Bộ Quốc phòng Mỹ hôm 11/2 công bố báo cáo mới về những mối đe dọa trong không gian, cảnh báo rằng, cả Nga và Trung Quốc đang phát triển khả năng nhằm đe dọa vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực này, trong đó có những loại vũ khí laser có thể nhắm mục tiêu và phá hủy vệ tinh của Mỹ.
“Nga và Trung Quốc đang phát triển nhiều cách khác nhau để thai thác điều mà họ cho là sự phụ thuộc của Mỹ vào các hệ thống không gian vũ trụ và thách thức vị thế của Mỹ trong lĩnh vực này”, báo cáo có tiêu đề “Những thách thức về an ninh trong không gian” của Cơ quan tình báo Bộ Quốc phòng Mỹ nêu rõ. Báo cáo cũng đánh giá năng lực không gian vũ trụ của Nga, Trung Quốc, Iran và Triều Tiên.
Hãng tin CNN cho biết, các vệ tinh của Mỹ đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động từ công nghệ dẫn đường, nhắm mục tiêu cho vũ khí và thu thập thông tin tình báo, chẳng hạn như theo dõi chương trình hạt nhân của Triều Tiên và hoạt động quân sự của Nga và Trung Quốc. Các vệ tinh cũng được tích hợp cảm biến có nhiệm vụ phát hiện tên lửa do đối phương phóng lên.
Báo cáo này được đưa ra trong bối cảnh chính phủ Trung Quốc đang đẩy mạnh chương trình không gian vũ trụ và đã trở thành quốc gia đầu tiên phóng tàu thăm dò lên vùng tối của mặt Trăng vào tháng 1/2019.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã viện dẫn việc phát triển năng lực không gian của Trung Quốc và sự cần thiết phải bảo vệ các vệ tinh của Mỹ như lý do chính đáng để thành lập lực lượng vũ trụ trong quân đội. Hiện Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa bình luận về báo cáo nêu trên.
Vũ khí chống vệ tinh
Báo cáo của Bộ Quốc phòng cũng nêu chi tiết về nhiều loại vũ khí chống vệ tinh của Nga và Trung Quốc, trong đó bao gồm hệ thống tác chiến điện tử, vũ khí năng lượng định hướng và tên lửa chống vệ tinh “động học”.
Báo cáo nhấn mạnh, cả Nga và Trung Quốc đều có khả năng phát triển những “loại vũ khí bằng laser để phá hủy, làm suy yếu hoặc gây tổn thương các vệ tinh trong không gian và cảm biến của chúng”.
“Trung Quốc có thể chế tạo loại vũ khí laser trên mặt đất chống lại những cảm biến trong không gian ở quỹ đạo thấp vào năm 2020 và từ giữa đến cuối thời điểm những năm 2020, nước này sẽ tạo ra hệ thống vũ khí có năng lượng cao hơn, đe dọa những vệ tinh phi quang học. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng có khả năng sử dụng hệ thống laser để chống lại các cảm biến vệ tinh”.
Báo cáo cho biết thêm, Nga đã giao vũ khí laser cho Lực lượng Không gian Vũ trụ của nước này trước tháng 7/2018, nhiều khả năng sẽ được sử dụng cho sứ mệnh chống vệ tinh.
“Nga cũng phát triển vũ khí laser trên không chống vệ tinh để chống lại các cảm biến phòng thủ tên lửa trong không gian”, báo cáo viết. Chính quyền Trump đang xem xét đặt những cảm biến hiện đại trong không gian trong kế hoạch Đánh giá Phòng thủ Tên lửa mới, được công bố vào tháng 1/2019.
Theo báo cáo, Trung Quốc đã sở hữu tên lửa chống vệ tinh trên mặt đất, có thể tấn công các vệ tinh ở quỹ đạo thấp của Trái đất, đồng thời thành lập các đơn vị quân đội để huấn luyện đào tạo sử dụng tên lửa này, còn Nga nhiều khả năng cũng đang phát triển “hệ thống tên lửa di động trên mặt đất có thể phá hủy các mục tiêu ở quỹ đạo thấp của Trái đất, cùng với tên lửa đạn đạo và “hệ thống vũ khí này sẽ được đưa vào hoạt động trong vài năm tới”.
Báo cáo cho biết thêm, Nga và Trung Quốc cũng đang phát triển các vệ tinh “kiểm tra và bảo dưỡng” có thể tấn công các vệ tinh khác đang bay trong quỹ đạo.
Chiến tranh tương lai
Căng thẳng trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã gia tăng thời gian gần đây, trên một loạt lĩnh vực từ thương mại tới ngoại giao và quân sự. Trong ngày đầu tiên nhậm chức Bộ trưởng Quốc phòng vào tháng 1/2019, ông Patrick Shanaha đã nói với các tướng lĩnh cấp cao tại Bộ Quốc phòng rằng “hãy nhớ Trung Quốc là đối thủ chính của Mỹ”.
Tuy vậy, việc hợp tác thăm dò không gian giữa hai bên vẫn được duy trì. Trung Quốc hiện giờ đang tăng tốc đẩy mạnh chương trình không gian của nước này. Trung Quốc đang có kế hoạch đưa tàu thăm dò lên sao Hỏa vào cuối năm 2020 nhằm mở đường cho việc đưa tàu thám hiểm tới đây trong những năm tiếp theo.
Hãng tin CNN dẫn nhận định của ông Mike Rogers, người đứng đầu tiểu ban lực lượng vũ trang chiến lược thuộc Hạ viện Mỹ cho biết “Chiến tranh tương lai sẽ xảy ra trong không gian. Nga và Trung Quốc đang cố gắng vượt Mỹ về năng lực không gian vũ trụ và chúng ta cần phải thành lập lực lượng riêng biệt đảm trách sứ mệnh trong không gian”.