Tôi thực sự ngạc nhiên khi vào dịp 20/10, khắp đường phố đến công sở, nhà hàng... cứ loạn lên tặng hoa, tặng quà, ăn nhậu. Mọi người hễ thuộc giới nữ, từ học sinh trở đi, đều được chúc mừng, trong khi cả hai bên đều lờ mờ về việc vì sao lại chúc, chúc như thế có đúng đối tượng, đúng ý nghĩa của ngày này hay không.
20/10/1930 là một ngày lịch sử, ngày thành lập Hội Phụ nữ Phản đế Việt Nam (nay là Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam). Lần đầu tiên, Việt Nam có một tổ chức dành riêng cho phụ nữ hoạt động công khai, mục đích là để phụ nữ trở thành lực lượng quan trọng của cách mạng, cùng thực hiện sứ mệnh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp. Cái tên Hội Phụ nữ Phản đế cho thấy mục tiêu của tổ chức trong giai đoạn đó, tập trung vào việc chống lại đế quốc xâm lược, giành độc lập.
Hội và phụ nữ Việt Nam vẫn luôn giữ vai trò đó trong các công cuộc trọng đại của đất nước như Cách mạng tháng Tám, hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ xâm lược. Hòa bình lập lại, bên cạnh việc tái thiết đất nước, tổ chức này tập trung thực hiện sứ mệnh về bình đẳng giới, nâng cao vị thế, chất lượng sống của phụ nữ...
Cho đến nay, sứ mệnh này vẫn cần rất nhiều nỗ lực để thực hiện thành công. Vì vậy, nếu thực sự quan tâm đến ngày kỷ niệm thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, người ta cần bàn bạc làm sao để những phụ nữ chưa thực sự được đối xử công bằng với nam giới sẽ đạt được điều này.
Nhưng trên thực tế, 20/10 đang bị biến thành ngày một ngày để "nịnh đầm", để tiệc tùng, nhận hoa, nhận quà như những thủ tục mang tính hình thức. Phần lớn mọi người chỉ quan tâm đến khía cạnh giải trí, hưởng thụ của nó.
Nhiều cô gái thậm chí còn không biết đến Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, chỉ thích thú mong đợi 20/10 vì ngày đó người yêu, bạn nam thân thiết... phải tặng quà mình, công ty sẽ cho mọi người đi ăn nhà hàng. Một số người không có quà tặng thì tự thưởng cho mình những món đồ ưa thích như váy áo, mỹ phẩm. Nhu cầu về quà khiến 20/10 trở thành một trong những ngày hội mua sắm.
Nhu cầu về quà khiến 20/10 trở thành một trong những ngày hội mua sắm, là dịp đẩy mạnh bán hàng của giới kinh doanh. (Ảnh: Minh Đức)
Bản thân tôi 20/10 nào cũng phải cùng anh em trong cơ quan tổ chức tiệc mừng, tặng hoa cho chị em, nhưng về nhà thì ngày này hay 8/3 cũng chỉ như mọi ngày khác.
Vợ tôi từ lâu đã tuyên bố không nhận chúc mừng hay quà cáp gì cả, và tôi cũng không thấy có lý do để làm vậy. Ở nhà hay cơ quan, vợ tôi đều là một "thế lực" không kém cạnh nam nhi, ngày nào cũng là của cô ấy; quyền và sự bình đẳng của cô ấy là sẵn có, có phải thành tựu mới đâu mà chúc mừng!
Vợ tôi bảo, cô ấy cảm thấy rất vô vị khi được tặng hoa và chúc mừng 20/10 nhưng vì phép lịch sự nên ở nơi làm việc và ngoài xã hội vẫn phải tươi cười tiếp nhận. Tôi tin rằng đang có nhiều phụ nữ khác cũng cảm nhận như vậy; nhiều gia đình giống như gia đình tôi, coi các hoạt động tặng quà 20/10 chỉ là thủ tục xã giao dành cho người ngoài.
Ở các nước phát triển, nơi người ta không còn bàn nhiều về vị thế của phụ nữ vì sự bình đẳng giới đã là điều đương nhiên, không có chuyện đổ xô tặng hoa và quà trong ngày 8/3. Các nhà hoạt động vì nữ quyền sẽ coi ngày này là dịp để thảo luận, đấu tranh nhằm hỗ trợ phụ nữ ở những vùng chưa đạt bình đẳng giới.
Tôi tin rằng điều đó cũng sẽ trở thành xu hướng ở Việt Nam, bởi vị thế của phụ nữ Việt ngày càng cao. Người ta sẽ chán sự phù phiếm, a dua trong xu hướng biến các ngày kỷ niệm thành dịp du hý bởi sự nhạt nhẽo, vô vị của nó.