Máy bay chiến đấu không người lái Kratos Defense XQ-58A Valkyrie của Mỹ (trái) bay cạnh máy bay F-35 và F-22 (Ảnh: Asia Times).
Các cường quốc quân sự đang ngày càng trang bị nhiều hơn những chiếc máy bay không người lái. Những chiếc máy bay không người lái này hứa hẹn sẽ tạo ra một cuộc cách mạng chiến tranh trên không trong tương lai gần.
Những chiếc máy bay không người lái được thiết kế để có thể tác chiến cùng với các máy bay chiến đấu có người lái, giúp tăng sự hiệu quả khi thực hiện các nhiệm vụ. Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Mỹ hiện đang là các quốc gia đi đầu trong việc phát triển và sở hữu những chiếc máy bay không người lái.
Vào năm ngoái, Australia đã cho thử nghiệm những chiếc máy bay không người lái đầu tiên của họ. Những chiếc máy bay này có thể tự động bay và tác chiến cùng với những chiếc máy bay có người lái của Không quân Hoàng gia Australia (RAAF), chẳng hạn như F-35A Lightning II, F/A-18F Super Hornet và E-7A Wedgetail.
Những chiếc máy bay không người lái được thiết kế để có thể thực hiện được nhiều nhiệm vụ khác nhau như tình báo, giám sát và trinh sát, chuyển tiếp thông tin liên lạc và thực hiện các nhiệm vụ tấn công. Chúng có thể tự động tác chiến, qua đó giảm bớt gánh nặng cho các phi công và phi hành đoàn mặt đất.
Cũng trong năm 2021, Trung Quốc đã công bố máy bay không người lái FH-97, chiếc máy bay này có khả năng mang theo nhiều loại vũ khí khác nhau và có khả năng tác chiến theo đội hình. Cũng giống như chiếc máy bay không người lái của Úc, FH-97 có khả năng thực hiện các nhiệm vụ trinh sát, xác định mục tiêu, phát hiện pháo binh và tấn công vào các địa điểm quan trọng của địch.
Ngoài ra, FH-97 còn mang theo máy bay không người lái FH-901 nhỏ hơn để tấn công các mục tiêu cơ động hoặc những mục tiêu đã được xác định.
Máy bay chiến đấu không người lái FH-97 của Trung Quốc (Ảnh: Asia Times)
Năm ngoái, Ấn Độ cũng đã công bố một chiếc máy bay không người lái, được cho là một phần của chương trình "Combat Air Teaming System"(CATS) đầy hứa hẹn. Theo một số nguồn tin, chiếc máy bay không người lái của Ấn Độ có thể tác chiến cùng với Máy bay Chiến đấu Hạng nhẹ Tejas Mk1 (LCA).
Nó có khả năng xuyên phá hệ thống phòng thủ và tấn công trong phạm vi 700 km bên trong lãnh thổ địch.
CATS có thể mang theo hai quả tên lửa không đối không tầm ngắn hoặc tầm xa thế hệ mới, cùng với vũ khí phòng không Smart Anti-Airfield Weapon (SAAW).
Trong khi đó, Nga cũng đã thử nghiệm thành công máy bay không người lái tấn công hạng nặng Okhotnik-B của mình trong một cuộc mô phỏng không chiến tại khu huấn luyện Ashuluk vào năm ngoái.
Đây là một cuộc một cuộc tập trận nhằm đánh giá khả năng tương thích của nó với máy bay chiến đấu tàng hình Su-57.
Các cuộc thử nghiệm đặt Okhotnik vào vai trò đánh chặn máy bay chiến đấu với tên lửa không đối không mô phỏng, cho phép đánh giá khả năng kết hợp của hệ thống điện tử cyar của máy bay không người lái với hệ thống dẫn đường tên lửa và dẫn đường cho máy bay chiến đấu Su-57.
Okhotnik được cho là đã được "rô bốt hóa hoàn toàn", nó có thể đưa ra các quyết định chiến đấu độc lập ngoại trừ việc triển khai vũ khí thực tế, việc này được giao cho người vận hành.
S-70 Okhotnik-B là một máy bay chiến đấu không người lái tàng hình hạng nặng do Nga sản xuất (Ảnh: Asia Times)
Kratos Defense XQ-58A Valkyrie có khả năng tàng hình, có thể sử dụng để thay thế cho một số loại máy bay chiến đấu của quân đội Mỹ. Chúng có thể được sử dụng để tác chiến cùng với các loại máy bay có người lái như F-22 và F-35, máy bay ném bom B-21.
Máy bay không người lái cũng là một trong những hạng mục được Không quân Mỹ đặt lên hàng đầu. Trong những năm gần đây, Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Không quân Hoa Kỳ (AFRL) đã và đang phát triển loại máy bay không người lái có tên Kratos Defense XQ-58A Valkyrie.
Sự xuất hiện ngày càng nhiều của các loại máy bay chiến đấu trong những năm gần đây cho thấy tầm quan trọng của loại vũ khí mới này. Những chiếc máy bay không người lái mang lại lợi thế về số lượng cho các lực lượng không quân, chúng có thể sử dụng trong các nhiệm vụ mồi nhử, độc lập tác chiến hoặc kết hợp chiến đấu cùng với các máy bay có người lái.
Những chiếc máy bay không người lái còn được sử dụng để thực hiện nhiệm vụ ở các khu vực nguy hiểm, những khu vực có hệ thống phòng thủ đất đối không tiến tiến của địch.
Ngoài ra, máy bay không người lái còn có khả năng thu thập thông tin ở các khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt giúp tạo lợi thế lớn trong các cuộc tấn công.
Mặc dù đem đến nhiều lợi ích, nhưng máy bay không người lái vẫn tồn tại một số điểm yếu nhất định. Trong chiến đấu thực tế luôn xuất hiện những tình huống nằm ngoài khả năng tính toán của con người lẫn máy tính. Việc máy bay không người lái được tự động hóa hoàn toàn vô tình trở thành điểm yếu khiến chúng không thể thích ứng với các tình huống bất ngờ xảy ra trong chiến đấu.
Tuy vẫn còn một số hạn chế, nhưng không thể phủ nhận những lợi ích mà máy bay chiến đấu không người lái đem lại. Chúng có khả năng ngắm bắn chính xác hơn, bay nhanh hơn và hơn hết chúng có thể thay thế máy bay có người lái trong những nhiệm vụ nguy hiểm qua đó giúp giảm thiểu thương vong trong chiến đấu.