Thủ tướng Malcolm Turnbull cho biết Chính phủ bắt đầu chi 1,4 tỷ AUD (1,037 tỷ USD) cho chiếc đầu tiên trong sáu chiếc máy bay không người lái Triton. Nhưng chiếc đầu tiên sẽ phải chờ ít nhất 5 năm nữa mới chính thức hoạt động.
Theo ABC, một khi các máy bay được triển khai thì Biển Đông sẽ là khu vực hoạt động chính. Ngoài ra, chúng được thiết kế để hoạt động trong phạm vi xa ở Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương hay thậm chí ở Nam Cực.
Các máy bay này sẽ giúp phát hiện ra tàu hải quân nước ngoài và cả các tàu đánh bắt cá trái phép hay tàu buôn lậu. Triton không trang bị vũ khí nhưng có khả năng hoạt động rộng và rất hiệu quả trong việc phát hiện, thu thập thông tin.
"Điều rất quan trọng đối với chúng tôi là phải biết ai đang hoạt động trong khu vực của mình và từ đó có các phản ứng cần thiết trước bất kỳ mối đe dọa nào", Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Quốc phòng Úc Christopher Pyne nói.
Theo ABC, Hải quân Mỹ giúp Úc phát triển máy bay không người lái Triton. Đổi lại, các thông tin mà Triton thu thập được sẽ chia sẻ chung cho nhóm Five Eyes (Anh, Mỹ, Canada, Úc, New Zealand). Theo dự kiến, phi đội 6 chiếc Triton sẽ được triển khai hoạt động đầy đủ vào cuối 2025. Tất cả chúng sẽ được đặt tại căn cứ RAAF ở Edinburgh, miền Nam nước Úc và chúng được thiết kế để hoạt động chặt chẽ với quân đội Mỹ.
Ông Pyne còn nói thêm các máy bay Triton sẽ là nguồn lực để Úc theo dõi khu vực Đông Nam Á và Biển Đông. "Úc kiên định với quyền đi lại tự do ở vùng biển quốc tế trong Biển Đông như chúng tôi vẫn luôn thực thi, cho dù đó là với tàu nổi hay máy bay", ông Pyne nói. Cách ông Pyne phát biểu đã ám chỉ rất rõ tới Trung Quốc.
Tháng trước, Bộ trưởng Ngoại giao Úc Julie Bishop đã đưa ra cảnh báo với Trung Quốc sau khi có thông tin Bắc Kinh triển khai tên lửa trên các đảo ở Biển Đông. Bà Bishop khẳng định "Úc sẽ đặt mối quan tâm" nếu các báo cáo là chính xác, lưu ý rằng nó "trái ngược với tinh thần trong tuyên bố của Trung Quốc rằng họ sẽ không quân sự hóa (trên Biển Đông)".
"Trung Quốc, là một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, tất nhiên phải có trách nhiệm duy trì hòa bình và an ninh trên toàn thế giới", bà khẳng định. "Bất kỳ hành động quân sự đơn phương, thay đổi hiện trạng ở Biển Đông sẽ đi ngược lại trách nhiệm và vai trò đó".
Còn hồi tháng 4, các tàu chiến của Úc đã chạm trán hải quân Trung Quốc trên Biển Đông, khiến Thủ tướng Malcolm Turnbull đưa ra cảnh báo mạnh mẽ rằng Úc sẽ không lùi bước trong việc khẳng định "quyền tự do hàng hải trên khắp thế giới".