Nga vốn là lực lượng nước ngoài mạnh nhất hoạt động tại Syria. Tổng thống Nga Vladimir Putin có mối quan hệ rất tốt với tổng thống Syria Bashar al-Assad trong khi quân đội Nga luôn sẵn sàng đứng sau ủng hộ quân đội Syria.
Hiện tại, chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm "quét sạch" lực lượng người Kurd khỏi khu vực biên giới đông bắc Syria có thể sẽ đem lại cơ hội cho ông Putin tăng cường tầm ảnh hưởng của Nga tại đây - theo như những gì giới diều hâu tại Mỹ cảnh báo.
Hiện diện của Nga tại Syria.
Căn cứ chính của Nga tại Syria là căn cứ không quân ở Hmeimin trên bờ biển Địa Trung Hải, gần với thành phố Latakia. Đây không chỉ đơn thuần là một căn cứ không quân: hầu hết các lực lượng quân sự Nga hoạt động trong các chiến dịch ở Syria đều đóng quân tại đây. Căn cứ này cũng có trung tâm thông tin tránh va chạm quân sự, chuyên liên lạc với liên minh do Mỹ dẫn đầu để các máy bay chiến đấu 2 phía không đụng độ quân sự hoặc bay vào khu vực của nhau.
Các đám cháy tại Syria. Ảnh: RT
Về phía nam, cảng Tartus của Syria là nơi hoạt động của căn cứ hải quân chính của Moskva, và là căn cứ duy nhất tại Địa Trung Hải. Tại đây, các tàu ngầm, tàu chiến trang bị ngư lôi của Nga vẫn thường tấn công IS và các nhóm nổi dậy chống chính quyền Syria vào những thời điểm giao tranh nóng bỏng nhất. Giữa lúc căng thẳng tại Syria đạt đỉnh, Nga đã tăng cường sự hiện diện của bộ binh tại Syria và rút quân khi kết thúc chiến dịch.
Bên cạnh hiện diện quân sự, Moskva còn đang đầu tư kinh tế vào Syria. Các hãng dầu khí Nga đã đạt được hợp đồng khai thác tài nguyên tại miền đông Syria.
Kế hoạch rút lui của Mỹ
Nga muốn Mỹ rút khỏi Syria, và đã thường xuyên cáo buộc rằng Mỹ đã hiện diện một cách bất hợp pháp tại Syria.
Ngày 9/10, ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói ông không tin rằng ông Trump sẽ thực sự cho Mỹ rút quân đội khỏi Syria. "Ông Donald Trump đã nói nhiều lần rằng sẽ rút lính Mỹ khỏi Syria và các quốc gia khác. Nhưng sau đó không thực hiện. Tôi không cho rằng đây là trường hợp ngoại lệ," ông Lavrov nói.
Chắc chắn, Nga sẽ rất "mừng" khi Mỹ rút quân khỏi Syria bởi điều này sẽ đem lại cho Moskva nhiều lợi thế hơn trong khu vực - điều này không chỉ định hình tương lai của Syria, mà còn của cả khu vực Trung Đông.
Quan điểm của Nga đối với chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ
Thổ Nhĩ Kỳ đã lên kế hoạch tiến vào Syria và tấn công những khu vực người Kurd sinh sống ở gần biên giới. Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng là đối tác quan trọng của Nga cả ở Syria và trên trường quốc tế, Nga vẫn không ủng hộ chiến dịch do Thổ Nhĩ Kỳ phát động.
Xe tăng Thổ Nhĩ Kỳ được vận chuyển tới biên giới Syria. Ảnh: AFP
Lí do ở đây rất đơn giản: là một đồng minh lớn của chính phủ ông Assad, mục tiêu của Nga là giành lại toàn bộ lãnh thổ Syria từ tay quân khủng bố và đồng minh của Mỹ. Việc Thổ Nhĩ Kỳ tấn công sâu trong lãnh thổ của Syria có thể là sự tổn hại nghiêm trọng và lâu dài đối với lãnh thổ của Syria.
Ngày 9/10, Damascus phản ứng dữ dội với thông báo của Thổ Nhĩ Kỳ về việc tấn công Syria. "Hành vi hung hăng của chính quyền ông Erdogan rõ ràng cho thấy tham vọng bành trướng của Thổ Nhĩ Kỳ tại lãnh thổ của Syria và không thể ngụy biện dưới bất kì hình thức nào," Bộ Ngoại giao Syria tuyên bố.
Nga đã đề nghị các bên đàm phán để đi tới giải pháp chung. Ông Lavrov nói: "Chúng tôi đang liên hệ với đại diện của người Kurd và đại diện của chính phủ Syria. Chúng tôi ủng hộ các cuộc đối thoại để giải quyết vấn đề ở biên giới Syria, bao gồm việc đảm bảo an ninh quốc gia giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria".
Nga có thực sự can thiệp không?
Nga không thể ngăn chặn Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân vào phía bắc Syria - nhưng Nga có thể thực hiện hòa giải qua đàm phán.
Ông Putin đã đối thoại với ông Erdogan vào hôm 9/10, và ông Erdogan nói việc tấn công Syria chỉ là vấn đề thời gian. Theo Anadolu, ông Erdogan đã nói với ông Putin rằng chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ giúp thúc đẩy hòa bình và ổn định ở Syria, mở đường cho đường lối chính trị tại đất nước này.
Ông Putin có thể ngăn chặn những cuộc đổ máu. Lực lượng người Kurd hiện tại không chống lại chính phủ ông Assad và cũng không phải là kẻ thù của Nga.
Trên thực tế, người Kurd đã sát cánh cùng quân đội Nga và chính phủ Syria trong cuộc chiến chống lại IS. Các bên vẫn đối thoại với nhau và quân đội Syria cố gắng duy trì sự hiện diện tại các khu vực của người Kurd.
Đây có thể là thời điểm của Nga. Moskva có thể ảnh hưởng tới Ankara, Damascus và cả người Kurd. Một thông điệp mới đây từ phía người Kurd tuyên bố rằng họ rất ủng hộ thông điệp của ngoại trưởng Nga và hi vọng Nga có thể tham gia hòa giải mâu thuẫn trong khu vực.
Quan ngại từ phía Mỹ
Nghị sĩ Mỹ Mitch McConnell - người thường ủng hộ ông Trump trong mọi quyết định - đã phản ứng gay gắt với quyết định rút lính Mỹ khỏi Syria.
Ông McConnell nói: "Việc rút lính Mỹ khỏi Syria sẽ không làm được gì ngoài việc đem lại lợi ích cho Nga, Iran và chính quyền ông Assad".