Theo tờ New York Times, phần lớn những khẩu súng được sử dụng trong 16 vụ xả súng gần đây ở Mỹ, bao gồm hai khẩu súng được dùng trong vụ tấn công ở thành phố Orlando, bang California ngày 12/6, đều được mua hợp pháp, với sự kiểm tra của cơ quan chức năng liên bang.
Ít nhất 8 tay súng là những kẻ có tiền án hoặc vấn đề về sức khỏe tâm thần, nhưng những yếu tố này đã không thể ngăn cản chúng sở hữu vũ khí.
Vụ xả súng ngày 12/6/2016
50 người thiệt mạng và 53 người khác bị thương khi Omar Mateen xả súng vào đám đông tại một hộp đêm dành cho những người đồng tính ở Orlando.
Kẻ này đã sử dụng ít nhất hai khẩu súng, trong đó một khẩu súng trường tấn công AR-15 và một súng ngắn nòng 9 mm.
Theo một số nguồn tin, vào năm 2013, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) hay tin Mateen nói với đồng nghiệp về việc ủng hộ các nhóm khủng bố. Năm 2014, FBI điều tra Mateen do anh ta bị tình nghi có liên quan đến một người Mỹ trốn sang Syria làm chiến binh cho một tổ chức cực đoan.
Tuy nhiên, nhà chức trách kết luận Mateen “không phải là một mối đe dọa thực sự vào thời điểm đó”.
Vài ngày trước vụ thảm sát, Mateen mua hợp pháp ít nhất hai khẩu súng - một quan chức liên bang cho hay.
“Hắn không phải là một người bị cấm, nên hắn có thể vào một cửa hàng bán súng một cách hợp pháp và mua súng”, ông Trevor Velinor, một quan chức của Cục Quản lý Đồ uống có cồn, thuốc lá, súng và thuốc nổ Mỹ, nói.
Vụ xả súng ngày 2/12/2015
Syed Rizan Farook và vợ là Tashfeen Malik đã giết 14 người tại một buổi tiệc công ty ở thành phố San Bernadino, bang California.
4 khẩu súng đã được tìm thấy trong vụ thảm sát: một khẩu súng trường tấn công Smith & Wesson M&P, một súng trường tấn công DPMS Panther Arms, một súng ngắn Smith & Wesson, và một súng ngắn Llama.
“Chúng tôi tin rằng hai kẻ này đã bị cực đoan hóa được một thời gian”, Phó giám đốc FBI David Bowdich nói. Trước vụ tấn công, cặp vợ chồng Farook và Malik chưa từng có tiền án, tiền sự nào.
Theo quan chức liên bang, Farook đã mua hai khẩu súng ngắn một cách hợp pháp ở California. Một người hàng xóm cũ của Farook cũng mua hai khẩu súng hợp pháp, và về sau cung cấp cho anh ta.
Ngay trước khi xảy ra vụ tấn công, Malik đã lên mạng xã hội Facebook để tuyên thệ trung thành với tổ chức khủng bố tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS).
Vụ xả súng ngày 10/1/2015
Christopher Harper-Mercer, 26 tuổi, giết 9 người tại trường cao đẳng cộng đồng Umpqua ở bang Oregon, nơi sát thủ này đang là sinh viên. Anh ta được trang bị 6 khẩu súng, bao gồm một súng lục Glock, một súng lúc Smith & Wesson, một súng lục Taurus, và một súng trường tấn công Del-Ton.
Vào năm 2008, Harper-Mercer từng nhập ngũ một tháng, nhưng bị thải hồi trước khi hoàn thành huấn luyện cơ bản. Năm 2009, anh ta tốt nghiệp Switzer Learning Center ở California, một trường dành cho những sinh viên thiểu năng và có vấn đề về tinh thần.
Tổng cộng, Harper-Mercer sở hữu 14 khẩu súng các loại, tất cả đều được mua hợp pháp từ một cửa hàng súng được cấp phép.
Vụ xả súng ngày 26/8/2015
Vester Lee Flanagan II, 41 tuổi, đã bắn chết một phóng viên truyền hình và một nhà quay phim ở Roanoke, bang Virginia trong khi hai người này đang thực hiện một chương trình truyền hình trực tiếp.
Vào năm 2000, Flanagan đâm đơn kiện một đài truyền hình ở bang Florida, cho rằng việc đài này sa thải anh ta trước đó là do phân biệt sắc tộc. Năm 2012, Flanagan được tuyển vào đài WDBJ ở Roanoke để làm việc, nhưng chỉ vài tháng sau, anh ta đã bị cảnh báo về giọng điệu nguy hiểm và những hành vi gây hấn. Vài tháng sau, Flanagan bị đuổi việc và lại đâm đơn kiện WDBJ.
Giới chức liên bang cho biết Flanagan đã mua súng hợp pháp từ một cửa hàng súng được cấp phép, và không hề có tiền án, tiền sự hay vấn đề gì về thần kinh.
Vụ xả súng ngày 23/7/2015
Dùng một khẩu súng lục bán tự động mua từ một hiệu cầm đồ, John R. Houser đã giết chết hai người và làm bị thương 9 người khác tại một rạp hát ở Lafayette, Los Angeles.
Hồi năm 2006, Houser từng bị nhà chức tranh bang từ chối cấp phép sở hữu vũ khí vì bị cáo buộc có hành vi bạo lực gia đình và phóng hỏa. Năm 2008, một thẩm phán ra lệnh đưa Houser tới bệnh viện tâm thần.
Năm 2014, người này mua súng ở Alabama một cách hợp pháp, dù trước đó bị từ chối cấp phép sở hữu súng và bất chấp những lo ngại của người thân về những hành vi bạo lực và tâm thần bất ổn.
Vụ xả súng ngày 17/6/2015
Dylann Roof, 21 tuổi, đã cướp đi mạng sống của 9 người bằng một khẩu súng lục Glock tại một nhà thờ ở Charleston, bang South Carolina.
Vào tháng 2/2015, Roof bị cáo buộc sở hữu ma túy và thừa nhận tội danh này. Tháng 4/2015, anh ta mua súng từ một cửa hiệu ở South Carolina, cho dù có tiền án về sở hữu ma túy. Trong quá trình kiểm tra, nhà chức trách đã để lọt tình tiết về tiền án của Roof.
Vụ xả súng ngày 24/10/2014
Jaylen Ray Fryberg, 15 tuổi, sử dụng khẩu súng lục Beretta của người cha, để bắn giết 4 bạn cùng học trong một căng-tin trường học ở Marysville, bang Washington.
Vào năm 2002, Raymond Lee Fryberg, cha của Jaylen, từng bị nhà chức trách ban lệnh theo dõi hành vi bạo lực tại gia đình.
Thông tin này lẽ ra phải được đưa vào cơ sở dữ liệu tội phạm liên bang, nhưng đã bị bỏ qua. Năm 2013, Raymond mua khẩu Beretta từ một cửa hàng súng, hoàn toàn hợp pháp, vì kiểm tra thông tin không thấy có vấn đề gì.
Vào ngày 24/10/2014, Jaylen đã gửi tin nhắn rủ bạn học tới căng-tin, rồi xả súng giết chết 4 người bạn trong số này.
Vụ xả súng ngày 2/4/2014
Ivan Antonio Lopez khai hỏa khẩu súng lục bán tự động Smith & Wesson, giết chết 4 người và làm bị thương 16 người khác ở Fort Hood.
Năm 2011, Lopez, một chuyên gia quân sự Mỹ, trở về sau 4 tháng làm việc tại Iraq và nói với cấp trên về việc bị thương ở đầu tại đó. Giới chức quân sự nói Lopez chưa bao giờ nhìn thấy cảnh chiến đấu.
Sau đó, người này được thăm khám để xác định xem có vấn đề rối loạn tâm thần hay không. Lopez đã được điều trị chứng trầm cảm và lo lắng, đồng thời được cho uống thuốc ngủ.
Đầu tháng 3/2014, Lopez mua súng tại đúng cửa hiệu nơi Nidal Malik Hasan, một thiếu tá lục quân Mỹ, trước đây đã mua ít nhất một khẩu súng đùng trong vụ thảm sát khiến 13 người thiệt mạng hồi năm 2009. Ngày 2/4/2014, Lopez thực hiện vụ xả súng vào các binh sỹ.
Vụ xả súng ngày 1/9/2013
Aaron Alexis, 34 tuổi, dùng một khẩu Remington để cướp đi mạng sống của 12 người ở Washington Navy Yard.
Năm 2011, Alexis được giải ngũ trong danh dự sau khi bị cấp trên phát hiện có những hành vi bậy bạ trong 4 năm làm một quân nhân dự bị. Một tháng trước vụ xả súng, Alexis đã được điều trị hai lần về vấn đề tâm lý.
Tháng 9/2013, Alexis tới một cửa hàng súng ở Virginia để mua một khẩu súng trường tấn công, nhưng chỉ mua được súng ngắn. Tên này đã vượt qua được hàng rào kiểm tra của cơ quan quản lý súng địa phương và bang.
Vụ xả súng ngày 14/12/2012
Adam Lanza, 20 tuổi, giết mẹ tại nhà riêng, rồi giết 26 người khác, chủ yếu là trẻ em, tại trường tiểu học Sandy Hook ở Newtown, bang Connecticut. Vũ khí mà sát thủ sử dụng là một khẩu súng trường Bushmaster XM-15 và một khẩu súng trường Savage Mark II.
Lanza tốt nghiệp trung học vào năm 2009. Một số bạn cùng lớp nói Lanza từng bị bắt nạt ở trường, có vấn đề về rối loạn phát triển, rụt rè và không có bạn thân.
Theo một báo cáo, trong suốt nhiều năm, Lanza đã không được điều trị các vấn đề về cả thể chất và tinh thần, trong đó có chứng rối loạn khiến anh ta luôn cảm thấy lo lắng và hồi hộp quá mức.
Mẹ của Lanza, bà Nancy Lanza, là một người mê súng. Người phụ nữ này đã mua hợp pháp và đăng ký cả một bộ sưu tập súng lớn. Bà cũng thường đưa các con trai tới thăm trường bắn. Ngày 14/12/2012, Lanza dùng súng của mẹ để giết chết mẹ và 26 người khác.
Vụ xả súng ngày 5/8/2012
Wade M. Page, 40 tuổi, xả súng giết 6 người tại một đền thờ Sikh ở Wisconsin. Kẻ này đã dùng một khẩu súng ngắn bán tự động hiệu Springfield Armony.
Năm 1994, khi còn phục vụ trong quân ngũ ở Texas, Page từng bị cáo buộc tội phá hoại trong một quán bar, và đã nhận tội. Đầu thập niên 2000, Page bị nhà chức trách để ý vì tham gia một nhóm nhạc có tên End Apathy chuyên hát những bài hát có ngôn từ mang tính bạo lực.
Tháng 7/2012, Page mua súng hợp pháp với mức giá 650 USD sau khi vượt qua được hàng rào kiểm tra nhân thân.
Vụ xả súng ngày 20/7/2012
James E. Holmes, 24 tuổi, giết 12 người và 70 người khác trong một rạp hát ở Aurora, Colorado bằng một súng trường bán tự động Smith & Wesson, một súng ngắn Remington, và một súng lục bán tự động Glock.
Vào tháng 3/2012, chỉ trong vòng 4 tháng, Holmes mua hợp pháp hơn 3.000 viên đạn cho súng ngắn và 3.000 viên đạn cho súng trường tự động, tất cả đều qua mạng Internet.
Tháng 5/2012, Holmes tới khám bác sỹ tâm lý và làm thủ tục rút khỏi chương trình đại học ở trường Anschutz Medical Campus thuộc Đại học Colorado Denver.
Trong vòng 2 tháng trước vụ xả súng, Holmes đã mua súng hợp pháp tại các cửa hàng súng địa phương. Dù đã phải điều trị về tâm lý, Holmes vẫn mua được súng.
Vụ xả súng ngày 2/4/2012
One L. Goh, 43 tuổi, khai hỏa một khẩu súng ngắn bán tự động tại một trường tôn giáo nhỏ ở Oakland, California, nơi từng theo học, giết chết 7 người.
Một luật sư nói Goh là một kẻ đơn độc và dễ bị người khác coi là một kẻ thất bại, nhưng trước đó anh ta chưa từng có hành vi nguy hiểm nào. Goh đã mua hợp pháp khẩu súng ngắn tại một cửa hàng súng ở Castro Valley, California sau khi vượt qua sự kiểm tra nhân thân.
Sau vụ thảm sát, quan tòa ra phán quyết không thể xét xử Goh vì kết quả giám định cho thấy người này mắc chứng tâm thần phân liệt.
Vụ xả súng ngày 8/1/2011
Với một khẩu súng ngắn Glock, Jared L. Loughner, 22 tuổi, giết chết 6 người tại một bãi đỗ xe của siêu thị ở Tucson, bang Arizona.
Năm 2007, Loughner bị bắt vì sở hữu ma túy nhưng không bị buộc tội. Năm sau đó, người này không vượt qua được cuộc kiểm tra ma túy khi tìm cách nhập ngũ. Năm 2010, Loughner bị buộc thôi học tại một trường cao đẳng cộng đồng vì hành vi có thể gây nguy hiểm.
Tuy nhiên, tất cả những vụ việc này không ngăn được Loughner mua được súng một cách hợp pháp. Anh ta đã mua được khẩu súng ngắn tại một cửa hiệu ở Tucson vào cuối tháng 11/2010, và gây ra vụ thảm sát vào đầu năm 2011.
Vụ xả súng ngày 5/11/2009
Nidal Malik Hasan, 39 tuổi, một bác sỹ tâm thần thuộc lục quân Mỹ đang chuẩn bị sang Afghanistan làm việc, xả súng tại căn cứ Fort Hood ở Texas, giết chết 13 người và làm bị thương 43 người khác. Vũ khí của Hasan là một khẩu súng lục FN Herstal.
Từ tháng 12/2008-6/2009, cơ quan tình báo đã phát hiện 10-20 tin nhắn giữa Hasan và Anwar al-Awlaki, một giáo sỹ cực đoan ở Yemen vốn được biết đến với những bài giảng đạo mang nội dung chống Mỹ. Tuy nhiên, nhà chức trách đã không điều tra về vụ này sau khi cho rằng những tin nhắn đó không cho thấy nguy cơ bạo lực nào.
Tháng 7/2009, Hasan mua khẩu súng lục một cách hợp pháp tại một cửa hiệu vũ khí ở Killeen, Texas với giá hơn 1.100 USD. Hơn 3 tháng sau, anh ta thực hiện vụ thảm sát.
Vụ xả súng ngày 3/4/2009
Jiverly Wong, 41 tuổi, dùng hai khẩu súng ngắn - gồm một súng lục Beretta 92 FS nòng 9 mm và một súng lục Beretta PX4 Storm - bắn liên tiếp ít nhất 98 phát vào một tổ chức dân sự ở Binghamton, New York, nơi anh ta từng theo học một lớp tiếng Anh. 13 người đã thiệt mạng trong vụ thảm sát này.
Wong từng bị bắt và bị cảnh sát “hỏi thăm” một số lần từ năm 1990, nhưng chi tiết về các vụ việc này khá mơ hồ. Vào thời điểm thực hiện vụ xả súng, Wong không phải là đối tượng bị điều tra hay có vấn đề về sức khỏe tâm thần.
Tháng 3/2008, Wong mua khẩu súng đầu tiên là khẩu Barretta 92 tại một cửa hiệu ở Johnson City, New York. Một năm sau, Wong lại khẩu súng thứ hai tại cùng cửa hiệu, và cả hai lần đều vượt qua cuộc kiểm tra về quyền sở hữu súng.