LTS: Giai thoại kể rằng, những cuộc thi sắc đẹp đã xuất hiện từ khi nước ta còn trong thời thuộc địa nửa phong kiến. Bấy giờ, người đẹp khắp ba miền Bắc - Trung - Nam được ca tụng là "Hoa hậu Đông Dương".
Tuy nhiên, theo nhiều nhà sử học, trong đó có ông Dương Trung Quốc, thì thời đó chưa có một cuộc thi sắc đẹp được tổ chức quy củ.
"Ngôi hậu này chỉ là danh vị gắn với người đẹp. Chẳng hạn, người ta thấy cô gái nào đẹp nhất vùng thì gọi là hoa hậu, như ta vẫn nghe "hoa hậu phường", "người đẹp Bình Dương"… chữ hoa hậu đôi khi được dùng thay cho từ người phụ nữ đẹp" - ông giải thích.
Không có tài liệu lịch sử nào ghi lại, song câu chuyện về những nàng Hoa hậu ngày ấy vẫn tồn tại trong nhiều giai thoại xưa và được người đời truyền tai nhau từ thế hệ này sang thế hệ khác qua các câu chuyện trà dư tửu hậu.
Chuyện về nữ điệp viên đẹp nhất ba nước Đông Dương
Câu chuyện về nữ điệp viên Nguyễn Thị Hồng được chính nhà báo Trường Thanh - người viết kịch bản cho bộ phim "Điệp vụ thứ nhất" chia sẻ lại trên báo Công an nhân dân vào năm 2005.
Nhà báo Trường Thanh cho biết, câu chuyện về nữ điệp viên Hồng được lưu giữ trong Phòng Truyền thống của Công an tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội), nơi ghi lại chiến công của tổ điệp báo Sơn Tây giai đoạn 1947 – 1948.
Hình ảnh hiếm hoi về bà Nguyễn Thị Hồng.
Những người cùng thời với điệp viên Hồng nay người còn người mất, nhưng câu chuyện về bà vẫn ghi dấu trong ký ức
Chia sẻ với nhà báo Trường Thanh, ông Nguyễn Đức Tường - nguyên Trưởng ty Công an Sơn Tây kể lại rằng từ hồi là thiếu nữ, Nguyễn Thị Hồng đã khiến nhiều nam sinh ngày ấy say đắm và theo đuổi.
Bà vốn là con gái của một nhà tư sản tại ở phố Gambetta (nay là phố Trần Hưng Đạo). Hồi đi học, bà đã vô cùng nổi tiếng vì xinh đẹp. Nhiều lời đồn đại lại kể rằng Nguyễn Thị Hồng từng đăng quang ngôi vị Hoa hậu tại cuộc thi Hoa hậu Đông Dương - một cuộc thi người đẹp do Pháp tổ chức tại Campuchia.
Ông Tường còn chia sẻ rằng hồi ấy ông cũng là một trong những nam sinh thầm thương trộm nhớ nàng nữ sinh tên Hồng xinh đẹp.
Nhưng cái duyên của ông Tường với Nguyễn Thị Hồng không dừng lại tại đó. Năm 1947, ông vô tình gặp lại "người trong mộng" năm xưa trong đoàn người tản cư.
Ông bàng hoàng vì nhìn thấy người quen cũ, lại càng sốc hơn khi cô tiểu thư lá ngọc cành vàng, nhan sắc rực rỡ một thời nay đã trở thành một thai phụ tiều tụy, xanh xao, gầy guộc, gương mặt lộ rõ vẻ khắc khổ, đau đớn.
Xót xa khi chứng kiến "người trong mộng" ngày xưa, người bạn cũ ở hiện tại, ông Tường quyết định cùng với đồng đội mình là đồng chí Công Binh cưu mang, giúp đỡ để cô vượt qua giai đoạn thai kỳ và sinh nở thành công.
Trong thời gian đó, ông Tường và những cán bộ Ty Công an Sơn Tây đã giác ngộ cô, truyền cho cô tinh thần yêu nước của những người chiến sĩ cách mạng.
Sau khi sinh con, Nguyễn Thị Hồng quyết định đi theo cách mạng.
Với lý lịch "phù hợp" để sống trong lòng địch như: con gái Hà Nội gốc, nhan sắc xinh đẹp, con nhà tư sản theo đạo Thiên Chúa, giỏi đàn hát, từng giao du với nhiều quan chức cấp cao của địch..., Nguyễn Thị Hồng trở thành lựa chọn phù hợp với vai trò điệp báo trong lòng địch.
Và những đóng góp của nữ điệp viên xinh đẹp ngày ấy đã góp phần không nhỏ vào chiến công của Công an Sơn Tây.
Ông Tường cho biết, sau này tổ điệp báo và cô Nguyễn Thị Hồng mất liên lạc với nhau nhưng hình ảnh về nữ điệp viên xinh đẹp năm xưa vẫn vẹn nguyên trong hồi ức.
Bộ phim trên câu chuyện có thật về nữ điệp viên Nguyễn Thị Hồng
Sau cơ duyên gặp được ông Nguyễn Đức Tường, nhà báo Trường Thanh quyết định đưa câu chuyện xưa trở thành một bộ phim truyền hình, lấy cảm hứng từ câu chuyện của nữ điệp viên Nguyễn Thị Hồng, và được mang tên "Điệp vụ thứ nhất".
Bộ phim kể về Kiều Mai - một nữ điệp báo xinh đẹp có công lấy được Bản chỉ thị của Tư lệnh Quân đội viễn chinh Pháp ở Bắc Đông Dương góp phần vào thắng lợi của chiến dịch Thu Đông 1947.
Cũng giống xuất thân của Nguyễn Thị Hồng, Kiều Mai là con gái độc nhất của một gia đình tư sản. Trong phim nhân vật Kiều Mai cũng được nhắc đến với vẻ đẹp nổi bật và từng đăng quang ngôi vị Hoa hậu Đông Dương.
Trong phim, nhân vật Kiều Mai phải trải qua những khoảng thời gian đau đớn vì bị bắt cóc, đánh đập, thậm chí bán cho nhà thổ.
Khi Kiều Mai trốn được khỏi nhà thổ trở về Hà Nội thì gia đình cô đã di tản hết, cô đành nương theo đoàn người tản cư rồi ngất bên vệ đường khi đang bụng mang dạ chửa.
May mắn, Kiều Mai gặp được bạn cũ năm xưa, cũng là chàng trai từng "trồng cây si", nay trở thành Trưởng ty Điệp báo Sơn Tây. Anh cùng đồng đội đã cứu sống và cưu mang cô trong suốt thời gian sinh nở.
Sau này, Kiều Mai được giác ngộ lý tưởng cách mạng, cô nhận nhiệm vụ vào nội thành để tìm kiếm các thông tin của quân địch.
Mặc dù bộ phim khi lên sóng còn có những yếu tố được thêm bớt để tăng sức hấp dẫn cho kịch bản, song nội dung phim đa phần phản ánh câu chuyện có thật về cuộc đời của nữ điệp viên này.
(Bài viết có sử dụng các thông tin đăng tải trên báo Công An Nhân Dân số ra ngày 10/05/2005)