Cụ ông Yang gần như không thể kìm chế được sự phấn khích của mình khi chơi thử game đua xe Gran Turismo Sport.
Người đàn ông 86 tuổi này đã kết nối vô lăng và bộ bàn đạp với cỗ máy PlayStation 5 của mình, và hiện đang cố gắng chiến đấu để giữ cho một chiếc sedan hiệu Volkswagen không bị chệch hướng khỏi đường đua. Khi chiếc xe chao đảo về phía các rào chắn, toàn bộ cơ thể của ông cũng lắc lư từ bên này sang bên kia.
"Cảm giác này rất thật, nhìn kìa!", ông hét lên.
“Bình tĩnh đi, anh suýt nữa đụng phải cạnh bàn rồi”, vợ ông đứng bên cạnh cười đáp.
Cựu kỹ sư, tên đầy đủ là Yang Binglin, đã dành cả sự nghiệp của mình để làm việc trong lĩnh vực thăm dò hydrocacbon cho các công ty dầu khí của Trung Quốc. Nhưng kể từ khi nghỉ hưu, ông đã tìm thấy một công việc bất ngờ thứ hai, đó là trở thành một KOL trong lĩnh vực trò chơi điện tử.
Vài lần mỗi tháng, Yang tải video và phát trực tiếp cảnh mình chơi các trò chơi yêu thích lên nền tảng video Bilibili của Trung Quốc. Ông đã tự đặt tên cho kênh của mình là “Hardcore Gamer_Old Man Yang”, và nó đã trở thành một hit đình đám trên nền tảng này và hiện có hơn 230.000 người đăng ký.
Đối với những người hâm mộ trẻ tuổi của mình, Old Man Yang là một nhân vật mới lạ. Họ thích việc người đàn ông cách họ hàng chục tuổi này cùng chia sẻ niềm đam mê với các trò chơi bắn súng như Sniper và Far Cry, cũng như thích xem ông nói chuyện phiếm với cháu trai của mình khi họ chơi cùng nhau.
"Ông ơi, ông là thần tượng của cháu", một người dùng bình luận dưới video gần đây.
"Cháu hy vọng mình sẽ giống như ông sau 50 năm nữa", một người khác viết.
Nhưng có một thực tế là số lượng game thủ cao tuổi ở Trung Quốc không còn là chuyện hiếm nữa. Đại dịch COVID-19 đã làm bùng nổ số lượng game thủ tóc bạc" ở nước này, cũng như thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành công nghiệp trò chơi điện tử khổng lồ trị giá 44 tỷ USD.
Với việc chính quyền đưa ra các giới hạn mới nghiêm ngặt về quyền truy cập của trẻ vị thành niên vào trò chơi điện tử vào cuối tháng 8 năm nay, thị trường game dành cho những người trên 60 tuổi đã nổi lên như một trong những động lực tăng trưởng lớn nhất của ngành.
Hiện có 45-57 triệu người cao tuổi đang chơi trò chơi điện tử ở Trung Quốc, và con số này đã tăng gần gấp đôi kể từ giữa năm 2020, theo một báo cáo vào tháng 7 của Viện dữ liệu Baidu (BIM). Tổng số game thủ của đất nước chỉ tăng 10% trong giai đoạn này.
Game thủ Yang Binglin chụp ảnh với chiếc PlayStation 5 mới được chính hãng Sony gửi tặng.
Sự gia tăng mạnh mẽ về người dùng mới được cho là có nguyên nhân bởi các đợt phong tỏa và giãn cách kéo dài ở hầu hết Trung Quốc vào đầu năm 2020. Hàng triệu người cao tuổi Trung Quốc đã sử dụng một loạt các dịch vụ kỹ thuật số trong những ngày đầu của đại dịch, như đặt hàng tạp hóa và thanh toán qua smartphone,
Các tùy chọn giải trí dành cho thiết bị di động như ứng dụng video và trò chơi cũng chứng kiến sự gia tăng lớn đối với nhóm người dùng này, khi những người cao niên cố gắng đối phó với tình trạng cô lập bắt buộc với mình.
“Họ nhận được sự hài lòng của xã hội từ việc chơi game, tương tự như việc tương tác trong đời thực", Song Delong, chủ một cửa hàng đồ chơi dành cho người cao tuổi ở Bắc Kinh, cho biết: "Nó làm giảm cảm giác cô đơn của họ."
Hiện nay, khoảng 23% người cao tuổi ở Trung Quốc đang chơi game di động, theo một báo cáo của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc công bố vào tháng 9. Phần lớn trong số này thích Anipop - một trò chơi thể loại Match3 tương tự như Candy Crush.
Một nữ game thủ họ Wang, 76 tuổi, đến từ tỉnh Cát Lâm nói rằng bà chơi Anipop trên điện thoại của mình một giờ mỗi ngày. Người phụ nữ này đã tải trò chơi xuống sau khi thấy những người hàng xóm của mình chơi nó, và thấy trải nghiệm đó dễ chịu hơn là ngồi chơi mạt chược hàng giờ liền.
“Tôi có được cảm giác thành công khi chơi và tôi cũng có thể giao tiếp với hàng xóm và các cháu của mình thông qua trò chơi", bà Wang nói. “Nhưng tôi càng chơi, nó càng khó và cuối cùng nó trở nên hơi phức tạp đối với tôi.”
Người cao tuổi cần những trò chơi dành riêng cho họ.
Những tựa game như Anipop và trò chơi mô phỏng nông trại Happy Farm đã trở nên quá phổ biến đối với những người cao tuổi. Và ngành game Trung Quốc đã bắt đầu mô tả chúng là “những trò chơi già đi một cách thụ động”. Bởi nhà sản xuất mặc dù không nhắm mục tiêu đến người cao tuổi, nhưng người dùng lớn tuổi đã trở thành lượng người dùng chính khi mà những người chơi trẻ tuổi đã dần mất đi hứng thú với chúng.
Trong khi đó, ngày càng nhiều công ty bắt đầu phát triển các trò chơi di động dành riêng cho người cao tuổi. Duan Mingjie, người sáng lập công ty tư vấn AgeClub có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết ông biết một số công ty khởi nghiệp đang tập trung vào thị trường ngách này.
“Đối với ngành này, chúng tôi nghĩ rằng đó là một kênh tốt để thu hút khách hàng", ông Duan nói. "Trò chơi di động lý tưởng không chỉ dạy họ một số kiến thức về sức khỏe mà còn mang lại cho họ cảm giác sảng khoái, có thể làm chậm quá trình suy giảm tinh thần”.
Li Hui, người sáng lập một công ty trò chơi có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết ngành công nghiệp nước này hiện coi người chơi cao tuổi là thị trường mục tiêu chính.
"Hiện tại, hầu hết những người cao niên đều chơi thể loại game Match3”, anh nói. “Đây cũng là loại trò chơi mà các công ty sẵn sàng đầu tư công sức nghiên cứu và phát triển hơn, bởi vì nó là một thể loại đã trưởng thành.”
Mặc dù những thay đổi ở Trung Quốc đặc biệt mạnh mẽ, nhưng trò chơi dành cho người cao tuổi cũng có dấu hiệu đang gia tăng trên toàn cầu trong những năm gần đây. Theo một báo cáo do công ty nghiên cứu thị trường Global Web Index công bố vào tháng 4, số lượng game thủ trong độ tuổi từ 55 đến 64 trên toàn thế giới đã tăng 32% kể từ năm 2018.
Ở Mỹ, xu hướng này đã trở nên rõ ràng ngay cả trước khi xảy ra đại dịch. Người cao niên Mỹ đã chi 3,5 tỷ USD cho phần cứng, nội dung và phụ kiện chơi game trong khung thời gian sáu tháng vào năm 2019, tăng hơn 6 lần so với năm 2016.
Các game thủ cao tuổi cũng đang đóng một vai trò ngày càng rõ nét trong văn hóa chơi game của Mỹ, với những nhân vật nổi tiếng như Shirley “the Gaming Grandma” Curry, người thu hút gần 1 triệu lượt đăng ký trên YouTube. Vào năm 2020, trò chơi nhập vai The Elder Scrolls VI thậm chí còn bổ sung thêm một nhân vật mới để vinh danh người phụ nữ 85 tuổi này.
Và điều tương tự cũng đang bắt đầu xảy ra ở Trung Quốc. Theo dữ liệu của BIM, ngày càng có nhiều người cao tuổi Trung Quốc tách ra khỏi các trò chơi Match3 và tham gia vào những tựa game truyền thống phổ biến trong giới trẻ Trung Quốc, chẳng hạn như Perfect World hay Honor of Kings. Và một số - như Old Man Yang - đang đạt được lượng theo dõi lớn trên mạng xã hội.
Ảnh chụp màn hình cho thấy Uncle Jifeng đang chơi Liên Minh Huyền Thoại.
Một trong số đó là người đàn ông 60 tuổi được gọi là Uncle Jifeng. Nổi tiếng chủ yếu nhờ chơi game Liên minh huyền thoại, Uncle Jifeng đã thu hút được gần 1,2 triệu người theo dõi trên nền tảng video ngắn Douyin của Trung Quốc, và thậm chí đã xuất hiện một số lần trên TV.
Và Uncle Jifeng cũng đã trở thành người phát ngôn không chính thức cho cộng đồng game thủ cao tuổi của Trung Quốc. Sau bản cập nhật gần đây cho Liên Minh Huyền Thoại, Uncle Jifeng đã phàn nàn về các chi tiết như “phông chữ quá nhỏ” và “mô tả phức tạp” của phiên bản mới. Ông thừa nhận hiện ông cần sự giúp đỡ của cháu trai để chơi trò chơi này.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, game thủ cao tuổi này cho biết mình đã mất gấp đôi thời gian để thích nghi với một trò chơi điện tử mới, so với khi còn trẻ. Nhưng ông cũng nói thêm rằng bản thân muốn bỏ chơi game, vì muốn làm gương cho những người khác.
Old Man Yang cũng chia sẻ những lo lắng tương tự. Ông chơi game gần như mỗi ngày trong 20 năm qua và là một người chơi có kỹ năng tốt, nhưng cho biết những người cao tuổi thường thấy việc chơi game khó khăn hơn so với thế hệ trẻ. Bởi ngành công nghiệp game thường không tính đến những người chơi lớn tuổi khi thiết kế sản phẩm.
Yang Binglin đang chơi trò chơi điện tử The Witcher 3: Wild Hunt. Ảnh chụp màn hình từ Bilibili
“Ngoài nội dung kỹ thuật cao, cũng có những yêu cầu đáng kể… đối với việc cấu hình các thiết bị điện tử mà người cao tuổi sử dụng", ông chia sẻ. “Thêm vào đó, có rất nhiều tiếng Anh trong các trò chơi, vì vậy tôi cũng cần biết một chút tiếng Anh để chơi được.”
Nhưng Yang không có kế hoạch dừng lại. Ông thích cách các trò chơi giúp mình cải thiện cả hoạt động tinh thần và thể chất. Và ông cũng thích chia sẻ niềm đam mê của mình với người hâm mộ trên Bilibili, điều mà ông cảm thấy đã giúp bản thân giữ được “một trái tim trẻ trung”.
Tham khảo Sixthtone