SOHA NEWS
Trẻ không chào người lớn cũng chẳng sao!
Quan điểm trên là của nhà báo Thu Hà, hiện đang sinh sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh.
Chị Thu Hà đã chỉ rõ một thực trạng thường thấy đó là bố mẹ Việt hay bắt ép con chào hỏi người khác, vì cho rằng như thế con mới ngoan ngoãn, vâng lời. Và đó cũng là mong mỏi lớn nhất của các bậc làm cha, làm mẹ.
Tuy nhiên, cũng chính vì quá nặng nề việc chào hỏi mà xuất hiện nhiều tình huống dở khóc dở cười khi người lớn bắt ép trẻ chào người khác, trong khi trẻ nhất định không chào.
Nhà báo Thu Hà và hai con gái Xu Sim.
Câu chuyện của chị Thu Hà khiến nhiều ông bố, bà mẹ có cái nhìn khác về việc dạy con cũng như quan điểm về sự ngoan ngoãn của con trẻ:
"Mình vào thang máy, trong thang máy có một mẹ và một bé, mẹ bé giục: "Con chào cô đi!". Mình niềm nở chào mẫu. Em bé có vẻ ngại, vòng ra sau nấp lưng mẹ. Mẹ kéo bé ra trước, tấn công tới tấp: "Con chào cô xem nào! Con ngoan là con phải chào cô... Con chào cô đi. Mẹ đã dạy con lễ phép thế nào?"
Bé cúi gằm xuống, lủi sâu ra sau lưng, mẹ nó kiên quyết lôi nó ra đứng đối mặt: "Con chào cô ngay!". Con bé òa khóc
Ước chi mình đừng xuất hiện, sự có mặt của mình bỗng như mắc nợ.
Tới nhiều nhà chơi cũng vậy. Vừa vào đến nhà là cả mẹ và ba giục giã la hét con: "Con chào cô đi. Con ạ cô đi". Màn tra tấn chào hỏi có khi kéo dài tới mấy chục phút. Có khi bé con chạy trốn rồi còn bị đuổi theo bắt lại, có khi cả ông bà vào góp sức, tất cả mọi thế lực to lớn đều ép bé con đang run rẩy phải thực hiện nghĩa vụ: Chào khách.
Có lần mình ngại quá xua tay: "Thôi thôi, khỏi chào cũng được", thì bị chấn chỉnh ngay: "Không, phải dạy cho trẻ con Tiên học lễ, hậu học văn". Ngại ghê!
Vào lớp học Việt Nam, mình thường bị giật thột khi nghe lớp trưởng thét rất lớn: "Cả lớp đứng lên chào cô!". Cả lớp đang học bất kể môn gì đứng phắt dậy đồng thanh gào rất to: "Chúng con chào cô ạ!". Cả lớp đứt đoạn dòng hoạt động.
Vào lớp học Israel, hoặc Canada, mình chỉ thấy giáo viên gật đầu chào lặng lẽ, học sinh vẫn làm việc, bạn nào ngồi gần nhìn thấy khách thì chỉ mỉm cười, vẫy tay. Nhưng mình vẫn cảm thấy rất rõ là mình đang được tôn trọng, và cũng đỡ bị cảm giác đang làm phiền người khác nữa chứ!
"Tới nhiều nhà chơi, vừa vào đến nhà là cả mẹ và ba giục giã la hét con: "Con chào cô đi. Con ạ cô đi". Màn tra tấn chào hỏi có khi kéo dài tới mấy chục phút" (Ảnh minh họa)
Trong cuốn sách so sánh giáo dục gia đình Việt và gia đình Pháp của TS Khánh Trung, ba mẹ Việt rất mong con ngoan ngoãn, vâng lời, kính trên nhường dưới. Cha mẹ Pháp mong muốn đầu tiên là con biết tôn trọng người khác, tôn trọng cái tôi của người khác, tôn trọng sự khác biệt nơi người khác, tôn trọng văn hóa của người khác, có trách nhiệm...
Ngoài hiệu sách ở mình, tôi cũng thấy rất nhiều cuốn dạy con ngoan, dạy con nghe lời. Tôi cũng nhận được rất nhiều câu hỏi "Làm sao để con em ngoan ngoãn nghe lời?". Lời chào cao hơn mâm cỗ, có vẻ chúng ta đặt sự ngoan ngoãn, vâng lời lên hơi cao nhỉ, chúng ta rèn chào hỏi quá kỹ, nhưng lại coi nhẹ sự tôn trọng.
Ở mình tất cả trẻ con đều bị chấm chung barem điểm hết: Chào to, ăn nhiều, hướng ngoại - là con ngoan, là con giỏi, là con có đạo đức, là mẹ dạy tốt.
Còn bé rụt rè, nhút nhát, hướng nội, hoặc có tư duy phản biện... là rất dễ bị coi như trẻ hư. Rồi ngày Tết cũng thế, nhiều bé chúc rõ to, rõ dài, có vần có điệu, được khen ngợi dữ lắm. Con mình thì tết toàn đi du lịch, ít được thực tập, nên có năm tết về quê là lúng ta lúng túng.
Nhưng theo tôi, chỉ cần người lớn tôn trọng trẻ con, thì trẻ con sẽ tôn trọng lại. Các mẹ ơi, thả lỏng đi! Con không chào hôm nay thì mai chào cũng được!"
Dạy con chào hỏi: Tại sao người lớn không chủ động mà trẻ con cứ phải chào trước?
Câu chuyện mà chị Thu Hà chia sẻ đã khiến nhiều người thay đổi suy nghĩ trong việc dạy con chào hỏi. Nhiều người cũng chia sẻ sự đồng cảm với chị Thu Hà khi họ gặp phải tình huống "dở khóc dở cười" tương tự: bất đắc dĩ trở thành tác nhân khiến cho các bé bị la mắng vì không chịu chào hỏi.
"Muốn con học Lễ, quan trọng nhất là ba mẹ thầy cô giữ Lễ trước. Đừng ép gì cả, chỉ làm mẫu thôi!" - (Ảnh minh họa)
Facebook Khánh Vân chia sẻ: "Ôi đúng tâm tư của mình quá! Nhiều lúc nghĩ mình biến mất sẽ tốt hơn, sao cứ phải làm người khác khó xử.
Sáng sớm đang tươi rói ra đường:
- Con chào cô đi. Con nhỏ: không không! (núp lùm sau váy mẹ). Con hư quá, sao hư thế, nhỏ mà hư.
- Con ăn đi, cô kia ra rồi rìa. Không ăn cô đánh đó, cô bắt đó nha. Ăn mau
Sao bắt con chào hỏi người lạ mà con chưa cảm thấy thân quen ? Cha mẹ Việt vẫn dạy con không được thân mật với người lạ mà! Con mình càng khó tính càng tốt, dạo này lắm vụ xâm hại trẻ em lắm"
Tuy nhiên, bên cạnh quan điểm cho rằng trẻ con không nhất thiết phải chào hỏi người lạ, thì có một số ý kiến lại không hoàn toàn đồng tình. Nickname Nguyễn Thảo cho rằng: "Mình vẫn nghĩ chào hỏi là việc quen thuộc của người Việt, cần dạy trẻ ngay từ bé để các con ngoai và đứa trẻ cũng trở nên dễ thương".
Để dạy được trẻ nghe lời, điều quan trọng nhất là bố mẹ phải làm gương cho con (Ảnh minh họa)
Rất nhiều ông bố, bà mẹ đặt câu hỏi, vậy làm sao để dạy con ngoan, dạy con nghe lời. Chị Thu Hà cũng không quên chia sẻ bí quyết của mình: "Muốn con học Lễ, quan trọng nhất là ba mẹ thầy cô giữ Lễ trước. Đừng ép gì cả, chỉ làm mẫu thôi! Trẻ con ghét nhất là bị nhắc!
Nhiều ba mẹ, thầy cô cứ dạy toàn bằng lời nói mệnh lệnh: Con học bài đi! Con chào cô đi! Con cẩn thận vào! Con không được làm bể! Con phải ngoan... Mang sức mạnh và uy quyền ra để trấn áp bắt ép thì coi bộ tác dụng ngược!
Từ khi có Xu Sim, tôi cũng khoanh tay và chào như trẻ con: "Cháu chào cô/bác/chú/ông ạ!". Thường thì Xu Sim chào theo ngay. Còn nếu không chào theo, thì tôi kín đáo giật giật áo con một cái. Nếu con vẫn không chào thì thôi. Không trình diễn màn chiến đấu nhau trước mặt khách làm gì.
Hoặc có khi đi trên đường, gần tới nhà họ, tôi thỏa thuận luôn, "Tới nhà con nhớ chào nha". Gặp trẻ con, mình thường chủ động chào trước, mình chăm chỉ "cảm ơn", "xin lỗi" hơn, mình ít chửi mắng người khác hơn"
Chúng ta không cổ xúy cho việc các ông bố, bà mẹ để con không chào hỏi người lớn, nhưng để dạy được trẻ nghe lời, điều quan trọng nhất là phải có tấm gương. Bố mẹ hãy thực hiện trước để các bé học theo, bởi tuổi của bé là tuổi học theo, chưa phải là tuổi bị "bắt ép".