Củi và viên nén gỗ đắt hàng ở châu Âu
Tại khu vực cách không xa sân bay Tempelhof ở thủ đô Berlin (Đức), ông Peter Engelke đang dựng một chiếc cổng an ninh mới cho nhà kho của mình vì lo ngại thứ đang chứa trong kho có thể bị đánh cắp. Tài sản quý giá nhất lúc này là... củi.
Theo hãng tin Bloomberg, hành động của ông Engelke đã phản ánh sự lo lắng ngày càng gia tăng trên khắp châu Âu trong bối cảnh châu lục này đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt năng lượng, thậm chí có thể bị cắt điện vào mùa đông năm nay.
Ông Peter Engelke tại kho chứa viên nén gỗ của công ty ông ở Berlin, vào ngày 5 tháng 10. Ảnh: Krisztian Bocsi/Bloomberg.
Tại Hội nghị thượng đỉnh ở Prague hôm 7/10, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã không thể thống nhất quan điểm về phương án áp giá trần khí đốt giữa những lo ngại cho rằng các động thái như vậy có thể đe dọa nguồn cung cấp (khí đốt) cho khu vực.
Trước đó, khoảng 70% năng lượng sưởi ấm của châu Âu đến từ khí đốt tự nhiên và điện. Với việc nguồn cung năng lượng từ Nga giảm đáng kể thì củi - một nguyên liệu sưởi ấm truyền thống - bỗng trở thành mặt hàng được "săn lùng".
Giá của "viên nén gỗ" (được làm từ các sản phẩm thải từ gỗ như dăm, mùn cưa và chất thải gỗ, sau đó ép thành các viên nén nhỏ và cứng) đã tăng gần gấp đôi ở Pháp, lên 600 euro/tấn. Hungary thậm chí phải tạm cấm xuất khẩu viên nén gỗ, và Romania thì áp trần giá củi trong 6 tháng.
Chưa hết, do nhu cầu tăng mạnh, những khách hàng có nhu cầu mua lò đốt củi sưởi ấm giờ đây cũng phải chờ đợi hàng tháng trời mới nhận được sản phẩm.
Cuộc khủng hoảng năng lượng cũng khiến chi phí sinh hoạt tăng cao, tỷ lệ lạm phát trong khu vực đồng euro đã lần đầu tiên chạm mức hai con số vào tháng 9 này. Các hộ gia đình đang phải đối mặt với lựa chọn khó khăn giữa hệ thống sưởi và các thiết bị cần thiết khác trong nhà.
"Chúng ta lại quay trở về những ngày không có đủ điều kiện để sưởi ấm cả ngôi nhà", ông Nic Snell - Giám đốc điều hành của nhà bán lẻ củi đốt Certaily Wood (Anh) cho hay, "Mọi người sẽ ngồi quanh đống lửa và sử dụng sức nóng từ bếp hoặc nhóm lửa rồi đi ngủ. Trong mùa đông này, cảnh tượng như vậy sẽ diễn ra rất nhiều".
Xu hướng trên cũng dẫn tới sự bùng nổ nhu cầu đối với Gabriel Kakelugnar AB - nhà sản xuất lò đốt củi ốp gạch men cao cấp có giá trung bình 86.000 kronor (tương đương 7.700 USD) ở Thụy Điển. Loại lò này có thể giữ ấm căn phòng trđốt ong 24h vì cấu tạo tinh vi cho phép nó sử dụng các kênh duy trì và phân phối nhiệt khác nhau.
Số lượng đơn đặt hàng dành cho Gabriel Kakelugnar AB đã tăng gấp 4 lần, và nếu như một năm trước, khách hàng chỉ phải đợi 4 tuần là hàng giao đến tay, thì nay, họ phải chờ đợi tới tận... 3 tháng.
Lò đốt củi cao cấp Kungsholm của Gabriel Kakelugnar AB. Nguồn: Gabriel Kakelugnar AB
Nhiều người mua tích trữ tới 2 tấn viên nén gỗ
Đối với nhiều người châu Âu, mối quan tâm chính lúc này là làm bất cứ điều gì cần thiết để giữ ấm trong những tháng tới. Nỗi lo ngày càng trở nên cấp bách hơn khi giá lạnh của mùa đông đến gần, việc thiếu nhiệt sưởi ấm có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe và môi trường.
"Chúng tôi lo rằng mọi người sẽ đốt những thứ họ có thể đốt. Mức độ ô nhiễm có thể ở mức rất cao nếu những người đốt gỗ không biết cách đốt sao cho đúng" - Người đứng đầu bộ phận chất lượng không khí tại Cơ quan Bảo vệ Môi trường Thụy Điển Roger Sedin cho hay.
Các hạt vật chất có thể đi sâu vào phổi và gây ra các cơn đau tim, đột quỵ và hen suyễn. Ông Sedin nói thêm rằng, nguy cơ này đặc biệt nghiêm trọng ở các khu vực thành thị.
Viên nén gỗ tại kho của ông Hans Engelke Energie. Ảnh: Krisztian Bocsi / Bloomberg
Tình trạng thiếu kinh nghiệm cũng thể hiện rõ ở Đức. Hiệp hội dọn dẹp ống khói của quốc gia này đang giải quyết rất nhiều yêu cầu hỗ trợ kết nối ống khói với lò mới lẫn lò cũ, đồng thời tư vấn khách hàng khi họ hỏi về việc đốt phân ngựa và các loại nhiên liệu khó hiểu khác để sưởi ấm.
Ngoài ra, tại Pháp còn ghi nhận một số dấu hiệu mua tích trữ viên nén gỗ. Ông Frederic Coirier, Giám đốc điều hành Poujoulat - công ty sản xuất ống khói và sản xuất nhiên liệu gỗ - cho biết một số khách hàng đã mua tới 2 tấn viên nén gỗ, trong khi thông thường, một ngôi nhà chỉ cần mua chưa đầy 1 tấn viên nén gỗ là đã có thể đủ dùng cả năm.
"Mọi người đang khao khát gỗ và họ đang mua nhiều hơn mức bình thường" - Trond Fjortoft, nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành (CEO) của công ty cung cấp gỗ Na Uy Kortreist Ved, cho hay, "Thường thì điều đó xảy ra khi trời bắt đầu lạnh. Thế nhưng năm nay, nhu cầu đã gia tăng từ tháng 6". Đây là khoảng thời gian Nga bắt đầu cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt.
Tại Berlin, cuộc khủng hoảng lần này đang gợi nhớ tới cảnh hoang tàn sau Thế chiến II. Khi ấy, do nguồn cung cấp nhiên liệu thiếu hụt, người dân đã chặt gần như tất cả các cây trong công viên trung tâm Tiergarten để sưởi ấm.
Mặc dù hiện tại người dân Berlin chưa đi tới mức độ như vậy, nhưng những lo ngại về nhu cầu giữ ấm vẫn đang lan rộng. Ông Engelke không chỉ dựng thêm một cổng an ninh để bảo vệ gỗ, than và dầu, mà còn phải ngừng tiếp khách hàng mới.
"Chúng tôi đang rất lo lắng về mùa đông" - Ông Engelke cho hay.