Nếu bạn nghĩ những trò tai quái với tiền điện tử đã được đẩy lên đỉnh điểm với Dogecoin và NFT, rồi sau đó sẽ chẳng còn cái gì có thể lạ và sốc hơn được nữa? Thì bây giờ có lẽ là lúc bạn nên ngồi xuống, hít thở sâu và chuẩn bị cho một thông tin mới nóng hổi:
Sam Altman, cựu Giám đốc điều hành của vườn ươm khởi nghiệp Y Combinator, được cho là đang làm việc với một đồng tiền điện tử có tên là Wolrdcoin. Thị trường của đồng tiền này sẽ vận hành theo một lý thuyết được gọi là "thu nhập cơ bản vô điều kiện". Altman là người ủng hộ mạnh mẽ lý thuyết kinh tế này.
Sam Altman, cựu Giám đốc điều hành của vườn ươm khởi nghiệp Y Combinator
Nói một cách ngắn gọn, thu nhập cơ bản vô điều kiện là cách các chính phủ phát tiền định kỳ cho mọi công dân của mình, giúp họ có được thu nhập ở mức đủ để trang trải cuộc sống. Wolrdcoin vì vậy cũng sẽ được phát miễn phí cho mọi người dân trên Trái Đất sau khi ra mắt.
Chỉ có một điều kiện trước khi nhận tiền, bạn phải cho phép nền tảng Wolrdcoin quét mống mắt của mình để định danh. Công nghệ này được họ nói là dùng để ngăn chặn những kẻ gian lận muốn lấy cho mình nhiều suất tiền ảo miễn phí.
Chào mừng bạn đến với kỷ nguyên không làm mà vẫn có ăn
Nếu bạn chưa biết Sam Altman là ai thì anh ấy chính là nhà sáng lập của mạng xã hội Loopt khi mới 19 tuổi. Năm 2014, Altman sáng lập ra Y Combinator, một vườn ươm cho các công ty khởi nghiệp từng chắp cánh cho rất nhiều start-up tỷ đô như Airbnb Inc., Dropbox Inc. và Stripe Inc.
Năm 2019, Altman rời vị trí CEO của Y Company để tập trung cho công việc về trí tuệ nhân tạo tại OpenAI LLC, một công ty nghiên cứu mà anh thành lập vào năm 2015 cùng với Elon Musk của Tesla Inc. Nhưng rồi họ cũng chia tay nhau vì những bất đồng trong kế hoạch phát triển của OpenAI.
Vài tháng sau, công ty đã huy động được 1 tỷ USD từ Microsoft Corp như một phần của quan hệ đối tác mà gã khổng lồ phần mềm sẽ là nhà cung cấp độc quyền các dịch vụ điện toán đám mây cho OpenAI.
Cùng khoảng thời gian đó, Altman tiết lộ hướng đi mới của mình trong một cuộc phỏng vấn năm 2019 với nhà kinh tế học Tyler Cowen. Hai người khi đó đã thảo luận ý tưởng về một hệ thống có thể phân phối tiền cho mọi người dân mà không cần đến chính phủ.
"Tôi là một người rất quan tâm đến những thứ như thu nhập cơ bản vô điều kiện và điều gì sẽ xảy ra đối với việc phân phối lại tài sản toàn cầu, những cách mà chúng ta có thể làm điều đó tốt hơn", Altman nói với Blooomberg. "Tôi băn khoăn rằng liệu có công nghệ nào có thể được sử dụng để làm điều đó trên quy mô toàn cầu hay không?".
Sự kiện chiếc xe tải đổ 8 triệu đồng 5 xu (một đồng cho mỗi người dân) tại Bundesplatz, Thụy Sĩ - một biểu tượng cho lý thuyết thu nhập cơ bản vô điều kiện.
Khác với những hình thức phúc lợi xã hội khác như lương hưu, trợ cấp thất nghiệp đòi hỏi người nhận tiền phải có các cam kết nhất định về việc làm, thu nhập cơ bản vô điều kiện (Universal basic income) là khoản tiền mà chính phủ hoặc một cơ quan đại diện chính phủ ở địa phương phát cho mọi người dân của mình, bất kể điều kiện của công dân ấy.
Chẳng hạn như nếu bạn là một người dân sống ở tiểu bang Alaska thuộc Mỹ, mỗi năm bạn sẽ nhận được một khoản tiền hơn 1.600 USD bất kể bạn đang có việc làm hay nguồn thu nhập khác hay không. Một đứa trẻ cũng sẽ nhận được khoản tiền này trích từ Alaska Permanent, quỹ đầu tư vĩnh viễn có trị giá 64 tỷ USD được thành lập từ năm 1976 theo hiến pháp của tiểu bang.
Alaska Permanent được lập ra ngay sau khi đường ống dầu xuyên Alaska được khánh thành và những giọt dầu đầu tiên ở mỏ North Slope được bán ra thị trường. Thế hệ ông cha của họ nghĩ rằng dầu mỏ một ngày rồi sẽ hết, nên đã trích 25% doanh thu từ nguồn tài nguyên đó để thành lập một quỹ đầu tư dành cho thế hệ tương lai.
Ngoài Alaska, tại một số quốc gia khác như Sudan, Brazil và Thụy Sĩ cũng từng có các chương trình phân phát tiền cho người dân dựa trên lý thuyết thu nhập cơ bản vô điều kiện. Bây giờ, nó là thứ mà Altman đang theo đuổi với sự giúp sức của công nghệ và tiền kỹ thuật số.
Quét mống mắt để đổi lấy đồng Wolrdcoin
Trong một phỏng vấn với tờ Bloomberg, Altman chia sẻ Worldcoin đã huy động được 25 triệu USD từ các nhà đầu tư và được hỗ trợ bởi Andreessen Horowitz, người sáng lập LinkedIn Reid Hoffman và Day One Ventures.
Điều làm cho Worldcoin trở nên khác biệt với các loại hình tiền điện tử và hệ thống phân phối thu nhập cơ bản vô điện kiện khác là nó có thêm một phần cứng quét mống mắt. Bloomberg mô tả đó là một thiết bị hình cầu màu bạc có kích thước bằng một quả bóng rổ, có thể mang đi khắp nơi và thu thập thông tin sinh trắc học của người dân.
Bởi mống mắt của mỗi người là độc nhất, nó sẽ được Worldcoin chuyển thành một mã hóa định danh cho người dùng. Mục đích là "để bảo vệ tính nhân văn và tính duy nhất cho mọi người đăng ký, đồng thời duy trì sự riêng tư của họ và tính minh bạch tổng thể của một blockchain mở không cần cấp phép".
Đội ngũ của Worldcoin hiểu đây là một thông tin sinh trắc riêng tư nên họ sẽ chỉ dùng nó để định danh người dùng, nhằm ngăn chặn một người cố gắng đăng ký nhiều lần với ý định đánh lừa hệ thống. Sau khi dữ liệu sinh trắc mống mắt được chuyển thành mã định danh, nó sẽ được xóa vĩnh viễn và không bao giờ được lưu trữ. Worldcoin cam kết việc làm của mình đối với dữ liệu người dùng là minh bạch.
Hiện tại, họ đã triển khai thử nghiệm 20 thiết bị quét mống mắt, mỗi chiếc có giá 5.000 USD tại một số thành phố trên thế giới. Vì đồng Worldcoin chưa ra mắt, những người tham gia sẽ được phát miễn phí Bitcoin sau khi thông tin mống mắt được thu thập.
Dự kiến trong tương lai, Worldcoin sẽ cải tiến thiết bị của mình, làm cho nó rẻ hơn và đơn giản hơn. Mục tiêu là để giúp mọi người dân trên Trái Đất đều có thể tiếp cận và đăng ký tham gia nhận đồng tiền ảo này.
"Rất nhiều người trên thế giới chưa có quyền truy cập vào các hệ thống tài chính", Alexander Blania, một cựu sinh viên vật lý lý thuyết tại Viện Công nghệ California và Hiệp hội Max Planck, người đồng sáng lập Worldcoin với Altman cho biết ."Bây giờ, tiền điện tử sẽ đem đến cơ hội giúp tất cả chúng ta làm được điều đó".