SOHA NEWS
Mới đây, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Victoria Nuland đã đến Ukraine và đưa ra “tối hậu thư” buộc chính quyền Kiev phải thực hiện nghiêm các nội dung trong Thỏa thuận Minsk. Đây là động thái hoàn toàn bất ngờ của Mỹ và ẩn chứa sau đó là các toan tính riêng của Washington.
Mỹ bất ngờ ép Ukraine
Bà Victoria Nuland đến Kiev sau khi tham dự một hội nghị thượng đỉnh ở Hanover, Đức. Tại Ukraine, bà Nuland đã gặp gỡ với giới lãnh đạo Ukraine và ngay trong các cuộc gặp này, một “tối hậu thư” đã được đưa ra với giới lãnh đạo Ukraine.
Được biết, “tối hậu thư” này hàm chứa các yêu cầu rất “khó nuốt” với Ukraine nhưng giới lãnh đạo nước này không thể nào không thực hiện.
Sau cuộc tiếp xúc của bà Nuland với các nghị sỹ Quốc hội Ukraine, trên mạng đã rò rỉ một số thông tin về nội dung của các cuộc gặp này của bà Nuland. Theo nghị sỹ Victoria Voitsitskaya thuộc đảng “Tự cứu mình”, bà Victoria Nuland đã lên tiếng ép Ukraine phải thực hiện nghiêm Thỏa thuận Minsk.
“Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên tiếng yêu cầu Ukraine tiến hành thay đổi Hiến pháp theo hướng trao “quy chế đặc biệt” cho các vùng lãnh thổ đòi tự trị ở tỉnh Donetsk và Lugansk, tổ chức bầu cử địa phương ở hai vùng lãnh thổ này và đảm bảo sẽ ân xá cho các tù binh quân sự.
Thỏa thuận Minsk cần phải được thực hiện trước thời điểm cuối năm 2016, không thể có sự lựa chọn nào khác. Mặc dù Thỏa thuận Minsk đối với Ukraine là điều “tồi tệ” nhưng Ukraine buộc phải chấp nhận “tối hậu thư” của Mỹ.
Nếu như Ukraine thể hiện thái độ tốt trong việc thực hiện Thỏa thuận Minsk và thông qua luật bầu cử vào tháng 5/2016 thì đến tháng 6/2016, các lệnh cấm vận chống Nga có thể được kéo dài thêm 9 tháng nữa, đến tháng 1/2017.
Trong khi đó, các cuộc bầu cử ở Donbass sẽ được tổ chức vào tháng 7/2016 nhưng hiện chưa có bên nào rút các loại vũ khí hạng nặng khỏi khu vực đang bố trí”- Victoria Voitsitskaya tiết lộ.
Bên cạnh đó, Victoria Voitsitskaya cũng tỏ ra bực tức vì khả năng Ukraine chỉ có thể giành lại quyền kiểm soát biên giới sau khi thông qua đạo luật về bầu cử ở Donbass khi tuyên bố: “Việc trao “quy chế đặc biệt” cho các vùng bị chiếm đóng ở Donbass và tiến hành bầu cử ở khu vực này thực sự là một sự quy hàng”.
Sau đó, bà Nuland đã phải lên tiếng tuyên bố rằng những phát ngôn của Victoria Voitsitskaya “hoàn toàn không chính xác”, “Mỹ không đưa ra bất cứ thời hạn cụ thể nào liên quan đến việc tổ chức bầu cử” và “chúng tôi đã nói rõ ràng rằng để thực hiện các yêu cầu trong quá trình tổ chức bầu cử, điều cần thiết là phải đảm bảo các điều kiện an ninh cho bầu cử và lực lượng OSCE (Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu) được quyền tiếp cận khu vực bầu cử”.
Đang có những toan tính riêng?
Theo giới phân tích Nga, việc Mỹ ép Ukraine phải thực hiện các nội dung trong Thỏa thuận Minsk dường như là động thái để lấy cớ cho rằng Thỏa thuận Minsk đang được thực hiện.
Mỹ hoàn toàn không quan tâm đến việc Ukraine có giành lại được quyền kiểm soát biên giới với Nga hay không vì Mỹ hiểu rằng sẽ không thể giúp Ukraine lấy lại Donbass.
Điều quan trọng hiện nay đối với Washington là giành quyền kiểm soát đối với phần còn lại của Ukraine và sử dụng vấn đề Ukraine để “đổi trác” với châu Âu và Nga.
Vấn đề ở chỗ hiện châu Âu đang không hài lòng với các lệnh cấm vận chống Nga và những gì đang diễn ra ở Ukraine. Châu Âu muốn dỡ bỏ các lệnh cấm vận nhưng để thực hiện điều này, châu Âu cần đến điều kiện là Thỏa thuận Minsk được thực hiện hoặc ít ra là có “tiến bộ” nào đó.
Mỹ sẽ không thể liên tục gây sức ép lên châu Âu nhằm kéo dài các lệnh cấm vận. EU đã lên tiếng đòi Mỹ giải thích nguyên nhân vì sao Kiev không muốn thực hiện thỏa thuận đã được ký.
Do đó, Mỹ cần phải chứng minh cho châu Âu thấy rằng họ đang gây áp lực và buộc Kiev phải thực hiện nghiêm Thỏa thuận Minsk.
Trong tháng 6/2016, vấn đề kéo dài các lệnh cấm vận chống Nga sẽ được đưa ra bàn thảo và nếu như Kiev vẫn tiếp tục trì hoõn thực hiện thỏa thuận này, châu Âu sẽ khó có thể đáp ứng đòi hỏi của Mỹ.
Nếu như điều luật về Donbass được Kiev thông qua trong tháng 5/2016 thì Mỹ sẽ có cớ để yêu cầu kéo dài các lệnh cấm vận. Khi Kiev thực hiện động thái của Mỹ, áp lực khi đó sẽ được đẩy sang phía Moscow để buộc Mosow thực hiện bước đi của mình (tổ chức bầu cử Donbass dưới sự kiểm soát của OSCE).
Và khi các lệnh cấm vận được kéo dài, khả năng thực hiện các chiến dịch tuyên truyền chống Nga sẽ lại xuất hiện.
Xét về khía cạnh địa chính trị, việc giảm căng thẳng với Nga là điều cần thiết đối với cả Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, đối với giới lãnh đạo Ukraine, điều này lại là “thảm họa”.
Việc thông qua đạo luật về “quy chế đặc biệt” cho Donbass có thể sẽ là “tự sát chính trị” đối với giới lãnh đạo Ukraine vì khi đó, tình hình Ukraine sẽ trở nên khó kiểm soát hơn.
Cả Tổng thống Poroshenko và giới lãnh đạo Ukraine đều sẽ không thể tìm được lối thoát để giải quyết tình hình. Tuy nhiên, nhiều khả năng Ukraine vẫn phải “nhắm mắt” để chiều theo ý của Mỹ.
Thời gian tới, Quốc hội Ukraine sẽ phải họp để bỏ phiếu thông qua các nội dung theo “tối hậu thư” của Mỹ.
Theo bà Nuland, nếu kết quả bỏ phiếu ở Quốc hội Ukraine không thuận lợi thì sau đó, Ngoại trưởng John Kerry sẽ đến Ukraine và nếu như thế vẫn chưa đủ để gây áp lực, đích thân Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ trực tiếp đến Ukraine để giải quyết tình hình.