SOHA NEWS
Năm ngoái, có thông tin Saudi Arabia đã bí mật đầu tư khoảng 40 triệu USD cho Ukraine phát triển tên lửa đạn đạo chiến thuật tầm ngắn Grom-2 để cạnh tranh với Iskander của Nga. Tuy nhiên, theo đài Sputnik, các báo cáo mới nhất tiết lộ rằng Saudi đã ngừng cung cấp tài chính, khiến chương trình này bị đình chỉ.
Cụ thể, mùa hè năm ngoái, truyền thông Ukraine thông báo các kỹ sư quân sự từ viện thiết kế Yuzhnoye và nhà máy hóa học Pavlograd đã bắt đầu phát triển hệ thống tên lửa Grom-2 (Thunder) bằng nguồn kinh phí do một khách hàng nước ngoài bí ẩn cung cấp.
Khách hàng này không bao lâu sau đó được tiết lộ là Saudi Arabia, họ đã đầu tư khoảng 1 tỷ hryvnia (40 triệu USD) để Ukraine thiết kế và phát triển hệ thống tên lửa đất-đối-đất tầm ngắn chiến thuật.
Vào thời điểm đó, các chuyên gia dự đoán rằng Saudi đang tìm kiếm một hệ thống có khả năng bắn cả tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình. Grom-2, với thiết kế ban đầu từ những năm 2000, được đánh giá là phù hợp để triển khai 2 loại tên lửa đất-đối-đất với tầm bắn 280km (có thể nâng lên 500km, dù điều này vi phạm Hiệp ước kiểm soát công nghệ tên lửa mà Ukraine tham gia).
Ý tưởng thiết kế hệ thống tên lửa đạn đạo Grom.
Cuối năm ngoái, khi công tác thiết kế có vẻ tiến triển, truyền thông Ukraine bắt đầu "khoe khoang" rằng tên lửa Grom-2 mới của họ đủ khả năng tấn công Moscow và đè bẹp nước cộng hòa non trẻ ở vùng Donbass - nơi đang diễn ra cuộc giao tranh giữa quân chính phủ Ukraine và quân ly khai.
Grom-2 được cho là tiên tiến tới mức sẽ thay đổi cán cân sức mạnh giữa Ukraine và Nga, trong khi lại vượt trội về tính năng và rẻ hơn tên lửa 9K720 Iskander do Nga chế tạo. Quỹ đạo không thể đoán trước của những tên lửa này sẽ giúp chúng qua mặt các hệ thống phòng không của Nga, trong đó có cả S-300 và S-400.
Tuy nhiên hiện nay, có vẻ như chương trình phát triển Grom-2 đã bị ngưng trệ do nguồn đầu tư từ Saudi không còn. BMPD, một blog quân sự liên kết với Trung tâm Phân tích Chiến lược và công nghệ (CAST) tại Moscow, đã theo dõi chương trình phát triển Grom và mối liên hệ với Saudi Arabia ngay từ khi bắt đầu.
Thứ Năm tuần trước, BMPD dẫn một số ngồn tin từ các doanh nghiệp tham gia chương trình phát triển Grom-2 cho biết dự án này đã bị đình chỉ.
BMPD không cung cấp thông tin chi tiết mà chỉ nói rằng "nguyên nhân của việc này là do thiếu nguồn kinh phí từ quốc gia khách hàng - vương quốc Saudi Arabia trong giai đoạn 2 của chương trình thiết kế và phát triển".
Blog này lưu ý thêm rằng, các tuyên bố trước đó của một số trang tin Ukraine về việc hệ thống Grom-2 sẽ sẵn sàng trang bị cho quân đội Ukraine vào cuối năm nay "không phản ánh đúng tình hình thực tế".
Grom-2 được cho là vượt trội tên lửa Iskander (trong ảnh) của Nga.
Hiện các chuyên gia quân sự (cả Nga và Ukraine) đều đang băn khoăn trước câu hỏi tại sao Saudi quyết định ngừng cung cấp tài chính cho chương trình Grom-2 vào thời điểm này. Trước đó, Saudi Arabia đã tìm cách mua các hệ thống tên lửa của Nga và Mỹ (như Iskander và ATACMS) nhưng không thành công.
Chuyên gia cấp cao tại CAST Andrei Frolov cho rằng, có thể Saudi chỉ đơn giản là không hài lòng với kết quả của giai đoạn nghiên cứu và phát triển (R&D) đầu tiên. Ngoài ra, cũng có khả năng Saudi đã cạn tiền hoặc Ukraine bị các đồng minh phương Tây gây áp lực nên phải ngừng chương trình phát triển.
Một lý do khác, theo ông Frolov, có thể là Saudi chưa từng có ý định phát triển trọn vẹn chương trình này mà chỉ muốn tiếp cận với công nghệ tên lửa hoặc các thành phân riêng biệt của nó.
Về phần mình, chuyên gia chính trị Anatoly Wasserman nhận định, thoạt đầu Saudi có vẻ muốn mua tên lửa của Ukraine với số lượng lớn nhưng không may, nước này sớm nhận thấy rằng nền kinh tế của Ukraine đã bị tàn phá bởi 2 cuộc đảo chính năm 2004, 2014 và sau đó bị đình trệ vì ngừng hợp tác kinh tế với Nga nên sẽ không có đủ khả năng cung cấp thứ mà họ đang tìm kiếm.