NATO triển khai Boeing E-3 Sentry
Cuối tháng 9 vừa qua, NATO thông báo một phi đoàn gồm 16 máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm (AWACS) sẽ được điều tới Thổ Nhĩ Kỳ để hỗ trợ liên minh tại đây chống lại tổ chức nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Một tháng sau, NATO xác nhận rằng các máy bay này đã được triển khai và chúng sẽ bắt đầu trinh sát không phận Syria từ ngày 20/10.
NATO nhấn mạnh rằng những chiếc máy bay của họ sẽ chỉ bay trên không phận quốc tế hoặc trên bầu trời Thổ Nhĩ Kỳ và sẽ không xâm phạm không phận Syria. Tuy nhiên, trên lý thuyết, sự hiện diện của chúng tại đây sẽ cho phép NATO giám sát hoạt động của các máy bay trên nhiều phần lãnh thổ Syria.
Loạt hệ thống trên khoang cho phép 16 chiếc Boeing E-3 Sentry phát hiện các mục tiêu bay tầm thấp từ khoảng cách lên tới 400km và các mục tiêu bay tầm trung/cao ở khoảng cách 450-650km. Nói cách khác, chúng có thể dễ dàng phát hiện máy bay hoạt động tại Syria mà không cần đi vào không phận nước này.
Máy bay chỉ huy-cảnh báo sớm E-3 Sentry của Không quân Mỹ.
Các máy bay E-3 được triển khai tới Thổ Nhĩ Kỳ theo đề nghị của Ankara và theo quyết định chính thức được NATO đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh ở Warsaw tháng Bảy năm nay. Chúng được bố trí tại một căn cứ ở tỉnh Konya, Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo hãng tin Sputnik, Moscow tất nhiên không dễ dàng tin vào tuyên bố của NATO. Trước đó, các chuyên gia đã chỉ ra rằng IS không có máy bay, những chiếc AWACS của NATO rõ ràng nhằm vào Không quân Syria và lực lượng không quân của Nga đang hoạt động tại đất nước này.
Trên thực tế, bất chấp lý do "chống IS" mà NATO đưa ra cho đợt triển khai E-3, Tư lệnh Không quân Hoàng gia Anh Paddy Teakle đã công khai thừa nhận rằng những máy bay này sẽ được sử dụng để do thám các phi cơ của Nga và Syria.
"Tôi không phủ nhận thông tin các máy bay AWACS sẽ từ lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ giám sát không quân Nga tại Syria và lực lượng không quân của Tổng thống Bashar al-Assad. Với tầm hoạt động hiện nay, radar của chúng có thể giám sát lãnh thổ Syria và Iraq. Tuy nhiên, đây không phải là mục tiêu duy nhất của chúng tôi" - ông Teakle nói.
Nga có thể "chọc mù" máy bay do thám của NATO
Có vẻ nhằm đáp trả động thái trên của NATO, Bộ Quốc phòng Nga đã lắp đặt thiết bị tác chiến điện tử lên mẫu máy bay thử nghiệm Ilyushin Il-22.
Phương tiện trinh sát và tác chiến điện tử mới Il-22PP "Porubshchik" đã vượt qua đợt thử nghiệm cấp quốc gia hồi tháng 9 vừa qua. Hiện Không quân Nga đã nhận được chiếc Il-22PP đầu tiên, thêm 2 chiếc nữa sẽ được bàn giao vào cuối tháng này.
Máy bay Il-22PP được trang bị thiết bị tác chiến điện tử.
Theo đơn vị thiết kế Il-22PP, các thiết bị điện tử trên khoang máy bay được thiết kế đặc biệt để đối phó với những hệ thống AWACS hiện đại, các hệ thống phòng không trên bộ (như MIM-104 Patriot của Mỹ), các máy bay có/không có người lái.
Il-22PP có thiết bị lọc tần số, tức là nó sẽ không gây nhiễu các hệ thống điện tử vô tuyến "thân thiện". Máy bay có tầm hoạt động lên tới 6.500km ở độ cao 8.800m và có tốc độ đến 685km/h.
Ngoài khả năng gây nhiễu, Il-22PP còn có thể tự thực hiện các hoạt động tình báo điện tử và bảo vệ máy bay quân ta trước các thiết bị tác chiến điện tử của đối phương.
Chiếc Il-22PP nhìn từ dưới lên.
Những chiếc Il-22PP sẽ sớm được máy bay Tu-214R hỗ trợ. Đây là thiết kế hoàn toàn mới, được trang bị các hệ thống radar, quang-điện tử tiên tiến. Tháng 8 năm nay, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận rằng một chiếc Tu-214R đang được thử nghiệm tại Syria. Nó được chế tạo để thay thế máy bay tình báo điện tử Ilyushin Il-20M nhưng có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ.
Khả năng của Tu-214R bao gồm: tình báo điện tử, tình báo tín hiệu và tình báo liên lạc. Ăng-ten trên máy bay có khả năng ngăn chặn các tín hiệu phát ra từ mọi loại thiết bị, từ máy bay, xe chiến đấu tới điện thoại di động và có thể thiết lập mệnh lệnh tác chiến điện tử (EOB). Tu-214R đã trải qua đợt thử nghiệm cấp quốc gia trong năm nay.
Có thể thấy, ngay khi NATO quyết định triển khai 16 chiếc AWACS tới Thổ Nhĩ Kỳ để do thám Syria thì Nga đã nhanh chóng triển khai các máy bay mới, cho phép Moscow dễ dàng gây nhiễu các hoạt động thu thập thông tin tình báo của NATO. Đó là chưa kể đến khả năng gây nhiễu từ các hệ thống trên bộ đã được Nga triển khai.
Theo Sputnik, dù Nga quyết định sử dụng các thiết bị này một cách chọn lọc hay sử dụng trên quy mô lớn thì có một điều chắc chắn là các hoạt động trinh sát của NATO tại Syria sẽ không thu thập được nhiều thông tin hữu dụng như họ mong chờ.