Mỹ và Trung Quốc đang bị ông Duterte chơi "mèo vờn chuột"

Duterte muốn mua vũ khí Trung Quốc: Thật hay đùa?

Theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nói rằng ông muốn mua vũ khí từ Trung Quốc, nhưng đó chỉ là cách ông dùng "lá bài Trung Quốc" để đối phó với Mỹ hơn là một kế hoạch thực tế.

Oh Ei-sun, chuyên viên cao cấp tại Trường nghiên cứu quốc tế S Rajaratnam, Singapore, bình luận: "Những gì Duterte đang làm là sử dụng 'lá bài Mỹ' để chống lại Trung Quốc và ngược lại, nhằm đạt được lợi ích lớn nhất cho Philippines.

Xét từ góc độ này, ông hoàn toàn có thể 'nghiêm khắc' và 'phong phú' (những từ mà Tổng thống Mỹ Obama dùng để mô tả về Duterte sau khi bị ông xúc phạm là 'đồ con hoang'-PV) hơn với Mỹ, bởi Philippines vẫn là trụ cột quan trọng trong chính sách tái cân bằng châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ.

Đó là lý do Mỹ kiềm chế phản ứng của họ đối với sự bùng nổ của Duterte nhiều hơn đối với Trung Quốc,"

"Tôi cho rằng thực ra ông Duterte đang tìm kiếm những vũ khí tốt hơn với giá hời từ Mỹ," ông Oh nói thêm.

Ngô Sĩ Tồn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Biển Đông - trung tâm do Chính phủ Trung Quốc thành lập, nói rằng Tổng thống Duterte đang thăm dò thái độ của Mỹ và kỳ vọng đạt được những lợi ích lớn hơn, đặc biệt là về khí tài quân sự, bất chấp những tuyên bố mạnh miệng của ông có vẻ "không tưởng".

Ông Ngô nói: "Hiệp ước quốc phòng tương hỗ giữa Mỹ và Philippines là một văn kiện ràng buộc pháp lý được phê chuẩn bởi Tòa án tối cao Philippines.

Chỉ vài lời nói của ông Duterte không thể chấm dứt quan hệ quân sự mật thiết với Mỹ..."

"Trung Quốc nhiều khả năng không bán vũ khí cho Philippines như nguyện vọng của Duterte bởi song phương thiếu tin cậy lẫn nhau.

Ngoài ra, sẽ thật hổ thẹn nếu Philippines sử dụng tàu chiến Trung Quốc để đối đầu với Trung Quốc," ông Ngô đánh giá.

Nhà bình luận quân sự người Trung Quốc, ông Châu Thần Minh thì cho rằng Manila không đủ can đảm và sức mạnh để xa rời Mỹ. Theo ông, lời tuyên bố muốn mua vũ khí của Trung Quốc chỉ là "điệu bộ" để làm hài lòng Bắc Kinh.

Châu nói với SCMP: "Vấn đề tương thích chính là rào cản Trung Quốc bán vũ khí cho Philippines. Nước này đã quen với vũ khí của Mỹ, vốn khác hoàn toàn về thiết kế và sản xuất so với Trung Quốc."

Quan hệ quốc phòng Mỹ-Philippines rất tốt đẹp khi Tổng thống Obama công du Philippines năm 2014 (Ảnh: manilalivewire)

Những lời nói của Duterte "gây nhiễu"

Học giả Oh Ei-sun nhận định, đề nghị bằng miệng về việc Philippines muốn mua vũ khí Trung Quốc không thể xem là tín hiệu quan hệ hai bên ở biển Đông đã hòa dịu.

"Ngay cả khi Philippines không cương quyết về vấn đề phán quyết PCA thì các quốc gia Đông Nam Á khác cũng sẽ làm như vậy," Oh nói.

Trong khi đó, ông Ngô Sĩ Tồn khẳng định Manila sẽ không phớt lờ phán quyết của tòa án quốc tế bởi Mỹ và Nhật Bản không cho phép điều đó xảy ra.

Rodrigo Duterte nổi tiếng vì những phát ngôn mạnh miệng và tiền hậu bất nhất. Không đầy 1 tháng trước khi "làm căng" với Mỹ, ông đã thề sẽ "đổ máu" với Trung Quốc nếu nước này dám gây hấn ở vùng biển tranh chấp.

"Chúng ta sẽ không đầu hàng dễ dàng. Xương máu các chiến sĩ của chúng ta sẽ đổ xuống, và các bạn có thể tính cả tôi," ông tuyên bố.

Oh Ei-sun thừa nhận khó khăn trong việc phân định thái độ từ các phát ngôn "muôn màu muôn vẻ" của Tổng thống Philippines.

Ông nói: "Chúng ta khó có thể thể phân biệt thái độ nghiêm túc, hay chỉ là hiệu quả 'như thật', từ những phát ngôn phong phú mà Duterte thốt ra hầu như hàng ngày.

[Những phát ngôn của Duterte] sau đó được làm dịu bớt hoặc giải thích theo nghĩa khác bởi các quan chức Philippines."