ngày 31/8.

Những diễn biến mới nhất ở Afghanistan không chỉ là điều "cay đắng" đối với nước này, mà còn đối với cả phương Tây, Thủ tướng Đức Angela Merkel hôm 16/8 thừa nhận.

"Vào thời điểm quân đội nước ngoài rút khỏi Afghanistan, chúng tôi đã theo dõi Taliban chiếm đóng hết tỉnh này đến tỉnh khác, hết thành phố này đến thành phố khác một cách thần tốc và giành lại quyền kiểm soát toàn bộ đất nước. 

Những diễn biến này thực sự cay đắng, kịch tính và khủng khiếp, đặc biệt là đối với những người ở Afghanistan", bà Merkel nói với các phóng viên.

Đây cũng là điều cay đắng đối với Đức và các đồng minh của nước này - những quốc gia đã chiến đấu chống khủng bố ở Afghanistan trong 20 năm dưới sự dẫn dắt của Mỹ, bà Merkel nói thêm.

Theo bà Merkel, cộng đồng quốc tế cũng như Đức, đã không ước tính chính xác những diễn biến ở Afghanistan và không lường trước được rằng Taliban sẽ chiếm lại quyền kiểm soát nhanh chóng như vậy nhờ lực lượng chính phủ không hề kháng cự. 

Ưu tiên hiện nay là sơ tán càng nhiều người dân khỏi Afghanistan càng tốt, bà Merkel cho biết.

Hôm 16/8, hàng trăm Afghanistan đã tập trung bên ngoài sân bay Kabul để tìm cách chạy trốn khỏi đất nước khi Taliban nắm quyền kiểm soát. 

Đoạn video được hãng tin RT (Nga) đăng tải cho thấy cảnh tượng hỗn loạn ở bên ngoài sân bay và các tay súng Taliban nổ súng chỉ thiên nhằm cảnh cáo và giải tán đám đông.

Ngoài vũ khí nhỏ, các tay súng Taliban còn trang bị một số vũ khí hạng nặng hơn - Có thể thấy trong đoạn video nói trên, ít nhất một tay súng Taliban mang theo một khẩu súng chống tăng RPG khi làm nhiệm vụ giải tán đám đông ở sân bay.

Kể từ đêm 15/8, ít nhất 7 người đã thiệt mạng tại sân bay Kabul - các phương tiện truyền thông dẫn lời các quan chức Mỹ. Những người tuyệt vọng đã chen xuống đường băng, thậm chí trèo lên máy bay quân sự Mỹ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price ngày 16/8 (giờ Washington) kêu gọi những công dân Mỹ đang mắc kẹt tại Kabul không nên đến sân bay quốc tế tại thành phố này - lối thoát duy nhất khỏi Afghanistan trong thời điểm hiện tại, mà thay vào đó là hãy "trú ẩn" và chờ thông báo mới của Bộ Ngoại giao.

Bạo lực nổ ra tại sân bay Kabul hôm 16/8 khi hàng trăm người chen lấn, xô đẩy trên đường băng khi tuyệt vọng tìm kiếm lối thoát khỏi Afghanistan. Các binh sĩ Mỹ đã nổ súng đáp trả hai người đàn ông có vũ trang bắn vào họ trong lúc hỗn loạn, khiến hai người này thiệt mạng.

Tổng thống Joe Biden thừa nhận rằng quyết định tiếp tục rút quân ở Afghanistan của chính quyền ông sẽ bị nhiều người chỉ trích, tuy nhiên: 

"Tôi hiện là tổng thống Mỹ thứ tư chủ trì cuộc chiến ở Afghanistan. Cuộc chiến đã kéo dài qua hai đời tổng thống Dân chủ và hai đời tổng thống Cộng hòa. Tôi sẽ không chuyển trách nhiệm này cho tổng thống thứ năm."

"Tôi vô cùng đau buồn trước hiện thực mà chúng ta đang phải đối mặt, nhưng tôi không hối hận về quyết định chấm dứt cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan," ông Biden nói thêm. "Nhưng tôi không thể và sẽ không yêu cầu các binh sĩ của chúng ta chiến đấu không ngừng trong cuộc nội chiến của một quốc gia khác".

Sau khi kết thúc bài phát biểu, ông Biden đã rời đi mà không trả lời bất kỳ câu hỏi nào từ các phóng viên.

Tổng thống Biden. Ảnh: NYT

Tổng thống Biden cho biết Mỹ đã nói rõ với Taliban: Nếu lực lượng này tấn công người Mỹ hoặc gây gián đoạn các nỗ lực sơ tán ở Kabul, Mỹ sẽ phản ứng "nhanh chóng và mạnh mẽ".

"Chúng tôi sẽ bảo vệ người dân của mình bằng vũ lực tàn khốc, nếu như cần thiết", ông Biden nói.

Tổng thống Biden cũng nói thêm rằng, ngay khi các nỗ lực sơ tán hoàn thành, Mỹ sẽ tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ rút quân và "chấm dứt cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ".

"Những sự kiện mà chúng ta đang chứng kiến hiện nay là bằng chứng đáng buồn rằng không có lực lượng quân sự nào có thể mang lại một Afghanistan ổn định, thống nhất, an toàn," Biden khẳng định việc quân đội Afghanistan không bảo vệ được đất nước của họ chứng tỏ Mỹ rút quân là quyết định chính xác.

Tổng thống Joe Biden

Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng chiều 16/8 (giờ Washington), Tổng thống Biden đã khẳng định ông "kiên quyết giữ nguyên quyết định của mình" về việc rút binh lính Mỹ khỏi Afghanistan, ngay cả khi lực lượng Taliban chiếm quyền kiểm soát Afghanistan thần tốc.

"Sau 20 năm, tôi đã học được một cách khó khăn rằng không bao giờ là thời điểm thích hợp để rút quân [khỏi Afghanistan. Sự thật là tình hình diễn biến nhanh hơn nhiều so với dự đoán của chúng tôi", ông Biden nói.

Tổng thống Biden cho biết ông và đội ngũ an ninh quốc gia "hiểu rõ về những rủi ro" khi rút quân khỏi Afghanistan, đồng thời lập luận rằng các sự kiện diễn ra trong tuần qua đã chứng minh việc Mỹ tiếp tục can dự quân sự cũng không thể giúp chính phủ Afghanistan.

Vị Tổng thống Mỹ cũng đã chỉ trích các nhà lãnh đạo chính phủ Afghanistan vì đã tháo chạy quá nhanh, trong khi quân đội Afghanistan đã từ chối bảo vệ đất nước của họ.

Trong bài phát biểu hôm 16/8 tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thừa nhận chính phủ Afghanistan "sụp đổ nhanh chóng" và việc Taliban giành lại quyền kiểm soát nhanh hơn dự đoán của chính phủ Mỹ.

Theo đó, ông Biden cho biết ông cùng đội ngũ an ninh quốc gia đã và đang "theo dõi chặt chẽ" tình hình trên thực địa ở Afghanistan,

Ông Biden thừa nhận rằng thế giới hiện đang chứng kiến sự "sụp đổ nhanh chóng" của chính phủ Afghanistan, nhưng ông khẳng định rằng Mỹ chưa từng có sứ mệnh giúp Afghanistan "xây dựng quốc gia".

Quý độc giả theo dõi toàn bộ bài phát biểu tại đây:

RT (Nga) cho hay, quân đội Mỹ đã tổ chức di tản chó nghiệp vụ, trong khi hàng trăm thông dịch viên người Afghanistan bị bỏ lại phía sau.

Theo đó, những chú chó đặc vụ đã được "giữ chỗ" trên máy bay của quân đội Mỹ để sơ tán khỏi thủ đô Kabul hôm 15/8. Đội ngũ chó đặc vụ này đã thực thi vô số nhiệm vụ tiềm ẩn rủi ro chết người, bao gồm phát hiện bom.

Tuy nhiên, một số nhà quan sát chỉ trích quyết định của Mỹ khi nói rằng việc sơ tán chó dường như còn quan trọng hơn những người Afghanistan từng làm việc cho Mỹ.

Chó nghiệp vụ Mỹ được "giữ chỗ" trên máy bay sơ tán khỏi Afghanistan (Ảnh: RT)

Hình ảnh cắt từ một video, cho thấy hàng trăm người tìm cách lên máy bay để rời khỏi Afghanistan từ sân bay ở thủ đô Kabul, ngày 16/8/2021

Hình ảnh ở sân bay Kabul ngày 16/8/2021. Hàng nghìn người Afghanistan chờ đợi với hy vọng lên được các chuyến bay di tản khỏi đất nước, sau khi Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô hôm 15/8 (Ảnh: Wakil Kohsar/AFP/Getty Images)

Các quan chức tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ tổ chức phiên họp khẩn vào ngày 17/8 để thảo luận tình hình Afghanistan. 

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 15/8 cho hay NATO "đang hỗ trợ duy trì sân bay Kabul được mở cửa, nhằm xúc tiến và phối hợp di tản". Dù vậy, tình trạng hỗn loạn đã xuất hiện ngày 16/8 ở đây, và quân đội Mỹ xác nhận bắn chết 2 người có vũ trang.

Taliban giành quyền lực một cách chóng vánh tại Afghanistan sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden rút lực lượng Mỹ, kéo theo việc NATO rút lực lượng gồm 9.500 binh sĩ của mình.