Ngày 21/6, Google đổi doodle sang biểu tượng mặt trời vui nhộn, báo hiệu mùa hè năm 2019 chính thức bắt đầu bằng ngày hạ chí ở cực Bắc Trái Đất.
Năm nay, ngày hạ chí ở cực Bắc rơi vào 21/6. Cùng lúc này, ở phía Nam của đường xích đạo lại bắt đầu mùa đông. Hạ chí xảy ra do trục quay Trái Đất lệch nghiêng khoảng 23,4 độ so với quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời.
Độ nghiêng này là yếu tố thúc đẩy các mùa trong hành tinh của chúng ta, vì Bắc bán cầu và Nam bán cầu nhận được lượng ánh sáng Mặt Trời không đồng đều trong suốt một năm. Từ tháng 3 đến tháng 9, Bắc bán cầu nghiêng nhiều hơn về phía Mặt Trời, độ nghiêng này chính yếu quyết định nên các mùa trong hành tinh của chúng ta.
Từ tháng 9 đến tháng 3, Bắc bán cầu bị nghiêng, nên chúng ta có cảm giác mùa thu và mùa đông. Các mùa của Nam bán cầu bị đảo ngược so với Bắc bán cầu.
Google thay đổi doodle ngày 21/6 - đánh dấu mùa hè đã tới. (Ảnh: Chụp màn hình)
Trong một năm có hai thời điểm mà trục của Trái Đất nghiêng gần nhất về phía Mặt Trời, đó là ngày Hạ chí và ngày Đông chí. Khi bán cầu nghiêng nhiều về phía Trái Đất, chúng ta sẽ có ngày dài nhất, còn khi bán cầu nghiêng nhiều về phía Mặt Trời chúng ta sẽ nhìn thấy đêm dài nhất.
Ở Bắc bán cầu, ngày Hạ chí thường rơi vào khoảng ngày 21/6 thì ở Nam bán cầu cũng ngày này là Đông chí. Tương tự như vậy, ngày Đông chí ở Bắc bán cầu rơi vào khoảng ngày 22/2, cũng là ngày Hạ chí ở Nam bán cầu.
Ngày hạ chí ở các hành tinh khác
Điều thú vị là ở các hành tinh khác, sự thay đổi về khí hậu lại không giống với hành tinh của chúng ta. Điều này được giải thích bằng nhiều lý do. Đầu tiên, các hành tinh khác nhau về độ nghiêng dọc trục của chúng: Trục quay của sao Kim chỉ nghiêng ba độ, do đó, so với Trái Đất, hành tinh này có sự khác biệt theo mùa ít hơn giữa mùa hè và mùa đông.
Ngoài ra, các hành tinh như sao Hỏa có quỹ đạo tròn ít hơn Trái Đất, điều đó có nghĩa là khoảng cách của chúng với Mặt Trời thay đổi đáng kể so với chúng ta, với tác động lớn hơn tương ứng với nhiệt độ theo mùa.
Ở Trái Đất, độ nghiêng theo trục của chúng ta đóng vai trò rất lớn trong sự thay đổi các mùa trong năm. Trái Đất thực hiện cách tiếp cận hàng năm gần nhất của mặt trời khoảng hai tuần sau ngày hạ chí tháng 12, trong mùa đông ở Bắc bán cầu.
Trái Đất cách xa Mặt Trời nhất khoảng hai tuần sau ngày Hạ chí, vào mùa hè ở Bắc bán cầu.
Từ bao đời nay, hạ chí và đông chí giúp chúng ta đánh dấu sự thay đổi của các mùa. Tuy nhiên, cách tính này không được các nhà khí tượng dùng nữa, thay vào đó, họ sử dụng các bản ghi nhiệt độ để vẽ đường giữa các mùa.