SOHA NEWS
Ông Lưu Ban dù đã rời cõi tạm từ gần 10 năm trước song dân địa phương nay chưa ai quên ông; và mỗi khi nhớ đến ông thì người ta hay nhắc tới cái tên Phan Văn Khải.
Chuyện kể rằng những năm đầu 1980, ông chủ nhiệm Lưu Ban dù học hành rất ít nhưng nhờ sớm phát hiện ra nguồn thủy năng vô tận của thiên nhiên Duy Sơn nên quyết tâm biến nước thành điện.
Ông tranh thủ sức dân và nhờ trí tuệ của đội ngũ kỹ sư trong tỉnh để cùng hợp lại xây dựng một công trình thủy điện nhỏ, công suất 400 KW, hoàn thành và phát điện vào năm 1983, trở thành HTX nông nghiệp đầu tiên của cả nước làm ra điện.
Với thành tích đó, năm 1985, Chủ nhiệm HTX Lưu Ban được nhà nước phong Anh hùng Lao động. Nhưng không dừng lại, ông quyết nâng công suất nhà máy lên 1.200 KW để hòa thêm vào lưới điện quốc gia, bán điện và kiếm tiền nhiều hơn cho dân.
Tiền đâu mà làm, trong khi vốn cần đến gần 200 triệu đồng? Khoản vốn này thời ấy bằng tiền bán 1/2 tổng sản lượng lúa một năm của toàn HTX.
Khi đó, nhà nước đang có khoản kích cầu 300 tỉ đồng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển nhưng loại hình HTX lại không thuộc nhóm các đối tượng được cho vay.
Tưởng như bế tắc hẳn thì đầu năm 1990, ông Phan Văn Khải, Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch nhà nước, cùng đoàn cán bộ trung ương về thăm Duy Sơn II.
Nghe ban chủ nhiệm HTX trình bày kế hoạch và nguyện vọng, ông Khải thấy tin tưởng, đồng thời động viên, hứa sẽ giúp.
Ngày 26-5-1990, ông Khải viết thư tay cho ông Trần Đức Lương, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, đề nghị "cởi trói" cho Duy Sơn II vay vốn nâng công suất thủy điện.
Bức thư có đoạn: "Đây là trường hợp cần ưu tiên, tôi đã về tận nơi xem xét, HTX có khả năng hoàn vốn và lãi. UBND tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng bảo lãnh. Đề nghị anh giải quyết nhu cầu vay vốn của HTX Duy Sơn II".
Thư ông Sáu Khải được ông Trần Đức Lương kính chuyển ông Sáu Dân (Võ Văn Kiệt), Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Ít lâu sau, Duy Sơn II được giải ngân 150 triệu đồng nâng cấp nhà máy. Một thời gian sau, Duy Sơn ánh điện giăng giăng…!
Quê hương Anh hùng Lưu Ban phất lên từ đó. Bây giờ, tổng công suất 2 máy phát đã là 1.500 KW.
Là một trong những cán bộ địa phương tháp tùng chuyến thăm Duy Sơn II của ông Sáu Khải vào năm 1990, ông Phạm Văn Du - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Duy Sơn II - hồi tưởng: "Lúc ấy, HTX thầm cảm ơn ông Phan Văn Khải nhiều lắm.
Nhờ tư duy kinh tế sáng suốt và sự quyết đoán của ông Khải mà Duy Sơn II sớm có điều kiện đột phá. Vốn vay 5 năm nhưng chỉ cần 3 năm sau là HTX trả đủ cả gốc lẫn lãi cho nhà nước".
Những ngày này, khi hay tin ông Sáu Khải vừa đi xa, những người dân Duy Sơn mỗi khi bật ánh đèn lên hẳn đều nhớ đến chuyến "kinh lý lịch sử" của ông gần 30 năm trước về đây và một lần nữa cảm ơn tầm nhìn Phan Văn Khải!