Phát hiện quan trọng
Theo SCMP, nhà nghiên cứu Alessandro Sette và đội ngũ của mình tại Viện Nghiên cứu Miễn dịch La Jolla tại San Diego, California cho biết đã tìm thấy những tế bào T có thể nhận dạng và tấn công virus ở những tình nguyện viên khỏe mạnh.
Tuy nhiên, những tình nguyện viên này chắc chắn chưa từng nhiễm COVID-19 bởi các mẫu nghiên cứu được thu thập trong giai đoạn năm 2015 và năm 2018 - rất lâu trước khi những trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên được ghi nhận ở Trung Quốc vào tháng 12/2019.
"Hiểu về miễn dịch thích ứng của SARS-COV-2 là điều quan trọng đối với phát triển vaccine, lí giải bản chất của đại dịch và điều chỉnh các biện pháp kiểm soát dịch bệnh," ông Sette viết trong nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Cell.
Các nhà khoa học đã gặp nhiều trở ngại trong việc giải thích hiện tượng nhiều người nhiễm virus nhưng chỉ có các triệu chứng nhẹ - một số người thậm chí còn không có biểu hiện bệnh. Phản ứng miễn dịch được cho là mấu chốt giải thích cho hiện tượng này.
Trong nghiên cứu nói trên, tế bào T hỗ trợ - có khả năng xác định và phối hợp tấn công virus corona - được tìm thấy trong 1/3 của 68 mẫu nghiên cứu được lấy từ trước khi đại dịch bùng phát. Mẫu xét nghiệm của 4 tình nguyện viên còn có tế bào T "sát thủ" có thể tìm và tiêu diệt các tế bào bị nhiễm virus.
Lời giải thích hợp lí nhất - theo các nhà khoa học - là những người này có thể đã có những triệu chứng giống như cúm và gây ra bởi những virus corona khác.
Ảnh: GettyImages
Ngoài virus SARS và virus MERS, có nhiều chủng virus corona khác cũng gây bệnh ở người, tuy nhiên không gây ra triệu chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, chúng vẫn có cấu trúc và cách hoạt động tương đồng, tức là các tế bào miễn dịch có thể tấn công vào những khu vực thường được tìm thấy ở tất cả các loại virus corona khác.
"Bốn loại virus corona trên người thường gây ra triệu chứng lây nhiễm ở đường thở trên. Điều này phản ánh ở nhiều mức độ đối với miễn dịch sẵn có đối với SARS-COV-2 ở một số - chứ không phải tất cả - các mẫu xét nghiệm," nghiên cứu viết.
Tế bào T có lợi thường xuất hiện nhiều hơn ở các bệnh nhân mới khỏi bệnh COVID-19. Nghiên cứu cũng lấy mẫu từ 10 người khỏi bệnh và phát hiện tất cả đều có tế bào T hỗ trợ, trong khi 7 mẫu có tế bào T sát thủ.
"Hệ thống miễn dịch phát hiện những virus này và tập trung phản ứng miễn dịch một cách hiệu quả," ông Sette nói.
Ích lợi của tế bào miễn dịch
Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng các tế bào miễn dịch được sản sinh sau khi nhiễm bệnh có thể tấn công virus và ghi nhớ "các cuộc tấn công" đó trong một khoảng thời gian dài.
"Kiến thức này sẽ giúp hỗ trợ thiết kế vaccine và đánh giá ứng viên vaccine," nghiên cứu viết.
Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn có một số hạn chế. Một bác sĩ tại Bắc Kinh từng tham gia điều trị bệnh nhân nhiễm COVID-19 cho biết: "Số lượng mẫu xét nghiệm quá nhỏ và họ chỉ nghiên cứu những người không phải nhập viện do triệu chứng nhẹ".
Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu những người có tế bào miễn dịch có thể tránh triệu chứng nghiêm trọng của virus corona chủng mới hay không, tuy nhiên các bác sĩ Trung Quốc cho rằng những bằng chứng khoa học sẵn có không hề ủng hộ các chính sách như "miễn dịch cộng đồng".
Phản ứng miễn dịch với virus corona có thể khác biệt giữa những người khác nhau, và các nghiên cứu khác cũng cho thấy kết quả khác so với nghiên cứu của Mỹ.
Ví dụ, tại Thượng Hải, các nhà nghiên cứu tại Đại học Phúc Đán tìm thấy lượng kháng thể rất thấp ở những người trẻ tuổi đã được chữa khỏi bệnh COVID-19. Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng lượng kháng thể thấp có thể làm gia tăng nguy cơ tái nhiễm.
Ngoài ra, cũng có những trường hợp bệnh nhân tái dương tính sau khi phục hồi - như trường hợp 10 thủy thủ trên tàu sân bay USS Theodore Roosevelt.
Một số nghiên cứu khác được thực hiện tại Thượng Hải và New York còn cho thấy rằng virus corona có thể tấn công tế bào T. Trong điều kiện thí nghiệm, virus có thể xâm nhập và tiêu diệt chức năng thông thường của tế bào miễn dịch. Hiện cơ chế hoạt động vẫn chưa được làm rõ, nhưng kết quả này được đưa ra sau khi nghiên cứu cho thấy miễn dịch nội tạng của bệnh nhân tử vong do COVID-19 bị phá hủy gần như hoàn toàn.
Trong một vài trường hợp khác, phản ứng quá mạnh của hệ thống kháng thể cũng là nguyên nhân gây ra tử vong. Cụ thể, bệnh nhân nguy kịch vì trải qua hội chứng "cơn bão cytokine", khi hệ miễn dịch tấn công cả những tế bào khỏe mạnh.