Hãy tưởng tượng hai trong số những loài chó hoang dã mang tính biểu tượng nhất thế giới cùng đối đầu nhau trong một cuộc chiến. Chó dingo và chó sói: Loài nào sẽ chiến thắng?
Nhưng trước khi đi vào đánh chi tiết về trận đấu này, chúng ta cần trả lời một câu hỏi quan trọng: Đó là cuộc chiến giả định này sẽ diễn ra giữa loài sói nào và chó dingo nào?
Về phía dingo, chúng được một số nhà khoa học công nhận là một loài, nhưng chó dingo sống ở vùng núi cao, rừng rậm, sa mạc hay vùng nhiệt đới Úc lại khá khác nhau về kích thước cũng như ngoại hình.
Về loài sói, chúng ta có Bắc Mỹ ("Sói Xám"), sói Mexico, sói Âu-Á, sói Himalayan, sói Châu Á, sói Ấn Độ và Tây Tạng, sói Đỏ, sói Châu Phi vàng, sói Ethiopia và thậm chí là "ma sói". Vâng, ma sói hay sói ma là những loài sói từng sống trong quá khứ nhưng không có hoá thạch nào được tìm thấy. Mặc dù vậy, chúng ta biết đến sự tồn tại của chúng thông qua những mảnh gen di truyền.
Ngoài ra còn có những "con sói" hoàn toàn không phải là sói: Những con sói có móng giống cáo ở Nam Mỹ và loài sói khổng lồ hiện đã tuyệt chủng. Trở lại với mục đích của trận chiến này, hãy giả sử nó xảy ra giữa một con sói xám và một con dingo núi cao.
Tại sao chó, dingo và sói đánh lẫn nhau?
Đối với các loài chó hoang dã, chúng vẫn thường đánh nhau vì rất nhiều lý do, để giành bạn tình, để đạt được sự thống trị trong các bầy, và để thiết lập cũng như duy trì lãnh thổ của chúng.
Vì vậy, chúng ta hãy tìm hiểu rõ hơn một chút về từng chiến binh trong cuộc đấu này.
Dingo và chó sói đều là những loài xã hội và cực kỳ thông minh. Chúng có khả năng thực hiện các hành vi phức tạp và có kỹ năng giải quyết vấn đề.
Sói xám là loài mà chúng ta gọi là siêu ăn thịt. Chúng chủ yếu săn các động vật khác, trong nhiều trường hợp là con mồi lớn như hươu, nai sừng tấm và bò rừng.
Dingo là loài động vật ăn tạp với chế độ ăn đa dạng và phong phú. Chúng ăn mọi thứ từ trái cây, động vật không xương sống, đến động vật có xương sống nhỏ và lớn - hãy nghĩ đến thằn lằn, chim, gấu túi, chuột túi và động vật hoang dã như dê và hươu. Dingo cũng sẽ nhặt thức ăn thừa và cả xác động vật.
Trước khi người Châu Âu xâm lược Châu Úc, chó dingo có thể đã chiếm toàn bộ lục địa này. Ngoài con người, người ta cho rằng sói xám từng là loài động vật có vú phổ biến nhất thế giới, các phân loài của nó xuất hiện trên phần lớn châu Âu, châu Á, Bắc và Trung Mỹ.
Nhưng giống như dingo, con người đã gây ra sự suy giảm dân số và phạm vi đáng kể của loài sói chỉ trong vài thập kỷ trở lại đây, nhiều loài sói đã tuyệt chủng.
Một con dingo núi cao sinh sống ở Bắc Mỹ, chúng có thân hình nhỏ và gầy hơn đáng kể so với sói xám.
Trận chiến: Địa hình là yếu tố rất quan trọng
Giống như mọi cuộc chiến của con người, địa hình của đấu trường cũng ảnh hưởng lớn tới trận chiến giữa chó dingo và sói. Cả hai loài này đều có khả năng di chuyển với tốc độ lớn, duy trì vận tốc trong thời gian dài, đặc biệt là ở những vùng đất trống. Cả sói và dingo đều có thể đạt tốc độ tối đa lên tới 50-60 km một giờ!
Tuy nhiên, dingo được cho là có lợi thế hơn ở những địa hình chật hẹp, bởi chúng có kích thước nhỏ hơn sói, dingo nhanh nhẹn và linh hoạt hơn, chưa kể chúng còn có khả năng leo trèo.
Những con sói xám ngược lại có thân hình đồ sộ hơn. Một vài con đực có thể nặng tới 80kg. Đa số chúng nặng trung bình trong khoảng 30-65 kg, nhưng vẫn còn hơn dingo rất nhiều. Những con chó này thường chỉ nặng từ 15 đến 20 kg.
Thân hình nhỏ gọn cho phép dingo có thể bật nhảy cao tới 2 mét và dễ dàng leo hàng rào. Điều này khiến chúng khá giống mèo ở nhiều khía cạnh. Vì vậy, nếu trận chiến xảy ra ở một khu vực có nhiều chướng ngại vật và trên địa hình dốc, nó sẽ mang lại lợi thế cho dingo.
Một con dingo ở Úc, chúng có thân hình nhỏ gọn và có thể nhảy cao tới 2 mét.
Ngược lại, nếu đấu trường là một bãi đất mở, những con sói nặng hơn, cao hơn và dài người hơn sẽ áp đảo. Sói cũng có thương số cắn nặng hơn (lực cắn so với khối lượng cơ thể) là 136 so với 108 của dingo.
Phải nói rằng, những con sói cao hơn nhiều khi so với dingo. Vai trước của chúng có thể đứng cao tới 65-80 cm trong khi con số của dingo chỉ là 45-60 cm. Vì vậy, trong khi sói dễ cắn dingo từ phía trên, những con dingo quỷ quyệt có thể lao xuống dưới chân của một con sói cao lớn và phát động cuộc tấn công vào phần dưới cơ thể dễ bị tổn thương hơn của chúng.
Còn đánh theo bầy thì sao?
Yếu tố cuối cùng cần xem xét là liệu cuộc chiến có đơn giản xảy ra giữa một con dingo và một con sói hay không? Chúng ta biết cả hai loài này đều có thể đi theo bầy hoặc kiếm ăn một mình.
Dingo thường được nhìn thấy khi đi lẻ, theo cặp hoặc trong các bầy nhỏ một vài cá thể, nhưng đôi khi chúng có thể tham gia vào các nhóm lớn hơn, ít gắn kết xã hội hơn từ 10 con trở lên nếu nguồn thức ăn trong khu vực thực sự dồi dào.
Mặt khác, sói thường được tìm thấy trong các nhóm từ 5 đến 10, nhưng những đàn lớn hơn nhiều, từ 20 con trở lên cũng có thể xuất hiện.
Lyn Watson, người điều hành Trung tâm Nghiên cứu và Khám phá Dingo cho biết dingo là một loài chó hay chạy trốn thay vì chiến đấu. Đây là một hành vi khôn ngoan, vì dingo có số lượng và kích thước nhỏ.
Chúng không thể dựa vào một đàn lớn, như loài sói đôi khi có thể bao bọc đồng loại của mình nếu chẳng may bị thương. Tuy nhiên Watson cho biết trong suốt 30 nghiên cứu và quan sát dingo, cô nhận thấy loài chó này có lối đánh song kiếm hợp bích rất hiệu quả:
"Mặc dù dingo là loài nhỏ, nhưng chúng chiến đấu theo cặp rất ăn ý. Con đực thường có phong cách đánh ngoạm cổ và họng, truyền thống còn gọi là"cùi chỏ", nhưng bạn đời của chúng có một lối đánh hoàn toàn khác - và miếng đánh đó rất nguy hiểm.
Con cái sẽ đi vòng ở vòng ngoài sau đó lao vào các bộ phận mềm của đối thủ đang đe dọa bạn đời của mình. Nó sẽ ra những đòn chí tử - nhắm vào khu vực "nhạy cảm" nhất của chúng, nói vậy là đủ để biết rồi! "
Vì vậy, nếu trận chiến xảy ra giữa một bầy dingo và một bầy sói, nhiều khả năng sói sẽ mạnh áp đảo. Nhưng nếu một con sói đơn lẻ không may gặp một bầy dingo, gió có thể sẽ đổi hướng mạnh mẽ và nghiêng về phía có lợi cho dingo.
Học cách sống chung
Mặc dù chó sói và chó dingo có thể đóng vai những sát thủ trong trận chiến giữa chúng, cả hai loài sinh vật này không quá hung dữ với con người như bạn tưởng. Dựa trên thống kê, sói và dingo chỉ gây ra rủi ro rất nhỏ cho chúng ta, đặc biệt nếu chúng ta tuân thủ những lời khuyên như không cho chúng ăn.
Ngược lại, chó nhà và chó hoang gây ra rủi ro lớn hơn nhiều cho con người. Uớc tính trên khắp thế giới, hàng năm có hàng chục triệu người bị chó nhà cắn bị thương. Chỉ riêng ở Mỹ, con số đã là khoảng 4,5 triệu người.
Thay vào đó, chính con người mới là mối đe dọa lớn nhất mà cả sói và dingo phải đối mặt. Chúng ta đã liên tục phá hủy môi trường sống của chúng, ngược đãi chúng bằng cách đặt bẫy, đầu độc, bắn giết và loại trừ vì mục đích bảo vệ gia súc.
Tuy nhiên, giống như các loài săn mồi trên đỉnh, chó dingo và chó sói có vai trò rất quan trọng trong hệ sinh thái của chúng ta. Trong nhiều trường hợp, sự tồn tại của chúng còn có ý nghĩa văn hóa sâu sắc đối với người dân bản địa. Bởi vậy, tốt hơn hết là chúng ta phải tìm ra những cách sống chung với chúng một cách bền vững, đạo đức và có văn hóa hơn.
Tham khảo Theconversation