Quân đội Ukraine tại Kherson. Nguồn: New York Times
Một phân tích dữ liệu độc quyền của CNN từ Viện cho Nghiên cứu về Chiến tranh (ISW) cho thấy, cuộc phản công bất ngờ của quân đội Ukraine ở khu vực Kharkov trong tháng này đã khiến các lực lượng Nga kiểm soát ít khu vực hơn sau cuộc tấn công đầu tiên của nước này vào Ukraine hồi tháng 2/2022.
Trong tháng đầu tiên của chiến sự Nga- Ukraine , Nga gần như tăng gấp 4 lần diện tích do mình kiểm soát, cùng với lãnh thổ Crimea (được sáp nhập vào năm 2014) và các nước cộng hòa Luhansk và Donetsk tự xưng.
Nhưng trong những tháng sau đó, quân đội Nga đã phải vật lộn để đạt được những thành tựu đáng kể. Từ đầu tháng 5 đến cuối tháng 8, nhiều báo cáo cho thấy Nga đã tiến lên rất ít trên lãnh thổ Ukraine.
Tính đến tuần cuối cùng của tháng 9, các lực lượng Nga đã rút khỏi hơn 9.000 km2 lãnh thổ so với cuối tháng 8. Số binh sỹ Nga thương vong trên chiến trường khá lớn.
Trong một động thái nhằm đảm bảo những phần vẫn còn dưới sự kiểm soát, Điện Kremlin tuyên bố sáp nhập 4 vùng lãnh thổ của Ukraine, trong đó họ chỉ có quyền kiểm soát một phần. Tổng thống Nga Valdimir Putin đã ký bốn thỏa thuận riêng biệt về việc tiếp nhận các vùng lãnh thổ mới vào Liên bang Nga. Trước thông báo này, ông Putin chính thức công nhận độc lập cho Kherson và Zaporizhzhia.
Mặc dù cuộc thăm dò trước chiến sự do CNN thực hiện vào tháng 2/2022 cho thấy không có khu vực nào của Ukraine có nhiều hơn 1/5 người ủng hộ sự sáp nhập vào Nga, nhưng chính quyền thân Nga ở những khu vực bị chiếm đóng đã tuyên bố rằng người dân hoàn toàn đồng thuận với quyết định này.
Theo Tiến sĩ Volodymyr Artiukh, Đại học Trung Âu (CEU) tại Áo, cho rằng bài toán nan giải nhất của Nga khi sáp nhập thêm lãnh thổ cũng chính là họ không kiểm soát toàn diện bất kỳ tỉnh nào trong số 4 vùng trên, thậm chí đã phải rút lui ở một số khu vực.
Phe ly khai cùng quân Nga đang kiểm soát phần lớn diện tích tỉnh Donetsk, nhưng đã phải rút lui tại nhiều địa phương ở tỉnh Lugansk do đợt phản công của quân đội Ukraine. Đặc biệt, sau khi để mất trung tâm hậu cần Lyman vào tay Ukraine, quân Nga tiếp tục bị vây hãm tại một số khu vực, trong đó có Borova, một thành phố chiến lược khác.
Mặc dù vậy, bất chấp thành công gần đây của Ukraine, Nga vẫn kiểm soát khoảng 116.000 km2 của những khu vực được quốc tế công nhận là lãnh thổ Ukraine, bao gồm cả Crimea, được sáp nhập vào năm 2014. Tất cả diện tích của những vùng đất này gần bằng diện tích của Bulgaria hoặc bang Pennsylvania, Mỹ.
Quân dội Nga làm nhiệm vụ tại Kherson. Ảnh: AFP.
Tiến sĩ Andrey Kortunov, Chủ tịch Hội đồng các vấn đề quốc tế Nga (RIAC) cho biết: “Tổng thống Putin muốn kết thúc mọi chuyện càng nhanh càng tốt". Do đó, với việc tuyên bố sáp nhập thêm các vùng lãnh thổ của Ukraine, Nga đang muốn huy động thêm lực lượng tại những nơi này để có nguồn lực cần thiết giúp họ cầm cự trước các đợt phản công tiếp theo của Ukraine, cho đến khi 300.000 quân động viên trong nước hoàn thành quá trình huấn luyện.
Hiện nay, quân đội Nga đang rất cần nhân lực bổ sung sau hơn 7 tháng chiến sự. Nguồn tin từ Kiev cho biết, quá trình huy động dân địa phương nhập ngũ đã diễn ra tại Lugansk, trong khi chính quyền thân Moskva và cơ quan an ninh Nga được cho là đã lập danh sách hàng nghìn người trong diện nhập ngũ ở Zaporizhzhia và Kherson.
Thất bại khi đối mặt với sự đoàn kết quân sự của phương Tây trong việc ủng hộ Ukraine, Nga hiện giờ đang có rất ít sự lựa chọn trong cuộc chiến lần này. Thách thức với Ukraine cùng đồng minh là họ sẽ chọn cách phản ứng ra sao nếu Nga thực sự sử dụng vũ khí hạt nhân. Cuộc chiến ở Ukraine có thể đã bước sang một giai đoạn mới, tuy nhiên chiến sự Nga- Ukraine có thể còn rất lâu mới kết thúc.