Voi hoang dã là những sinh vật nổi tiếng thông minh, được biết đến với khả năng đồng cảm chưa từng có trong thế giới động vật. Nhưng nhân loại đã đặt loài voi vào một số tình huống khó khăn, và một trong những nơi khắc nghiệt nhất là một bãi rác ở Sri Lanka.
Một đàn voi châu Á có nguy cơ tuyệt chủng đã tìm kiếm thức ăn cho mình tại đây trong nhiều năm, và ít nhất 20 con đã chết sau khi ăn phải nhựa. Đau lòng thay, hai con vật khổng lồ hiền lành thuộc nhóm có nguy cơ tuyệt chủng được báo cáo đã chết do ăn phải những mảnh rác của con người bỏ đi vào cuối tuần trước.
Theo hãng tin AP đưa tin, bãi rác nằm gần làng Pallakkadu ở miền đông của nước này. Một bác sĩ thú y được phỏng vấn cho biết hai con voi quá cố đã nuốt một lượng lớn polythene, giấy gói thực phẩm và các loại nhựa khác. Và điều tồi tệ hơn là, không có bất kỳ dấu hiệu nào về thức ăn mà voi thường ăn được tìm thấy trong cơ thể chúng.
Theo AP, sự suy thoái của môi trường sống tự nhiên của voi đã buộc chúng phải di cư đến gần con người và các bãi rác. Khát khao kiếm ăn, những con voi đã chui vào các bãi rác để thử vận may. Nhưng làm như vậy sẽ khiến voi châu Á có nguy cơ ăn phải những thứ không dùng để tiêu thụ, bao gồm nhựa hoặc các vật sắc nhọn.
Mặc dù chính phủ Sri Lanka đã có kế hoạch trong ít nhất 4 năm để tái chế nhựa trong các bãi rác lộ thiên và lắp đặt hàng rào điện xung quanh chúng để ngăn chặn tình trạng lộn xộn này xảy ra ngay từ đầu, nhưng những nỗ lực đó vẫn chưa thành hiện thực. Làng Pallakkadu - nơi thu gom chất thải từ chín ngôi làng khác - từng có hàng rào điện xung quanh bãi rác. Nhưng nó đã bị sét đánh và không được sửa chữa hoặc thay thế kể từ năm 2014. Và rác thải ở đây cũng không được tái chế đúng cách.
Tại các bãi rác khác của Sri Lanka, chính phủ đã phải dùng đến việc đào những con hào khổng lồ xung quanh các bãi rác để ngăn voi đi vào, theo nhật báo Daily Sabah. Và họ cũng lưu ý rằng do môi trường sống của voi đang bị thu hẹp, điều này đã làm tăng nguy cơ xung đột giữa người và voi. Những con vật lớn thường được nhìn thấy khi đi dạo vào thị trấn hoặc qua các cánh đồng.
Và không chỉ có bãi rác ở Sri Lanka này có một lịch sử đặc biệt nghiêm trọng với cái chết của những con voi, nhiều nơi khác trên thế giới rác rưởi cũng đã trở thành món ngon chết người đối với động vật. Ít nhất 8 con voi chết vào năm 2016 sau khi ăn phải rác nhựa độc hại từ một bãi rác lộ thiên ở Thác Victoria, Zimbabwe. Một con voi nặng 3,5 tấn, khoảng 20 tuổi, đã chết vào năm 2020 sau khi ăn phải nhựa ở Thái Lan.
Vấn đề về nhựa cũng mở rộng sang các loài động vật hoang dã khác. Rùa biển nổi tiếng là thích ăn nhựa, một phần vì nó có mùi giống thức ăn. Xung đột giữa con người và động vật hoang dã do mất môi trường sống cũng là một vấn đề được tìm thấy trên khắp thế giới. Ví dụ, một thị trấn ở Siberia, đã nhiều lần bị gấu Bắc Cực tràn qua để tìm kiếm thức ăn do băng trên biển giảm dần.
Những câu chuyện đau lòng không chỉ là lời nhắc nhở về sự cần thiết phải bảo tồn thiên nhiên, mà còn cảnh tỉnh chúng ta phải chấm dứt tình trạng ô nhiễm ngay từ đầu. Các nỗ lực dọn dẹp chỉ có thể mang tính tạm thời. Cách tốt nhất để đảm bảo voi hoặc bất kỳ sinh vật nào khác không bị chết với cái bụng đầy nhựa là "khóa vòi" ngay từ đầu.
"Khóa vòi" là khái niệm ngăn chặn mọi thứ ngay từ đầu, tại nơi chúng phát sinh, như khi chúng ta dùng một cái xô để hứng nước. Cái xô rồi cũng sẽ tràn và chỉ có cách khóa vòi nước mới thay đổi được vấn đề. Và trong vấn đề rác thải nhựa, một số tập đoàn công nghiệp lớn trên thế giới như Coca-cola, ExxonMobil... chính là những người đang giữ cho vòi nước hoạt động.