Chỉ còn mấy ngày nữa là đến Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017, mua quà gì cho người thân là câu hỏi đang được rất nhiều người tìm kiếm.
Thị trường quà Tết năm nay cũng hết sức sôi động với nhiều mặt hàng đa dạng. Từ các loại quả có hình dáng phúc lộc, phật linh đến những loại hạt khô giàu giá trị dinh dưỡng có xuất xứ từ nước ngoài được nhiều người ưa chuộng.
Bên cạnh đó, những loại thực phẩm truyền thống đặc sản vùng cao cũng được nhiều người sành ăn, có điều kiện săn đón, trong số đó có nấm hương Sapa. Loại nấm này nổi tiếng với hương vị thươm nồng đặc trưng của núi rừng Sapa, được người dân tại đây thu lượm ở sâu trong dãy Hoàng Liên Sơn, trên độ cao hơn 2000 mét.
Vàng thau lẫn lộn
Hiện nay, trên các trang mạng có không ít những cửa hàng chào bán nấm hương rừng Sa Pa sấy khô làm quà biếu tết với giá "cắt cổ", dao động từ 700 - 1 triệu đồng/kg.
Tuy nhiên, không ít người tiêu dùng đã bày tỏ sự băn khoăn của mình về việc, liệu rằng những túi nấm được bán tràn lan trên thị trường kia có thực sự là đặc sản Sapa hay chỉ là một loại nấm bình thường.
Để tìm hiểu vấn đề này, phóng viên đã liên hệ đến một cửa hàng chuyên cung cấp đặc sản nấm hương Sapa có địa chỉ tại quận Hai Bà Trưng (Hà Nội).
Giá của 1kg nấm Sapa khô tại đây là 700 ngàn. Theo chủ cửa hàng giới thiệu, loại nấm này được nhập trực tiếp từ người quen trên Sapa về bán nên khách hàng cứ yên tâm về chất lượng, muốn mua bao nhiêu cũng có.
Khi phóng viên bày tỏ sự nghi ngờ của mình về việc, hiện nay có nhiều loại nấm trồng công nghiệp, nấm Trung Quốc được gán mác nấm hương Sapa bán tràn lan trên thị trường thì chủ cửa hàng khẳng định:
''Hàng của chúng tôi nhập 100% từ những hộ dân trên cùng núi cao Sapa, do chủ động về nguồn nhập nên giá rẻ hơn những cửa hàng khác. Cửa hàng đã hoạt động được nhiều năm nay, chưa có ai phàn nàn gì về chất lượng cả.
Vì là nấm người dân hái nên không có nhãn mác hay giấy tờ gì, chúng tôi kinh doanh chủ yếu dựa trên sự tin tưởng giữa khác hàng và cửa hàng thôi.''
Phóng viên tiếp tục nhờ chủ cửa hàng chỉ cho cách phân biệt giữa nấm hương tự nhiên và nấm trồng, nhưng chủ cửa hàng từ chối trả lời và khẳng định rằng, cửa hàng không bán nấm trồng nên không biết hình thù cây nấm trồng như thế nào.
Để tìm được câu trả lời, chúng tôi tiếp tục liên hệ đến những cửa hàng cung cấp nấm hương Sapa khác trên địa bàn Hà Nội nhưng không có kết quả. Họ đều khẳng định nấm tại cửa hàng là nấm tự nhiên nhưng không thể chứng minh được rằng điều họ nói là sự thật.
Cách phân biệt
Trao đổi với phóng viên, anh Hà Tiến Quang - Chủ cửa hàng chuyên cung cấp nấm hương Sapa (Thị trấn Sapa, Lào Cai) cho biết, hiện nay trên thị trường có rất nhiều cửa hàng bán loại nấm đặc sản này. Thế nhưng hầu hết đều là nấm trồng trong nhà kính tại các cơ sở sản xuất nấm, thậm chí có cả nấm Trung Quốc bán trôi nổi.
''Người dân Sapa đi hái cả ngày may ra được mấy lạng nấm tươi, mang xuống chợ bán. Khi ấy chúng tôi mới đi gom lại về cửa hàng để sấy và chế biến hoặc bán trực tiếp cho khách du lịch.
Mùa nấm ở Sapa vào khoảng tháng 3 - 4, cửa hàng thu gom cả mùa mà chỉ được khoảng 100 - 150 kg nấm khô, lượng hàng này thậm chí còn không đủ cung cấp cho khách quen chứ nói gì đến bán ra thị trường.
Tôi lấy ví dụ như vậy để thấy rằng, làm gì có nhiều nấm rừng tự nhiên để bán tràn lan trên thị trường như thế. Phải đặt nghi vấn tại những cửa hàng này, một là nấm trồng (nấm trung ương) với giá cắt cổ, hai là nấm Trung Quốc.
Người không am hiểu về nấm thường rất khó phân biệt được đâu là nấm trồng, đâu là nấm tự nhiên, lợi dụng việc này nhiều cửa hàng đã đánh lận quân đen để thu lợi bất chính'', anh Quang cảnh báo.
Theo anh Quang, nấm tự nhiên có mùi thơm đặc trưng mà khi mình nướng thử một cây là phát hiện ra ngay. Thứ hai, chân nấm bao giờ cũng ngắn hơn và nhỏ hơn những cây nấm trồng.
Cánh nấm tự nhiên luôn dày hơn nấm nuôi, cánh nấm nuôi mỏng và dài. Nếu để ý kỹ, chúng ta sẽ thấy ở chân cây nấm tự nhiên thi thoảng có chút mạt gỗ còn sót lại sau khi người dân nhổ ra từ thân cây trong quá trình thu lượm.
Chủ cửa hàng nấm Sapa lưu ý rằng, những ai muốn mua nấm Sapa về làm quà cho người thân trong dịp Tết Nguyên đán cần phải xem xét lại, trừ phi bạn có người thân ở Sapa hoặc chọn được những cửa hàng cung cấp uy tín.