Xe côn tay là loại xe có hệ thống đóng ngắt ly hợp bằng tay, cụ thể là ở bên trái tay lái xe có cần côn, bóp vào để ngắt và thả ra để đóng ly hợp. Xe côn tay có ưu điểm nổi bật về hiệu suất và tốc độ. Ở các giải đua xe lớn trên thế giới đều sử dụng loại xe này.
Một số mẫu xe côn tay phổ thông đang được phân phối tại thị trường Việt Nam như: Yamaha Exciter, Suzuki Raider, Honda Winner… Dưới đây là một số lưu ý cho người người mới tập đi xe côn tay:
Cách bóp côn
Lưu ý đầu tiên là khi bóp côn nên bóp thật nhanh và nhả ra từ từ. Nếu nhả quá quá nhanh thì xe sẽ bị giật hoặc nhả quá chậm thì xe sẽ bị mất đà và chết máy. Câu cửa miệng cần nhớ đó là “côn ra thì ga vào”. Nghĩa là khi tay trái nhả côn từ từ thì tay phải đồng thời mở tay ga.
Số 1-0-2
Quy tắc của hộp số móc khi chạy xe côn tay là đạp vào 1, móc lên 2 nhưng có khoảng lửng là số 0. Khi đang ở 1, móc một nửa lực cần số để về 0, móc mạnh sẽ lên 2. Ngược lại khi đang ở 2, đạp về nửa lực sẽ xuống 0, đạp mạnh xuống 1.
Điều chỉnh cấp số phù hợp với tốc độ
Khi chạy với vận tốc nào thì bạn nên đi với cấp số đó. Xe đi với vận tốc càng chậm thì ta đi với số càng nhỏ và ngược lại. Bên cạnh đó, bạn nên chạy xe với vận tốc phù hợp với số, cụ thể là:
+ 0 – 10 km/h đi số 1
+ 10 – 30 km/h đi số 2
+ 30 – 50 km/h đi số 3
+ 50 – 80 km/h đi số 4
+ Cao hơn thì sử dụng số 5 và số 6 tùy mẫu xe.
Một điều cần nhớ về cấu trúc của hộp số xe côn tay, đa số các mẫu xe đều sử dụng số 1 khi nhấn về phía trước, các cấp số còn lại thì móc ngược về sau.
Kỹ thuật sang số
Để bắt đầu xuất phát ta cần đưa xe về số 0, sau đó nổ máy, bóp hết tay côn và nhấn về cần số về phía trước để vào số 1. Tiếp theo khi cần sang số 2, giống như khi xuất xuất ta cần bóp hết côn, sau đó móc ngược cần số về phía sau. Các số tiếp theo cũng làm tương tự.
Khi xe dừng hẳn lại mà xe vẫn nổ thì cần chỉnh về số 0 trước khi nhả tay côn, nếu không sẽ bị tắt máy. Ví dụ như dừng đèn đỏ, nếu xe vẫn còn số thì nên về số 0 và nhả tay côn. Nếu vẫn muốn giữ số 1 thì bắt buộc phải bóp tay côn để xe không bị chết máy.
Khởi động ở N, dừng xe về N
Một số người khi chạy xe côn tay đến nơi dừng thường để số 1 thậm chí 2, 3 và thả tay côn cho xe tự tắt máy hoặc vặn chìa khoá tắt máy. Cách chạy xe này nguy hiểm bởi nếu một người chưa thuần thục leo lên xe sau đó sẽ khó làm chủ tình hình.
Tương tự vậy khi khởi động xe, hãy luôn ở N rồi vào 1, không để ở 1, 2 và nổ máy, một phút lơ là mất kiểm soát tay côn, ga có thể khiến mọi thứ phức tạp. Về N, nổ máy, chắc chắn mọi thứ đã sẵn sàng rồi mới vào 1 để khởi hành.