Yêu sân khấu, thành danh trên phim
Nhà hát Kịch Việt Nam đào tạo Lớp diễn viên khóa I vào năm 1978. Thành quả là lứa diễn viên kế cận chất lượng để nối tiếp thế hệ cha anh trước đó - NSND Trọng Khôi, NSND Thế Anh, NSND Đoàn Dũng, NSND Trần Tiến... NSƯT Quốc Khánh là một trong dàn nghệ sĩ đình đám của Lớp diễn viên khóa I của Nhà hát Kịch Việt Nam như NSND Trung Anh, Trọng Trinh, Lan Hương Bông, Việt Thắng, các nghệ sĩ Đỗ Kỷ, Quế Hằng, Thùy Hương, Thúy Phương…
Quốc Khánh từng cùng các đồng nghiệp Trung Anh, Đỗ Kỷ, Trọng Trinh nhập ngũ, sinh hoạt chung đơn vị. "Trừ hai năm đi bộ đội, trong suốt 44 năm qua tôi đều gắn bó với Nhà hát Kịch Việt Nam", NSƯT Quốc Khánh nói.
NSƯT Xuân Bắc và NSƯT Quốc Khánh trong vở
Nhìn lại là 44 năm gắn bó với nghề diễn, NSƯT Quốc Khánh đã có một chặng đường dài, cống hiến cho sân khấu, truyền hình và điện ảnh. Ngay khi tốt nghiệp Lớp Diễn viên khóa I của Nhà hát Kịch Việt Nam, anh tham gia liền hai vở Người đá lạc đội hình của đạo diễn NSND Doãn Hoàng Giang, Cuộc chia tay tháng 6 do NSND Trọng Khôi đạo diễn.
Không xuất hiện dày đặc trên sân khấu Nhà hát Kịch Việt Nam thời gian gần đây, nhưng NSƯT Xuân Bắc - Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam - khẳng định có những vở khán giả chỉ xem vì có Quốc Khánh. Anh kể tên Nghêu Sò Ốc Hến - vở hài kịch dân gian do đạo diễn NSƯT Lâm Tùng dàn dựng.
"Yêu sân khấu vô điều kiện" như lời NSƯT Xuân Bắc nói nhưng NSƯT Quốc Khánh thời gian gần đây gần như rút lui để nhường đất cho diễn viên trẻ. Anh từng nhận một vai trong Nhân thế , nhưng sau buổi tổng duyệt anh quyết định rút vai. Bén duyên và ghi dấu ấn ở truyền hình - điện ảnh nhiều hơn. Giải thưởng Cánh diều vàng cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhờ vai Gù trong phim điện ảnh Áo lụa Hà Đông .
Quốc Khánh - Trương Ngọc Ánh trong phim điện ảnh
Không tính tới vai diễn Ngọc Hoàng xuất hiện 19 năm qua trên truyền hình trong Gặp nhau cuối năm , NSƯT Quốc Khánh bỏ túi gia tài hàng chục vai diễn truyền hình - điện ảnh. Ở thời phim truyền hình mới phát triển, Quốc Khánh là một trong những nghệ sĩ quen mặt trên màn ảnh nhỏ.
Anh làm nên thương hiệu anh chàng nhu nhược, bị đè nén trong một số bộ phim, nổi bật có Ghen (1998). Trong phim này, Quốc Khánh - Minh Hằng đóng cặp vợ chồng, Quốc Khánh từ anh chàng nhu nhược, sợ vợ được bạn bày kế "ghen ngược" rất đáng yêu. Sở dĩ anh được giao nhiều vai dạng này là nhờ gương mặt có phần khắc khổ, nét diễn mộc mạc. Quốc Khánh không phải gồng lên, không cần cố gắng làm quá. Nét thâm trầm cả trong tác phẩm bi lẫn hài kịch tạo nên một màu sắc riêng.
Quốc Khánh đóng đinh vai Ngọc Hoàng suốt 19 năm qua.
Nghỉ hưu không có nghĩa là đặt dấu chấm cho sự nghiệp diễn xuất, Quốc Khánh nói anh coi việc nghỉ hưu như một dấu mốc còn tinh thần anh vẫn luôn gắn với sân khấu. "Mình yêu và mình theo đuổi đến khi nào mình không làm được nữa thì thôi", NSƯT Quốc Khánh tâm sự.
Nếu như nhiều nghệ sĩ gạo cội chọn cách truyền lửa cho lớp trẻ, NSƯT Quốc Khánh tự nhận mình là một diễn viên đúng nghĩa “chỉ là diễn viên, người thể hiện, người thực hành chứ không có nhiều kinh nghiệm sư phạm”. Anh có thể gặp gỡ, góp ý cho diễn viên trẻ về diễn xuất, hướng khai thác nhân vật hoặc giao lưu với lớp diễn viên trẻ nhưng không thể soạn giáo án lên lớp như người ta.
Trả lời câu hỏi của Tiền Phong về ý định dấn thân sang đạo diễn, Quốc Khánh lắc đầu bởi anh chưa học đạo diễn.
"Vả lại tôi chỉ làm diễn viên thôi, chỉ muốn hoàn thành vai diễn sau đó được thanh thản đầu óc. Còn nếu làm đạo diễn thì mình phải mệt mỏi đủ thứ, ngoài lo kịch bản, dàn dựng, trang trí, nhạc, ánh sáng... mà có bao giờ được mỹ mãn đâu. Cho nên mình chọn một con đường thanh thản rồi thì cứ đi theo con đường đấy thôi", anh nói.
Lựa chọn độc thân vui vẻ
Hỏi Quốc Khánh có tiếc nuối gì không, anh nói cuộc đời làm nghề luôn luôn có sự tiếc nuối chỉ bởi một vở kịch diễn chưa hay, một vai diễn chưa tới. Tất cả tiếc nuối đó đều là động lực để có một NSƯT Quốc Khánh của hôm nay. Còn về cuộc sống cá nhân anh tự nhận luôn vui vẻ "không có gì tiếc nuối".
Là nghệ sĩ, diễn viên nổi tiếng nhưng NSƯT Quốc Khánh lại có đời sống khá kín tiếng trên truyền thông.
Quốc Khánh chọn lối sống thoải mái, không áp lực, bởi "tham công tiếc việc cũng chết", vậy nên anh luôn phân chia thời gian hợp lý để vừa làm việc vừa nghỉ ngơi.
"Việc đến đâu mình giải quyết đến đấy để bình tĩnh mà sống. Như thế mình cảm giác thanh thản hơn thay vì cứ phải lo lắng", NSƯT Quốc Khánh thổ lộ.
Thời gian gần đây khán giả ít thấy NSƯT Quốc Khánh xuất hiện trên sóng truyền hình. Là bởi anh ít nhận lời tham gia các bộ phim truyền hình kéo dài mấy chục tập, thời gian quay có thể mất 6-8 tháng. Phim gần nhất anh nhận lời là Bão qua làng (2014) - NSND Công Lý thủ vai chính.
NSƯT Quốc Khánh trong Bão qua làng - phim gần nhất anh tham gia.
Gần như không tham gia sự kiện, không nhận lời quảng cáo rầm rộ nên anh khiến người khác tò mò về "nghề tay trái". Anh nói lương diễn viên không đủ sống, phải "làm cái này cái khác để cải thiện cuộc sống, lấy ngắn nuôi dài". Tuy nhiên Quốc Khánh từ chối chia sẻ về công việc kiếm sống khác ngoài công việc diễn viên.
"Mình không làm cái này thì mình làm cái khác. Ví dụ để cải thiện cuộc sống mình phải lấy ngắn nuôi dài. Mình cứ âm thầm làm thôi, cái gì đến sẽ đến, cuộc sống vẫn đang trôi", nghệ sĩ Quốc Khánh nói. Không có ý cao ngạo trong cuộc trò chuyện, thậm chí ngược lại Quốc Khánh rất thân tình, mộc mạc nhưng anh vốn không thích nói nhiều về bản thân. Bạn bè, đồng nghiệp và những người thân cận đều hiểu rõ tính khí ấy.
Một trong những câu hỏi Quốc Khánh nhận được nhiều nhất có lẽ là "bao giờ lấy vợ". Đồng nghiệp Nhà hát Kịch Việt Nam còn hô vang câu cổ động "lấy vợ đi" khi Quốc Khánh nhận hoa tri ân ở lễ nhận quyết định nghỉ hưu. Ở tuổi 60, anh lựa chọn cuộc sống vui vẻ, đơn giản. "Mỗi người một suy nghĩ, không phải chạy theo ai cả, mình cảm thấy cuộc sống vui vẻ, thoải mái thì mình theo", anh nói.
Ban đầu mẹ cũng có ý giục anh lấy vợ sinh con, nhưng sau hiểu tính con trai, được con thuyết phục nên bà không còn giục con kết hôn nữa. "Mẹ rất muốn mình lấy vợ để có con cháu, thế nhưng mình nói là con cứ sống thế này thôi, vui vẻ. Con cứ chăm bà, lúc nào cũng ở bên bà giờ mà con lấy vợ, con ở chỗ khác hay là vợ con nói nặng lời với bà bà có chịu được không. Chỉ cần nói thế là bà không giục nữa", NSƯT Quốc Khánh bộc bạch.
NSƯT Quốc Khánh thuộc dàn nghệ sĩ tên tuổi của Nhà hát Kịch Việt Nam hiện nay. Anh vừa nhận quyết định nghỉ chế độ.
Thế nhưng năm 2017 dịp áp Tết, Quốc Khánh nhận tin mẹ ra đi khi đang tập Táo quân . Cả dàn nghệ sĩ cùng anh chạy tới bên bà. Lo việc cho mẹ xong, Quốc Khánh vẫn nén đau buồn để hoàn thành việc ghi hình. Chỉ có điều sau chương trình, anh buồn bã hơn và gần như không chụp ảnh cùng người hâm mộ như mọi bận. NSƯT Xuân Bắc biết ý nên đều nhắc mọi người khéo cư xử với Quốc Khánh.
Yêu và gắn bó với mẹ suốt nhiều năm nên sự ra đi của bà để lại khoảng trống, tuy nhiên Quốc Khánh hiểu rõ quy luật sinh - lão - bệnh - tử. Anh có buồn, chông chênh nhưng buộc phải nhanh chóng lấy lại sự cân bằng. "Thời gian đầu mình cũng có chông chênh, nhưng là đàn ông tôi biết cái gì đến phải đến. Bà đã có tuổi rồi, cái mệnh phải đi là đi thôi", anh bùi ngùi.
Không muốn có sự ràng buộc và càng không muốn làm khổ người phụ nữ phải gắn bó cuộc đời với nghệ sĩ, tuy thế Quốc Khánh cũng tự nhủ có thể sau này khi tuổi già ập đến anh mới nếm trải hết sự cô đơn và buồn khổ. Nhưng cho tới thời điểm này, Quốc Khánh không có gì phải tiếc nuối về lựa chọn "độc thân vui vẻ".
NSƯT Quốc Khánh tên đầy đủ là Trần Quốc Khánh, sinh năm 1962, là người gốc Hà Nội. Một số phim truyền hình-điện ảnh nổi bật: Tết này ai đến xông nhà , Ghen , Những người độc thân vui vẻ , Áo lụa Hà Đông… Với khán giả truyền hình, NSƯT Quốc Khánh trở thành một trong những "thương hiệu" riêng, khó thay thế với vai Ngọc Hoàng trong chương trình Gặp nhau cuối năm vào đêm 30 Tết những năm gần đây. Anh được phong tặng danh hiệu NSƯT năm 2012.