Bộ Quốc phòng Nga thông báo bắt đầu từ 0 giờ ngày 20-7 (theo giờ Moscow), họ sẽ coi tất cả tàu đi đến các cảng của Ukraine đều có thể là tàu chở hàng quân sự, cũng như các quốc gia mà tàu mang cờ là các bên tham gia xung đột và theo phe Ukraine.
Trong tuyên bố trên ứng dụng nhắn tin Telegram, Bộ Quốc phòng Nga cũng tuyên bố các khu vực phía Đông Nam và Tây Bắc của hải phận quốc tế ở biển Đen tạm thời không an toàn cho giao thông hàng hải nhưng không nêu chi tiết về các khu vực sẽ bị ảnh hưởng.
Theo đài RT, Nga cho biết tất cả cảnh báo hàng hải cần thiết đã được công bố theo các thủ tục hiện hành.
Tàu chở ngũ cốc trong Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen chờ kiểm tra ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Reuters
Những tuyên bố mới của Moscow được đưa ra sau quyết định của Nga trong tuần này về việc rút khỏi thỏa thuận giúp Ukraine có thể xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng ven biển Đen.
Nga và Ukraine đạt được thỏa thuận ngũ cốc lần đầu tiên vào tháng 7-2022. Thỏa thuận do Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, hết hạn vào ngày 17-7.
Trước cảnh báo hàng hải trên biển Đen của Nga, thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre xác nhận Mỹ không có kế hoạch hỗ trợ các tàu cập cảng Ukraine. Dù vậy, bà Jean-Pierre cho biết Washington sẽ "tiếp tục hỗ trợ nỗ lực của Ukraine để đưa ngũ cốc của Ukraine ra thị trường".
Đồng thời, bà cũng đề cập đến gói viện trợ trị giá 250 triệu USD cùng với hạt giống, phân bón và hỗ trợ bảo quản và chế biến cây trồng.
Tuy nhiên, khi được hỏi Mỹ dự định "tăng cường năng lực hải quân của Ukraine như thế nào", bà chỉ đưa ra một cam kết mơ hồ là "đảm bảo Kiev có những thứ cần thiết để tự vệ".
Theo Liên Hiệp Quốc, đến nay, thỏa thuận ngũ cốc đã cho phép xuất khẩu gần 33 triệu tấn lương thực qua các cảng của Ukraine. Ảnh: EPA-EFE
Trong khi đó, hãng Reuters cho biết Ukraine dự định thiết lập một số tuyến vận chuyển tạm thời để duy trì việc xuất khẩu ngũ cốc sau khi Nga rút khỏi thỏa thuận biển Đen.
Trong thư gửi tới Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) ngày 18-7, Ukraine cho biết họ sẽ thiết lập các tuyến hàng hải gần vùng biển xung quanh Chornomorsk, Odessa, Pivdennyi. Ba cảng này của Ukraine vốn nằm trong thỏa thuận biển Đen, dẫn đến lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế hàng hải của Romania.
Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho rằng thỏa thuận ngũ cốc biển Đen phải được duy trì và có thể vận hành mà không có sự tham gia của Nga.
Theo ông Zelensky, Ukraine là nguồn cung cấp lương thực cho 400 triệu người. Ông khẳng định: "Ukraine, Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỹ có thể đảm bảo việc vận hành một hành lang lương thực và kiểm tra các tàu vận chuyển. Điều này rất cần thiết với toàn thế giới".
Trong cuộc họp với các thành viên chính phủ ngày 19-7, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho hay nước này sẵn sàng quay trở lại thoả thuận ngũ cốc ngay lập tức, với điều kiện mọi điều khoản của thỏa thuận được thực hiện và "bản chất nhân đạo" của thoả thuận được khôi phục.
Điều này đồng nghĩa với gỡ bỏ trừng phạt đối với việc vận chuyển ngũ cốc và phân bón của Nga; gỡ bỏ mọi trở ngại đối với các ngân hàng Nga cung cấp thực phẩm cho thị trường thế giới, bao gồm việc kết nối với SWIFT.
Bên cạnh đó, cần nối lại việc cung cấp cho Nga các linh kiện, phụ tùng máy móc nông nghiệp và sản xuất phân bón; giải quyết tất cả vấn đề về thuê tàu và bảo hiểm xuất khẩu thực phẩm của Nga; khôi phục hoạt động của đường ống dẫn amoniac Tolyatti-Odessa; gỡ bỏ phong tỏa tài sản của Nga liên quan đến nông nghiệp...