Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu clinker và xi măng của Việt Nam trong tháng 8/2023 đạt hơn 2,7 triệu tấn, kim ngạch đạt 115,8 triệu USD, giảm 3% về lượng và giảm 5,8% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.
Tính chung 8 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu clinker và xi măng của Việt Nam đã giảm 4,2% về lượng và giảm 5,7% về trị giá so với cùng kỳ năm trước còn đạt 21,25 triệu tấn và 923 triệu USD. Giá xuất khẩu bình quân 8 tháng đạt 43,4 USD/tấn, giảm 1,5% so với cùng kỳ năm 2022.
Về thị trường, trong 8 tháng đầu năm, nhiều quốc gia đang ghi nhận tăng mạnh sản lượng clinker và xi măng từ Việt Nam, trong đó phải kể đến Úc.
Cụ thể, trong tháng 8/2023, xuất khẩu clinker và xi măng sang thị trường này đạt 64.893 tấn, thu về 3,1 triệu USD, tăng mạnh 193% về lượng và tăng 151% về giá trị.
Tính chung 8 tháng đầu năm, Úc đã nhập 344.679 tấn clinker và xi măng từ Việt Nam, tương đương 17,04 triệu USD, tăng 139,3% về lượng và tăng 124,6% về giá trị. Giá xuất khẩu bình quân 8 tháng đầu năm đạt 49,4 USD/tấn, giảm 6,15% so với cùng kỳ năm 2022 (52,6 USD/tấn).
Từ năm 2010, lần đầu tiên Việt Nam tự sản xuất đủ clinker, xi măng phục phụ nhu cầu xây dựng trong nước. Từ đó, Việt Nam bắt đầu xuất khẩu clinker, xi măng. Việt Nam dần hình thành những nhà máy sản xuất xi măng quy mô lớn, công nghệ tiên tiến, có sức cạnh tranh trong khu vực và thế giới.
Theo công bố năm 2022 của Cục Khảo sát địa chất Mỹ, công suất sản lượng xi măng của Việt Nam đạt khoảng 100 triệu tấn, đứng thứ 3 thế giới. Trung Quốc là quốc gia có công suất sản xuất xi măng lớn nhất thế giới. 5 quốc gia có quy mô sản lượng xi măng lớn nhất thế giới gồm có: Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ.
Hiện tại, 3 thị trường xuất khẩu xi măng chính của nước ta là Philippines, Mỹ và Hồng Kông. Với clinker, các thị trường chính là Trung Quốc, Bangladesh, Philippines.
Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) cho hay thời gian qua tình hình tiêu thụ nội địa chậm, thị trường xuất khẩu xi măng của Việt Nam cũng không khả quan.
Hiệp hội nhận định, xuất khẩu xi măng và clinker năm 2023 sẽ tiếp tục khó khăn khi nhu cầu xây dựng của thị trường chính là Trung Quốc vẫn trầm lắng.
Mặc dù Trung Quốc đã mở cửa trở lại, nhưng thị trường bất động sản nước này chưa khởi sắc, dẫn tới xuất khẩu xi măng, clinker của nước ta gặp khó.
Ngoài ra, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai là Philippines mới đây công bố áp thuế chống bán phá giá tạm thời với xi măng Việt Nam. Đầu năm 2021, một số nhà sản xuất xi măng tại Philippines khởi kiện các doanh nghiệp xuất khẩu xi măng từ Việt Nam vào Philippines bán phá giá, gây thiệt hại cho ngành sản xuất xi măng Philippines.
Theo đó, việc tăng thuế xuất khẩu với mặt hàng clinker từ 5% lên 10% từ ngày 1/1/2023 cũng đang khiến doanh nghiệp điêu đứng vì giá bán không đủ bù đắp chi phí sản xuất và thuế.