Tàu Hải quân Hoàng gia Malaysia bắn tên lửa trong cuộc tập trận ở biển Đông vào ngày 12-8. Ảnh: Bernama
Tờ South China Morning Post dẫn lời người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ John Supple phản hồi Luật An toàn giao thông hàng hải 2021 do Trung Quốc đặt ra: "Mỹ kiên quyết với quan điểm là bất kỳ luật hoặc quy định nào của quốc gia ven biển không được vi phạm các quyền hàng hải, hàng không mà tất cả các quốc gia được hưởng theo luật pháp quốc tế".
Ông John Supple nhấn mạnh: "Các tuyên bố chủ quyền trên biển bất hợp pháp và chung chung, trong đó có biển Đông, đe dọa nghiêm trọng đến quyền tự do trên biển như quyền tự do hàng hải và hàng không, thương mại tự do và thương mại hợp pháp, các quyền và lợi ích của biển Đông và các quốc gia ven biển khác".
Đại diện Lầu Năm Góc cũng khẳng định Mỹ cam kết duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi Trung Quốc bắt đầu áp dụng quy định an toàn hàng hải mới từ ngày 1-9. Trong quy định mới, Trung Quốc yêu cầu một số loại tàu thuyền phải khai báo thông tin chi tiết về hải trình trên "biển Đông, biển Hoa Đông và các đảo, đá ngầm khác nhau nằm rải rác trên các vùng biển" mà Trung Quốc đã đưa ra yêu sách chủ quyền vô lý.
Các loại tàu thuyền phải khai báo bao gồm tàu có thể lặn, tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân, tàu chở vật liệu phóng xạ, tàu chở hóa chất, khí hóa lỏng... Đây là các loại tàu mà Trung Quốc cho là "có thể gây nguy hiểm cho an toàn giao thông hàng hải".
Về phần người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price, ông này từ chối cho biết liệu chính phủ Trung Quốc có trao đổi trực tiếp với Mỹ về luật an toàn hàng hải mới hay không. Tuy nhiên, ông Price khẳng định Mỹ đã nói rõ với Bắc Kinh rằng Washington coi các yêu sách lãnh thổ bành trướng là bất hợp pháp.
Ông Price nói: "Chúng tôi không ngại phản đối và trong nhiều trường hợp đã cùng với các đối tác và đồng minh của mình chống lại các yêu sách hàng hải bất hợp pháp, quá mức của Trung Quốc. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm điều đó".
Theo South China Morning Post, bất chấp những yêu sách phi lý này đã bị cộng đồng quốc tế bác bỏ, Bắc Kinh liên tục có các động thái củng cố và dẫn đến những căng thẳng trong khu vực biển Đông. Phía Mỹ thường xuyên tiến hành hoạt động tự do hàng hải trong khu vực.
Đại tá Raul Pete Pedrozo, giáo sư luật quốc tế của Trường Đại học Hải chiến Mỹ, cảnh báo rằng các động thái của Trung Quốc sẽ gây mất ổn định khu vực.