Tại Báo cáo đánh giá tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước 2019, dự toán ngân sách Nhà nước và phương án phân bổ Ngân sách Trung ương 2020, Chính phủ đã đề xuất tăng lương cơ sở năm 2020 lên 1,6 triệu đồng/tháng.
Lương cơ sở tăng thêm 110.000 đồng/tháng
Lúc này, nếu đề xuất được Quốc hội thông qua thì mức lương cơ sở năm 2020 sẽ tăng thêm 110.000 đồng/tháng so với hiện tại là 1,49 triệu đồng/tháng.
Có thể thấy đây là mức tăng cao nhất trong một vài năm trở lại đây. Tính từ năm 2016 đến năm 2019, lương cơ sở chỉ tăng cao nhất từ 90.000 đồng/tháng - 100.000 đồng/tháng.
Khi lương cơ sở tăng, mức lương thực tế và một số khoản phụ cấp của cán bộ, công chức, viên chức cũng sẽ được tăng lên tương ứng. Tuy nhiên, cũng cần biết rằng, năm 2020 là năm cuối cùng mức lương cơ sở còn tồn tại.
Theo lộ trình cải cách tiền lương được Bộ Chính trị đề ra tại Nghị quyết 27, từ năm 2021, mức lương cơ sở và hệ số lương sẽ được bãi bỏ, thay vào đó là 5 bảng lương mới với cán bộ, công chức viên chức.
Theo ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc tăng lương cơ sở lên 1,6 triệu đồng/tháng.
Nếu mức tăng lương được Quốc hội chấp thuận, lương cơ sở năm 2020 sẽ cao hơn mức lương cơ sở hiện tại 110.000 đồng/tháng (hiện tại là 1.490.000 đồng/tháng).
Có ý kiến cho rằng cần cân nhắc việc tăng lương vì có thể làm cho chi ngân sách Nhà nước mang tính chất chi tiêu dùng nhiều hơn chi đầu tư phát triển, khi phải dùng 50% nguồn tăng thu so với dự toán của ngân sách địa phương và 40% tăng thu của ngân sách Trung ương cho cải cách tiền lương.
Một số ý kiến còn đề nghị tăng phụ cấp công vụ, vì từ năm 2012 đến nay vẫn giữ nguyên là 25%; đề nghị dành một phần nguồn lực để tăng lương cho các đối tượng hưởng lương hưu trước năm 1993, vì mức thu nhập của các đối tượng này khá thấp so với mặt bằng chung của xã hội.
Chi đầu tư phát triển năm 2020 tăng 11,7% so với dự toán năm 2019
Ủy ban Tài chính ngân sách cơ bản thống nhất với Tờ trình của Chính phủ về các nguyên tắc phân bổ Ngân sách Trung ương năm 2020. Trong đó, tổng mức dự toán chi đầu tư phát triển tăng 11,7% so với dự toán năm 2019.
Sau khi trừ một số khoản chi chung theo nhiệm vụ, nguồn vốn còn lại của Ngân sách Trung ương để phân bổ không nhiều, khoảng 112.900 tỷ đồng, tăng 32.300 tỷ đồng. Đây là mức thấp không bảo đảm được vai trò chủ đạo của Ngân sách Trung ương.
Việc bố trí vốn đầu tư phát triển cho các dự án, cơ quan thẩm tra lưu ý nhiệm vụ của Ngân sách Trung ương cần được cân nhắc kỹ về cơ sở pháp lý để phân bổ và giao vốn kế hoạch, tháo gỡ khó khăn về thủ tục đầu tư các dự án.
Đồng thời, sau khi trừ các khoản bổ sung có mục tiêu cho địa phương, thực hiện các nhiệm vụ chi quan trọng, thì nguồn lực Ngân sách Trung ương còn lại chiếm 27,2% tổng chi đầu tư phát triển nguồn ngân sách Nhà nước, chưa đạt mức 30% tổng chi đầu tư xây dựng cơ bản của Ngân sách Trung ương theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.
Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đẩy mạnh hơn nữa tiến độ giảm chi thường xuyên bằng các giải pháp hiệu quả trong việc thực hiện cơ chế tự chủ, quyết liệt việc tinh giản biên chế, tiến tới trình Quốc hội quyết định tổng mức biên chế của Nhà nước trong năm dự toán.
Đề nghị này được đưa ra xuất phát từ thực tế Ủy ban Tài chính - Ngân sách đi giám sát tại một số địa phương và thấy việc tinh giản biên chế chưa quyết liệt, có những nơi còn mang tính cơ học nhằm thu gọn đầu mối, dẫn đến chi thường xuyên vẫn còn cao.
Bên cạnh đó, một số địa phương khi ban hành chính sách còn chưa bảo đảm nguồn lực tài chính để thực hiện trong năm.
Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị từ năm 2020, Chính phủ cần chỉ đạo thực hiện nghiêm quy định của luật.
Theo đó, ngân sách các cấp không được thực hiện nhiệm vụ chi khi chưa có nguồn tài chính và việc ban hành thực hiện chính sách, chế độ mới làm tăng chi ngân sách phải có giải pháp bảo đảm nguồn tài chính, phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách từng cấp.