SOHA NEWS
Tối nay giờ Hà Nội (sáng thứ 5 ở Washington DC) sẽ có cuộc điều trần tại Ủy ban Thượng viện của James Comey, cựu Giám đốc FBI mới bị Tổng thống Trump đuổi việc ngày 9-5 cách đây đúng một tháng.
Cuộc điều trần sẽ được phát trực tiếp cho cả thế giới xem. Các hãng nổi tiếng như Fox, CBS, CNN, ABC… đang chuẩn bị lôi kéo người xem một vở kịch chính trị cực kỳ hấp dẫn, đúng kiểu cao bồi đọ súng.
Trước cuộc điều trần, theo yêu cầu của Comey, phần phát biểu in sẵn của ông này đã được đưa lên các trang báo lớn. Nếu đọc kỹ sẽ thấy Comey đang "luận tội" tổng thống là vi hiến dù chẳng có lời buộc tội nào mà chỉ là những ghi chép thuần túy.
Theo Comey kể và sẽ đọc trước Ủy ban điều tra, thì trong 4 tháng, Trump gặp Comey 9 lần, 3 lần gặp mặt, 6 lần gọi phone. Nhiệm kỳ 8 năm của Obama, Comey chỉ gặp Tổng thống đúng hai lần, một lần do phải bàn về chính sách an ninh năm 2015 và năm 2016 Comey đến chào từ biệt xã giao.
Bốn tháng, 9 lần gặp, từ ngày 6-1 khi Trump mới trúng cử đến 9-5 khi Comey bị đuổi việc, mỗi tháng trung bình 2 lần.
Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp James Comey, khi đó còn là giám đốc FBI trong một buổi tiệc sau khi ông Trump nhậm chức. Ảnh: NYT
FBI là cơ quan điều tra liên bang có sứ mệnh độc lập với hành pháp, quan hệ giữa Nhà Trắng và FBI phải ở mức chuyên nghiệp, nghĩa tránh động chạm vào nhau.
Quan hệ Trump - Comey lúc yên bình, lúc sóng gió. Có lúc dường như Comey đã "giúp" Trump vì công bố đang điều tra email của bà Clinton ngay trước thềm bầu cử làm Trump rất vui. Nhưng rồi 2 ngày trước bầu cử, Comey lại nói, email không có vấn đề gì, làm Trump nổi đóa.
Sau khi đắc cử, Trump đã tuyên bố tin tưởng vào Comey và muốn giữ ông tiếp tục quản lý FBI.
Tuy nhiên vụ việc bầu cử liên quan tới Nga đã bị báo chí phanh phui làm Tổng thống lo lắng. Việc Trump gọi Comey tới gặp tới 9 lần nói lên rất nhiều điều trong hoàn cảnh đó. Ông Trump hẳn không muốn mình trở thành đối tượng điều tra của FBI.
Comey rất ngạc nhiên trong một bữa tối không có ai ngoài hai người, Trump yêu cầu Comey phải trung thành (loyal) với Tổng thống, thì vị giám đốc FBI này "im lặng đến kinh người". Cuối cùng, ông chỉ nói "tôi sẽ honest - trung thực" chứ không nói "trung thành".
Chưa kể trước đó Tổng thống Trump đã bóng gió về chiếc ghế FBI có nhiều người nhòm ngó, rồi anh muốn ở lại làm việc không...
Một lần khác Trump yêu cầu FBI hãy bỏ qua cho Flynn vì đã liên hệ với Nga và vài lần khác luôn hỏi, liệu Trump có bị FBI đang điều tra hay không, nếu không thì FBI phải nói công khai. Tuy nhiên, Comey khéo léo nói, việc đó phải do bên Bộ Tư pháp.
Một số báo Mỹ có nói đến khả năng Trump đã bảo Comey hãy bỏ qua vụ điều tra bầu cử và Nga. Tổng thống có thể cách chức Giám đốc FBI nhưng không thể ra lệnh cho FBI ngừng điều tra vụ việc nào đó. Luật pháp Mỹ không cho ai đứng cao hơn luật, kể cả tổng thống.
Trong thời gian làm việc ở cương vị giám đốc FBI, Comey chưa bao giờ phải ghi chép. Nhưng sau khi gặp ông Trump lần đầu ở Trump Tower tại New York, Comey đã bắt đầu phải làm việc hệ trọng này.
Ghi chép lại tất cả những lần gặp, ai nói gì, hỏi gì, chính là bản tường trình trước Ủy ban Điều tra của Thượng viện hôm nay, một quả bom dội ngược trở lại vụ đuổi việc và chính trường nước Mỹ. Những ghi chép này được ví như cuốn băng ghi âm đã đưa Nixon về vườn.
Nhớ lần tôi sang Mỹ hơn một tháng gặp đúng vụ luận tội Bill Clinton, ngày nào mở tivi cũng thấy cãi nhau trong tòa nhà quốc hội. Nếu không có đảng Dân chủ nắm đa số trong Thượng viện thì Clinton đã mất chức vì vụ tình ái Lewinsky.
Để luận tội Trump là hơi khó vì hiện nay Nhà Trắng, Hạ viện, Thượng viện đều trong tay đảng Cộng hòa.
Tuy nhiên, vụ đình đám Trump - Comey sẽ làm mất mặt đảng Cộng hòa và ảnh hưởng nhiều đến ông Trump. Bầu cử Hạ viện giữa kỳ 2018 sẽ có những lá phiếu rơi rụng. Đó là điều mà đảng Dân chủ mong đợi và người trung thành với Cộng hòa lo lắng.
Nước Mỹ là vậy, kịch tính trong phim, kịch tính trong bóng bầu dục, kịch tính trong bầu cử và cả khi ngồi vào ghế tưởng rằng yên vị nhưng vẫn có thể gặp rắc rối ngay nếu làm sai.
Người Mỹ thì không thích hồi tố. Ở Mỹ, lãnh đạo sai phải lôi ra để stop trước khi cái sai đó có đất sống làm hại quốc gia.
Cuộc đấu giữa Comey và Tổng thống Trump sẽ không dừng ở buổi điều trần mà hệ lụy sẽ còn kéo dài và chưa thể đoán hậu quả ra sao đối với chính trường nước Mỹ và cả thế giới.
* Tiêu đề do tòa soạn đặt lại.