'Nhìn rõ cả đinh tán trên xe tăng Mỹ'
Máy bay trinh sát Tu-214 của Nga, với các hệ thống trang-thiết bị giám sát kỹ thuật số hiện đại, đã thu hút sự quan tâm lớn của phương Tây. Hiện có hai phiên bản của máy bay loại này.
Trước đó, vào năm 2018, khi Tu-214ON là loại máy bay duy nhất của Nga chính thức được phép bay trong không phận của NATO theo Hiệp ước Bầu trời mở, các thanh tra viên nước ngoài đã có cơ hội lên chiếc Tu-214ON và thậm chí thực hiện một số chuyến bay trình diễn.
Họ đều khẳng định rằng, tất cả các thiết bị điện tử trên máy bay của Nga đều đáp ứng các tiêu chuẩn và có thể được cấp giấy phép của Hiệp ước.
Hệ thống giám sát trên Tu-214ON do các chuyên gia của tập đoàn Vega (Nga) phát triển. Mặc dù Tu-214ON không có khả năng nhìn thấy rõ những chi tiết nhỏ do các chuyên gia cố ý giảm đi tính năng của nó để đáp ứng các yêu cầu của "Hiệp ước Bầu trời mở" nhưng Không quân Nga còn có phiên bản khác của máy bay trinh sát loại này.
Đó là Tu-214R, có nhiệm vụ hoạt động trên chiến trường hoặc trong khu vực xung đột cục bộ. Thiết bị cho phiên bản này cũng được phát triển tại tập đoàn Vega nhưng chúng hiện đại hơn và có độ chính xác cao hơn nhiều.
Máy bay trinh sát Tu-214R. Ảnh: Sputnik.
Tổ hợp radar đa tần quét ngang và 360 (tầm bao phủ dao động từ khoảng 250 km ở chế độ hoạt động, và lên đến 400 km trong chế độ thụ động). Hệ thống quang điện tử có độ phân giải cao cung cấp hình ảnh địa hình thời gian thực ở các phạm vi khác nhau và có thể xác định tọa độ của các đối tượng trên mặt đất với độ chính xác một phút.
Theo hãng tin Sputnik (Nga), Tu-214R có thể nhìn thấy rõ các mục tiêu trên mặt đất, ngay cả một chiếc xe tăng hay đài quan sát được ngụy trang khéo léo. Nó có thể hỗ trợ radar cảnh báo sớm tầm xa, phát hiện và chỉ định mục tiêu cho các máy bay tiêm kích, trong khi không để các máy bay và hệ thống phòng không của đối phương không thể phát hiện ra. Tờ báo Nga khẳng định Tu-214R thậm chí có thể "nhìn thấy rõ cả đinh tán trên xe tăng Abrams của Mỹ".
Kết quả hoạt động thí nghiệm của hai chiếc Tu-214R ở Syria vào tháng 2 và tháng 3 năm 2016 đã khẳng định hiệu quả của nó, và Bộ Quốc phòng Nga thông qua quyết định đặt mua chiếc máy bay thứ ba thuộc loại này.
Tu-214R đã được thiết kế để thay thế máy bay trinh sát điện tử Il-20/22 đang bị lỗi thời (phiên bản này đã được phát triển trên cơ sở máy bay chở khách nổi tiếng IL-18). Song, Bộ Quốc phòng không vội từ bỏ những máy bay trinh sát được phát triển dưới thời Liên Xô. Họ đã đồng thời thực hiện công tác hiện đại hóa sâu sắc các máy bay IL-20M.
Màn thể hiện xuất sắc ở Syria
Theo trang mạng flightradar24, máy bay trinh sát Tu-214R mang mã số RF-64.514 (máy bay thứ hai trong ba chiếc theo đặt hàng của Bộ Quốc phòng) đã đến căn cứ không quân Hmeymim ngày 15/2/2016 và cho tới đầu tháng 3 cùng năm đã thực hiện loạt nhiệm vụ khác nhau trên bầu trời Syria.
Đây là lần đầu tiên phương tiện tình báo tối tân không hoạt động từ sân bay của Nhà máy chế tạo hàng không Kazan, nơi chiếc máy bay được triển khai và bảo dưỡng, mà bay hướng đến căn cứ không quân Hmeymim để thực hiện nhiệm vụ cụ thể trong khuôn khổ chiến dịch của Lực lượng Nga ở Syria.
Tu-214 đã từng xuất hiện ở Syria vào 2/2016 khi nó hạ cánh xuống Căn cứ Không quân Khmeimim. Anh: Lenta
Bộ Quốc phòng Nga đã công nhận hiệu quả khai thác máy bay trinh sát chiến lược hiện đại Tu-214R, và nhận định mẫu máy bay này đã có màn thể hiện xuất sắc ở Syria.
Theo Sputnik, sau khi phân tích kết quả hoạt động ở Syria, ban lãnh đạo công ty PAO "Tupolev" vào cuối tháng 7 đã gửi thư cho ban lãnh đạo Nhà máy chế tạo hàng không Kazan, tập đoàn "Vega" và một số xí nghiệp khác với yêu cầu tặng thưởng các nhân viên đã tham gia đảm bảo cho chuyến công tác của Tu-214R ở Syria.
Tiếp đó, vào tháng 2/2020, kênh Telegram “Người nắm tin quân sự” một lần nữa ghi nhận Nga đã đưa máy bay trinh sát Tu-214R tới Syria. Ấn phẩm này cho biết chiếc máy bay của Nga đã bay qua tỉnh Idlib của Syria.
Giới chuyên gia khi đó nhận định, sự tăng cường thêm máy bay trinh sát và tác chiến điện tử thế hệ mới của Nga sẽ giúp khả năng trinh sát, giám sát chiến trường Syria trở nên toàn diện hơn, hỗ trợ đắc lực cho quân đội Syria trong việc nắm được bức tranh toàn cảnh về chiến trường và ra những quyết định tác chiến chính xác.