Khoảng 1/4 bệnh nhân Covid-19 tại Đức phải điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt. Ảnh: ZUMA PRESS
Khả năng miễn dịch tự nhiên thấp
Tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 của Đức trong mùa hè vừa qua tương đối thấp. Tuy nhiên, quốc gia này hiện ghi nhận số ca mắc bệnh mới cao kỷ lục, gây lo ngại rằng số ca nhập viện và tử vong do Covid-19 có thể tăng lên khi thời tiết lạnh hơn.
Các ca mắc Covid-19 đang gia tăng trở lại ở châu Âu, khi nhiệt độ lạnh hơn và khả năng miễn dịch nhờ vaccine có thể suy giảm.
Theo số liệu của chính phủ, Đức ghi nhận hơn 37.000 ca nhiễm SARS-CoV-2 mới hôm 5/11. Đây là số ca mắc bệnh mới hàng ngày cao nhất cho tới nay tại quốc gia châu Âu này. Tỷ lệ mắc Covid-19 tại Đức trong 7 ngày đã tăng lên hơn 200 người trong số 100.000 người.
Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân số ca mắc Covid-19 tại Đức tăng cao là do nước này tránh được đợt lây nhiễm vào mùa hè vừa qua, với ít người nhiễm virus dẫn đến khả năng miễn dịch tự nhiên trong dân số thấp.
Ngoài ra, các yếu tố khác gây ra sự gia tăng này bao gồm tỷ lệ tiêm chủng tương đối thấp, chậm triển khai mũi tăng cường cho các nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao, cùng với việc mọi người ở trong nhà nhiều khi nhiệt độ thấp khiến virus dễ lây lan hơn.
“Những con số này thật đáng sợ. Các biện pháp phòng dịch như giãn cách xã hội và đeo khẩu trang không còn được tuân thủ đầy đủ”, Giáo sư Lothar Wieler, người đứng đầu Viện Robert Koch - Trung tâm kiểm soát dịch bệnh của Đức, nói.
Hơn 67% dân số Đức đã tiêm chủng đầy đủ. Các chuyên gia cho biết, điều này giúp giảm số ca nhập viện và tử vong do Covid-19 so với các đợt bùng phát trước đó. Số ca tử vong do Covid-19 trung bình trong 7 ngày tại Đức đã tăng lên 118 ca vào ngày 7/11, thấp hơn so với mức kỷ lục 894 ca hồi tháng 1 nhưng vẫn cao hơn đáng kể so với mức trung bình trong những tháng gần đây.
Đức, quốc gia đông dân nhất Liên minh châu Âu (EU) với 83,2 triệu dân, có hơn 2.500 bệnh nhân Covid-19 phải điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt vào ngày 7/11.
Trong bối cảnh số ca mắc bệnh liên tục tăng, Đức đang nỗ lực nâng cao tỷ lệ tiêm chủng hơn nữa khi số lượng người đi tiêm vaccine gần đây chững lại. Tuy nhiên, không giống một số nước châu Âu khác, Đức không bắt buộc tiêm chủng cho người lao động vì lo ngại quy định này có thể gây ra phản ứng dữ dội.
Bộ trưởng Y tế Jens Spahn cho biết, khoảng 50% nhân viên chăm sóc, bao gồm những người chăm sóc người già và các nhóm có nguy cơ mắc bệnh khác, chưa được tiêm chủng. Ông phải miễn cưỡng bắt buộc họ tiêm vaccine vì lo sợ họ sẽ không thể làm việc nếu mắc bệnh.
Hơn 16 triệu người trên 12 tuổi tại Đức chưa được tiêm chủng, trong đó có 3,2 triệu người trên 60 tuổi. Một số biện pháp hạn chế đã được tái áp dụng trên toàn quốc khi các trường mẫu giáo, trường trung học và đại học mở cửa trở lại và nhân viên trở lại văn phòng.
Các nhà chức trách đang thảo luận về việc đưa ra các biện pháp phòng dịch mới. Một số tiểu bang đã yêu cầu người dân xuất trình chứng nhận tiêm chủng, xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 gần đây hoặc bằng chứng đã phục hồi Covid-19 khi vào nhà hàng, phòng tập thể dục và các địa điểm trong nhà khác. Tuy nhiên, việc kiểm soát đang dần trở nên lỏng lẻo hơn.
Theo Giáo sư Hendrik Streeck tại Đại học Bonn, sự thành công tương đối của Đức trong việc kiểm soát đợt bùng phát trước đó có thể đã góp phần vào diễn biến dịch bệnh hiện tại của nước này.
Dù không so sánh trực tiếp với các quốc gia khác, ông Streeck nói rằng, người dân Anh, Pháp và Italy đã mắc bệnh nhiều hơn trong đại dịch và do đó có thể đạt được khả năng miễn dịch tự nhiên trong dân số cao hơn.
Khả năng bảo vệ của vaccine
Tới nay, Đức ghi nhận 96.492 ca tử vong do Covid-19. Trong khi đó, dù có dân số ít hơn, các nước như Anh, Italy và Pháp đều báo cáo số ca tử vong cao hơn, với lần lượt 142.019 ca, 132.334 ca và 118.830 ca, theo số liệu từ Our World in Data của Đại học Oxford.
Tiến sĩ Andreas Gassen, người đứng đầu Hiệp hội các bác sĩ bảo hiểm y tế theo luật định, cho rằng, hầu hết những người chưa tiêm chủng hoặc chưa nhiễm virus sẽ mắc bệnh trong vài tháng tới.
Một số chuyên gia nhận định rằng, sự suy giảm khả năng bảo vệ của vaccine cũng là nguyên nhân dẫn đến việc gia tăng số ca mắc bệnh tại Đức. Theo Viện Robert Koch, khoảng 26% bệnh nhân Covid-19 nằm trong phòng chăm sóc đặc biệt đã tiêm chủng đầy đủ. Con số này ở bệnh nhân trên 60 tuổi là hơn 34%.
Theo Giáo sư Leif Erik Sander, chuyên gia về vaccine tại Bệnh viện Đại học Charité ở Berlin, khoảng 40% người trên 60 tuổi không có kháng thể trung hòa chống lại biến thể Delta sau 6 tháng tiêm chủng đầy đủ.
“Khoảng 30 triệu người ở Đức thuộc nhóm nguy cơ mắc bệnh cao, bao gồm cả người già và những người mắc các bệnh nền nghiêm trọng, sẽ cần tiêm liều vaccine thứ ba”, ông Sander nói.
Jonas Schmidt-Chanasit, nhà virus học tại Đại học Hamburg, cho biết, sự gia tăng số ca mắc bệnh hiện tại không có gì đáng ngạc nhiên. Tuy nhiên, Đức vẫn đang chậm hơn so với các nước láng giềng khác trong việc tiêm mũi tăng cường cho người dễ bị tổn thương nhất. Ông Schmidt-Chanasit cho biết, những người đã tiêm chủng không bắt buộc phải xét nghiệm theo quy định hiện hành. Điều này khiến tỷ lệ lây nhiễm gia tăng.
“Nhiều người không hiểu rằng vaccine chủ yếu bảo vệ họ khỏi nhập viện và tử vong do Covid-19, chứ không phải ngăn chặn hoàn toàn việc lây nhiễm”, ông Schmidt-Chanasit nói.
Anh, quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng tương tự Đức nhưng đã dỡ bỏ mọi biện pháp hạn chế phòng Covid-19, đã đối mặt với số ca mắc bệnh gia tăng trong những tháng gần đây, nhưng số ca tử vong tăng rất ít.
Tuy nhiên, không giống như Đức, Anh có chính sách xét nghiệm có mục tiêu và giới chức nước này có nhiều dữ liệu hơn để theo dõi diễn biến đại dịch. Đức không thu thập dữ liệu về việc những người có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 phải nhập viện vì mắc bệnh hay vì lý do khác.
Giáo sư Streeck cho rằng, sự gia tăng số ca mắc Covid-19 theo mùa sẽ dần trở nên bình thường khi Đức học cách sống chung với đại dịch, đặc biệt là khi phần lớn dân số có khả năng miễn dịch nhờ tiêm chủng hoặc từng mắc bệnh.
“Những đợt bùng phát dịch sẽ giảm nhiệt nhưng chúng ta sẽ chứng kiến những làn sóng mới theo mùa khi thời tiết mát mẻ hơn vào mùa thu”, ông Streeck nói./.