"Lâu dần nhớ cả ngày giỗ của họ"
7h sáng, bà Hoàng Thị Huyền (57 tuổi) xã Mông Hóa, huyện Kỳ Sơn, Hòa Bình, có mặt tai nghĩa trang Lạc Hồng Viên cách nhà 2 km, bắt đầu công việc lau chùi bia mộ của mình.
Cầm theo bao tay, dụng cụ cắt tỉa, bà Huyền đi về khu vực mộ gia đình, nơi được phân công dọn dẹp. Sau khi thắp hương, bà lau chùi bia mộ, bát hương. Một vài ngôi mộ hoa héo được bà thay hoa mới.
Cẩn thận lau chùi tấm di ảnh, bà Huyền cho biết đã làm ở đây 9 năm, công việc chẳng khác gì giúp việc gia đình, chỉ khác là làm cho người đã khuất.
Mỗi lần trước khi lau chùi, thêm hay bỏ đi đồ gì trên mộ bà đều cẩn thận thắp hương. Mỗi ngày phải dọn hàng chục ngôi mộ, nhưng bà nhỡ kỹ từng phần đồ lễ, tuyệt đối không dùng đồ lễ của người này cúng cho người kia, nhất là không giẫm, ngồi lên mộ.
Trước khi tiến hành dọn dẹp, mỗi người phải thắp hương
Với bà, đây là công việc tâm linh, phải làm thật cẩn thận. Bà xem việc chăm sóc các ngôi mộ như chăm sóc cho chính phần mộ của người thân trong gia đình, không thể làm ẩu.
"Làm việc cho người sống ẩu một chút còn được, chứ dọn dẹp cho người âm phải cẩn thận, tận tâm. Mình vừa thanh thản mà gia chủ họ cũng yên tâm", bà Huyền nói.
Người đàn bà 57 tuổi kể lại, hồi đầu tới nhận việc bà cũng có nhiều điều lo sợ. Tuy sống hơn nửa đời người nhưng chuyện làm việc giữa nghĩa trang, tiếp xúc với hàng nghìn ngôi mộ cũng khiến tâm lý bà bị ảnh hưởng.
"Hồi đầu tôi sợ lắm...", bà nói. Sau 9 năm làm việc, bà đã quen, chăm sóc các phần mộ cẩn thận thì bà cũng thanh thản.
Nữ công nhân chăm sóc mộ cho biết, ngày thường có khoảng 100 nhân viên phụ trách lau chùi mộ. Mọi người được sắp xếp phụ trách những phần mộ khác nhau như mộ đơn, mộ đôi, mộ gia đình.
Vào dịp lễ Tết, số lượng người dọn dẹp đông hơn, công việc của bà cũng nhiều hơn. Vì nhiều gia đình yêu cầu trồng thêm cây hoa, hay thêm đồ lễ. Một số người không đến mộ được thì việc chuẩn bị đồ lễ, cúng bái bà sẽ làm hộ.
"Ở đây có những phần mộ 1-2 năm không có người thân đến thăm vì điều kiện ở xa không về được. Tôi nhổ cỏ, tưới nước, lau chùi hằng ngày, lâu dần nhớ luôn cả ngày giỗ của họ", bà Huyền chia sẻ.
Bà Huyền dọn dẹp các phần mộ.
Ngần ấy năm, bà Huyền không chỉ nhớ ngày giỗ mà còn nắm rõ câu chuyện về người mất.
Cẩn thận lau chùi phần mộ của một gia đình bốn người, bà Huyền nói có 3 người là nạn nhân trong một vụ rơi máy bay ở nước ngoài. Người bố được an táng ở đây trước đó, mất do tai nạn tàu hỏa. Ba mẹ con sinh sống ở nước ngoài, trong một lần trên đường về giỗ bố thì gặp tai nạn máy bay, sau đó cũng được người thân đưa về an táng tại đây.
Bà được giao chăm sóc phần mộ này từ ngày đầu vào làm việc. Thời gian đầu, phần mộ ba mẹ con chưa có thi hài, sau này khi gia đình tìm kiến, xét nghiệm AND mới đưa một phần nhỏ xương cốt về đây an táng.
8 năm gắn bó với khu mộ này, năm nào ngày giỗ bà Huyền cũng nhớ ra thắp hương.
Bà Huyền tỉ mẩn dọn dẹp phần mộ ở nghĩa trang
Chăm sóc khu mộ gia tộc
Ngoài bà Huyền, chị Nguyễn Thị Mai (35 tuổi, Kỳ Sơn, Hoàng Bình) cho biết đã gắn bó với nghĩa trang được 4 năm. Là người có tính tỉ mỉ, chị Mai được phân công chăm sóc khu mộ gia tộc, những ngôi mộ có giá trị hàng tỷ đồng.
Người phụ nữ 35 tuổi kể, trước khi làm công việc này chị bán hàng online, thu nhập không ổn định, nhiều chuyến hàng bị lỗ vốn. Được bạn bè giới thiệu chị xin vào đây làm công nhân dọn dẹp.
Hồi đầu chị Mai nghĩ công việc của mình là cắt hoa, cắt cỏ trong khuôn viên, hoặc lau chùi dọn dẹp ở nhà điều hành. Tuy nhiên khi đến nhận việc chị mới biết nơi mình cần lau chùi dọn dẹp là các phần mộ trong nghĩa trang.
Công việc của chị Mai là dọn dẹp, lau chùi các khu mộ gia tộc.
Từng cây cỏ đều phải cắt gọn gàng.
"Lúc đầu, tôi thật sự thấy khá lạ. Bình thường chỉ ngày giỗ, Tết thì mình mới đi lau chùi dọn dẹp mộ phần của gia đình, nhưng các ngôi mộ ở đây được lau chùi dọn dẹp, thắp hương ngày một", người phụ nữ chia sẻ.
Dù tiếp xúc với hàng trăm ngôi mộ nhưng chị không thấy sợ hãi. "Là nghĩa trang nhưng ở đây như công viên vậy, cây xanh, hoa cỏ mọc khắp nơi", chị nói.
Mỗi ngày khoảng 7h30 chị Mai có mặt tại khu vực mộ cần dọn dẹp, bắt đầu tưới cây, làm cỏ, lau chùi bát hương, thay mới đồ cúng.
Chị Mai nói có những phần mộ rộng 700, 800 m2, chị mất nửa ngày mới lau chùi, dọn dẹp xong. Đa số các ngôi mộ chị dọn dẹp đều của các gia đình có điều kiện, nên yêu cầu cũng cao hơn. Mọi việc từ lau chùi, cắt dọn cỏ đều phải cẩn thận. Công việc này giúp chị Mai kiếm được 7 - 8 triệu đồng/tháng.
Ông Trần Tuấn Anh - Tổng giám đốc Công ty Toàn Cầu, chủ đầu tư Công viên Tâm linh Lạc Hồng Viên - cho biết, Lạc Hồng Viên có diện tích khoảng 165 ha, được xây dựng năm 2009, theo mô hình công viên nghĩa trang, với sự kết hợp của các công trình đền, chùa, sông, cây xanh. Các phần mộ được chia ra mộ đơn, mộ đôi, mộ gia đình (gia đình lớn, gia đình nhỏ) và mộ gia tộc.
Tất cả khu vực đều có bảo vệ, từng phần mộ có nhân viên chăm sóc dọn dẹp định kỳ. Khu vực phần mộ của khách hàng có dịch vụ thay người thân chăm sóc lâu dài theo nhu cầu.
"Chúng tôi có từ 300 đến 500 nhân viên túc trực dọn dẹp các phần mộ tùy từng thời điểm. Ngày lễ Tết sẽ nhiều nhân sự hơn, 100% các phần mộ ở đây có chế độ "thay người thân chăm sóc", từ khuôn viên, cỏ cây, thắp hương vào mùng một, ngày Rằm, lễ, Tết", ông Tuấn cho hay.
Theo ông Tuấn, ngoài dịch vụ dọn dẹp phần mộ thay người thân, khách hàng có thể yêu cầu làm giỗ, mâm cúng vào dịp Thanh Minh, Vu Lan, khi không có điều kiện về.