Sự giúp đỡ sâu sắc
Sau khi hai máy bay quân sự của Nga hạ cánh ở Venezuela trong tháng này, chính quyền Donald Trump đã đưa ra những cảnh báo cứng rắn về mối quan hệ của Tổng thống Nicolas Maduro với Điện Kremlin.
Nhưng một con tàu đến vùng biển ngoài khơi Venezuela một ngày trước đó mới thực sự là một dấu hiệu rõ ràng hơn về mối quan hệ sâu sắc được cho là "đáng báo động" đối với Mỹ, theo Washington Post.
Venezuela có trữ lượng dầu lớn nhất thế giới, với hoạt động vận chuyển và buôn bán dầu thô từ lâu phụ thuộc vào chất pha loãng hóa học được mua từ Mỹ. Sau khi Washington cấm các công ty Mỹ bán chúng cho Venezuela vào tháng 1 - và yêu cầu các công ty nước ngoài làm theo – chính quyền Maduro phải đối mặt với một tình huống khó khăn: Làm thế nào để ông có thể ngăn chặn sự sụp đổ hoàn toàn của ngành dầu mỏ?
Câu trả lời đã đến dưới dạng một tàu con tàu chở dầu có tên Serengeti. Con tàu này đã chở chất pha loãng hóa học từ bờ biển Malta đến Venezuela vào ngày 22/3. Công ty thuê tàu không hề xa lạ mà chính là gã khổng lồ dầu khí nhà nước Nga Rosneft.
"Mối quan hệ giữa người Nga và Venezuela rất tuyệt vời", ông Alexey Seredin, cố vấn tại Đại sứ quán Nga ở Caracas, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. "Hiện tại, chúng tôi đang nỗ lực tăng cường hợp tác".
Sự xuất hiện của loại chất pha loãng quan trọng chỉ là một phần trong những dấu chân mà Nga đang mở rộng ở Venezuela, tờ Washington Post nhận định. Moscow được cho là đang điều động nhân viên quân sự và thiết bị, tiến hành các hoạt động bù đắp những tổn hại từ lệnh trừng phạt của Mỹ bằng cách chuyển dầu thô của Venezuela sang Ấn Độ để xử lý.
Điện Kremlin đã sẵn sàng để tăng doanh số bán ngũ cốc và gửi thêm viện trợ y tế. Trong tháng này, Venezuela cũng tuyên bố khai trương tại Moscow trụ sở khu vực của PDVSA, công ty dầu mỏ nhà nước quy mô lớn.
Tuần tới, Seredin cho biết, một phái đoàn cấp cao từ Chính phủ Maduro sẽ đến Moscow để thảo luận về các khoản đầu tư của Nga vào các lĩnh vực khai thác, nông nghiệp và giao thông của Venezuela.
Seredin nói thêm rằng sự xuất hiện của 99 nhân viên quân đội Nga vào ngày 23/3 là một phần trong nỗ lực duy trì bộ máy phòng thủ của chính quyền Maduro, bao gồm máy bay chiến đấu Sukhoi và hệ thống phòng không được mua từ Nga.
Trong một sự kiện được truyền hình trực tiếp vào cuối tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino López đã khánh thành Trung tâm Mô phỏng Bay của Lực lượng Vũ trang.
"Trung tâm này, khiêm tốn mà nói, chỉ có thể được tìm thấy ở Venezuela và Nga", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Sự giúp đỡ của Nga đến từ quan hệ thân thiết với Venezuela.
Trong thời điểm mối quan hệ giữa chính quyền Trump và Moscow đang có sự nồng ấm trở lại, sự xuất hiện của Nga ở Venezuela đang trở thành điểm sáng thách thức nỗ lực của Mỹ trong việc buộc ông Maduro phải từ chức.
Việc Nga ủng hộ Tổng thống Maduro trước nỗ lực của Mỹ nhằm hạ bệ ông ngày càng được so sánh với sự tham gia của Điện Kremlin ở Syria theo lời mời của Tổng thống Bashar al-Assad. Vào năm 2015, sự tham gia của Nga đã làm thay đổi hoàn toàn cuộc nội chiến ở Syria, bảo tồn quyền lực của chính quyền Assad và nâng Moscow thành một quốc gia có vị thế hàng đầu ở Trung Đông.
"Nhiều người tin rằng, Venezuela sẽ là bài thử nghiệm khá nghiêm túc đối với khả năng của Nga trong việc bảo vệ lợi ích của mình trên toàn cầu", Dmitri Trenin, người đứng đầu Trung tâm Carnegie Moscow nêu quan điểm.
Mặc dù chưa đủ khả năng vực dậy cuộc khủng hoảng sâu rộng ở Venezuela, nhưng cùng với sự hỗ trợ của Trung Quốc, những nỗ lực của Nga đã xuất hiện ít nhất là để giảm bớt một số áp lực trước mắt, tờ Washington Post đánh giá.
Sự xuất hiện của các nhân viên quân sự Nga trong tháng này dường như cho thấy sự sẵn lòng của Moscow trong việc tăng cường ủng hộ cho Tổng thống Maduro, cũng như sẵn sàng sử dụng cả sức mạnh quân sự vào thời điểm chính quyền Trump có khả năng can thiệp bằng quân đội.
"Đây là một ván cờ mang tính chất ý thức hệ. Nga không cần dầu của Venezuela", Russ Dallen, một đối tác của công ty Caracas Capital Markets có trụ sở ở Florida cho biết. "Venezuela đang ở xa họ. Đó là một cơ hội tốt để đến với sân sau của người Mỹ".
Nhưng Nga có ít hỏa lực tiềm năng để triển khai trên lý thuyết ở Venezuela nếu so với Syria - một phần vì Venezuela ở rất xa. Nga không có căn cứ quân sự chính thức trong khu vực và tàu sân bay duy nhất của họ đang bảo dưỡng.
"Họ sẽ hỗ trợ về mặt chính trị và đạo đức", Fyodor Lukyanov, một nhà phân tích chính sách đối ngoại của Nga và là cố vấn cho Điện Kremlin cho biết. "Tuy nhiên, Nga không thể gửi một đội ngũ vũ trang đến đó. Điều đó không thực tế".
Trước khi có lệnh trừng phạt của Mỹ, Venezuela xuất khẩu dầu thô sang Mỹ và nhập khẩu xăng tinh chế. Các lệnh trừng phạt khiến chính quyền Maduro phải vật lộn để giải quyết tình trạng thiếu xăng đột ngột.
Ivan Freitas, lãnh đạo liên minh PDVSA, cho biết các báo cáo từ các nhân viên cảng cho thấy Rosneft đã giao ít nhất một lô hàng 300.000 thùng xăng cho Venezuela vào tháng trước, với khoảng 1,6 triệu thùng dự kiến sẽ được gửi đến. Tuy nhiên thông tin này chưa được xác nhận.
"Rosneft đã trở thành vị cứu tinh của PDVSA", ông Freitas nói.
Hỗ trợ của Nga cũng mở rộng ra ngoài ngành công nghiệp dầu mỏ. Tháng trước, Moscow đã giao 7,5 tấn vật tư y tế và cam kết sẽ vận chuyển thêm 7,7 tấn.
Bên trong bệnh viện Ana Francisca Pérez de León ở miền đông Caracas, giám đốc Zayra Medina cho biết, viện trợ của Nga đã đến vào ngày 23/2. "Chúng tôi hy vọng họ tiếp tục giúp đỡ chúng tôi", vị giám đốc nói nói. "Tôi cảm thấy vui mừng khi biết chúng tôi không đơn độc. Nga đang giúp chúng tôi giữa cơn bão".