Kể từ cuối năm 2022, nhiều nguồn tin trong cuộc và các nguồn tin giấu tên đã dự đoán Nga sắp tiến hành một cuộc tấn công tuy mô lớn. Đầu tiên nó được dự đoán xảy vào dịp Năm mới, sau đó được dự đoán vào đầu tháng 2 và một lần nữa vào ngày 24/2 - thời điểm đánh dấu tròn 1 năm Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Nhưng rốt cuộc vẫn nó chưa diễn ra.
Lính Nga triển khai hệ thống BM-21 Grad tại một vị trí không xác định ở Ukraine. Ảnh: Sputnik
Khi mùa xuân đến, nhiều người cũng đồn đoán về một cuộc tấn công sắp xảy ra, nhưng lần này là của quân đội Ukraine ở phía Nam. Kế hoạch của Kiev được cho là tìm đường tiếp cận biển Azov và cắt đứt hành lang đất liền tới Crimea. Bất cứ thành công hay thất bại nào cũng sẽ có tác động chiến lược đáng kể. Nếu các dự đoán là đúng, Kiev đang chuẩn bị các đơn vị quân đội mới và tích lũy vũ khí phương Tây, bao gồm cả xe tăng của Anh và đạn urani nghèo, cho cuộc phản công này.
Tầm quan trọng của mặt trận phía Nam
Xét đến tầm quan trọng của mặt trận phía Nam Ukraine, quân đội Nga sẽ tổ chức phòng thủ hoặc chặn khả năng Kiev có thể chọc thủng phòng tuyến ở hướng này trong các cuộc phản công. Điều đó đòi hỏi lực lượng, đạn pháo và thiết bị thích hợp, cũng như sự chuẩn bị từ trước.
Ý định của Nga thể hiện rõ qua mục tiêu chiếm thành phố Ugledar [đánh dấu số “1” trên bản đồ]. Việc kiểm soát được Ugledar rất quan trọng đối với Nga, vì nó sẽ cản trở các đơn vị đang tiến công của Ukraine.
Ảnh: RT
Một cuộc phản công tương tự được tiến hành ở phía Tây Zaporizhzhia, phía Bắc Vasilevka [số “2” trên bản đồ]. Quân đội Ukraine đã chiếm được một số thị trấn nhỏ ở đây từ tháng 1/2023. Việc xây dựng các tuyến phòng thủ là bằng chứng rõ ràng cho thấy Nga sẽ không rút khỏi Melitopol và Berdyansk dễ dàng như rút khỏi Izium hoặc Kherson. Lần này, rủi ro quá cao.
Ở phía Bắc và trung tâm của mặt trận, các cuộc giao tranh đang diễn ra dọc theo một số tuyến.
Trong những tuần gần đây, quân đội Nga đã thành công trong khu vực Kremennaya [số “3” trên bản đồ] và đã tiến được 6 hoặc 7km (một chỉ số khá đối với tiền tuyến tĩnh) về phía thành phố Lyman, nơi Nga đã rút khỏi từ tháng 10/2023.
Lyman nằm ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng, vì vậy Moscow sẽ phải chiếm thành phố này trong mọi trường hợp, vì thành phố này thuộc khu vực đã sáp nhập vào Nga. Tuy nhiên, khu vực tiến được của Nga ở đây tương đối hẹp và lực lượng Moscow dễ bị tấn công bên sườn.
Các trận chiến giành vùng ngoại ô Avdiivka [số “4” trên bản đồ] ở Donetsk, diễn ra kể từ khi chiến dịch quân sự đặc biệt được tiến hành. Trong những tuần gần đây, lực lượng Nga đã bao vây một phần thành phố này.
Rõ ràng, những bước tiến này đã trở nên khả thi do các trận chiến ở Bakhmut [Nga gọi là Artyomovsk - số “5” trên bản đồ] đã làm tiêu hao lực lượng của Ukraine.
Mặt trận không quan trọng về chiến lược nhưng cần phải chiếm giữ
Bản thân Bakhmut không có tầm quan trọng chiến lược và chỉ là một trong nhiều thành phố ở Donbass mà Nga vẫn cần phải chiếm giữ. Đó là lý do theo một nghĩa nào đó, Moscow quyết định sử dụng lực lượng quân sự tư nhân Wagner tại đây.
Đối với Kiev, Bakhmut cũng không có ý nghĩa chiến lược cụ thể. Do đó, trên quan điểm quân sự, lực lượng Ukraine đang cố giữ Bakhmut một cách vô nghĩa.
Tuy nhiên, trong một cuộc trả lời phỏng vấn AP đăng tải cuối tháng 3 vừa qua, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết, nếu binh sỹ Ukraine đầu hàng ở Bakhmut , chính phủ của ông sẽ chịu sức ép cả trong nước và quốc tế về việc phải tìm kiếm hòa bình với Nga.
Nếu chiếm được Bakhmut, các lực lượng Nga sẽ có một “con đường rộng mở” tới nhiều khu vực khác do Ukraine kiểm soát ở Donbass như Slavyansk và Kramatorsk.
Tuy nhiên, khi nhiều lực lượng và thiết bị được đưa đến Bakhmut, tình hình xung quanh thành phố đang thay đổi – khu vực này trở thành chiến lược chỉ vì quy mô của nó. Như một số nguồn tin cho biết, nếu quân đội Ukraine đã thực sự đưa chục nghìn quân đến khu vực này và đang chuẩn bị phản công, thì đó không còn là vấn đề của riêng Wagner, hay thách thức trong việc chiếm được một thị trấn duy nhất. Nếu nhóm Wagner bị bao vây, tiền tuyến có thể sụp đổ hàng chục km và dẫn đến việc quân đội Ukraine tiến sâu về phía Đông.
Nga sẽ lựa chọn như thế nào?
Bộ Tổng tham mưu và bộ chỉ huy tối cao của Nga hiện phải đối mặt với một quyết định khó khăn: họ có nên tăng viện cho Bakhmut với rủi ro làm suy yếu mặt trận phía Nam (vốn quan trọng hơn nhiều) hay ngược lại? Ukraine sẽ từ bỏ hoàn toàn cuộc phản công phía Nam để tập trung cho Bakhmut hay họ sẽ tận dụng lợi thế của việc chuyển quân của Nga và tìm đường ra Biển Azov? Và nếu Kiev có đủ sức mạnh cho 2 mũi tấn công chiến lược thì sao?
Rốt cuộc, Nga là bên có thể chủ động lựa chọn chọn thời gian và địa điểm tấn công để từ đó có cơ hội tích lũy lực lượng vượt trội hơn so với đối phương trong một khu vực nhỏ.
Kết quả của chiến dịch – và có lẽ là của toàn bộ cuộc xung đột – sẽ phụ thuộc vào lựa chọn của Nga./.