Từ Saudi tới Syria: Chiến thuật "bầy UAV" gây thiệt hại khủng khiếp
Chiến sự tại Idlib cho thấy, tấn công bằng các UAV trong điều kiện hiện nay đang trở thành một trong những phương pháp hiệu quả nhất để tiêu diệt lực lượng trên bộ của đối phương bằng đường không. Đương nhiên, một câu hỏi đặt ra là làm thế nào để có được liều thuốc giải.
Máy bay không người lái (UAV), một trong những phương tiện chiến đấu kiểu mới của lực lượng không quân, không phải ngẫu nhiên mà ngày càng được sử dụng một cách rộng rãi.
Các UAV với giá thành sản xuất thấp hơn nhiều so với máy bay chiến đấu, giúp không chỉ tiết kiệm được chi phí, mà còn giảm thiểu tối đa tổn thất về người.
Một trong những ví dụ điển hình nhất của việc sử dụng các UAV để tấn công những mục tiêu trên bộ và trên biển chính là các sự kiện xảy ra tại Vùng Vịnh. Lực lượng Houthi đã tấn công bằng UAV nhằm vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia nằm cách Yemen không dưới 900km.
Các UAV này đã thực hiện những nhiệm vụ trinh sát mục tiêu, sau đó triển khai tấn công. Ngoài những UAV, tham gia vào cuộc tấn công của lực lượng Houthi còn có tên lửa hành trình, mà nhằm vào các mục tiêu đã được đánh dấu.
Một điều thú vị đó là việc Saudi Arabia, nước chi rất nhiều tiền bậc nhất thế giới cho lĩnh vực quốc phòng lại không thể kháng cự trước những cuộc tấn công nói trên. Hệ thống phòng không của họ chẳng hề phản ứng để đánh chặn hiệu quả khiến các cơ sở sản xuất dầu mỏ của họ bị hủy diệt, gây ra thiệt hại to lớn cho nền kinh tế.
Còn tại Syria, phiến quân đã nhiều lần cố gắng dùng UAV để tấn công căn cứ không quân Hmeimim của Nga nhưng thật may mắn, khác so với các phương tiện phòng không Saudi Arabia, những tổ hợp tên lửa phòng không của Nga đã làm tốt nhiệm vụ.
Các UAV của địch đã bị bắn rơi trước khi chúng kịp gây thiệt hại cho căn cứ sân bay Khmeimim, đầu não của Không quân Nga ở Syria.
Phòng không Nga bảo vệ căn cứ sân bay Khemimim bắn hạ nhiều UAV của phiến quân.
Tuy nhiên, UAV của Thổ Nhĩ Kỳ lại chứng tỏ được sự hiệu quả của mình tại Idlib. Từ lâu Thổ Nhĩ Kỳ đã chú trọng vào việc phát triển UAV và hiện họ đang sở hữu số lượng lớn các phương tiện tấn công đường không này.
Bởi vậy, ngay khi tình hình tại Idlib trở nên căng thẳng, các lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ đã mở những cuộc tấn công thường xuyên nhằm vào các vị trí của Quân đội Syria bằng UAV.
Việc Syria lập vùng cấm bay ở Idlib đã buộc Ankara sử dụng UAV một cách ồ ạt, họ đã gây tổn thất nặng nề cho các đơn vị quân đội Syria. Nhiều đoàn xe quân sự, trạm kiểm soát và thậm chí cả những xe quân sự hoạt động riêng lẻ cũng bị UAV Thổ săn tìm, hủy diệt.
Hiện nay, người Thổ đang chuyển từ việc sử dụng đơn lẻ từng chiếc sang chiến thuật tấn công bằng "một bầy UAV". Khi được điều khiển từ mặt đất, các UAV có thể xếp thành một đội hình chiến đấu.
Tạm thời, đó là những đội hình mang tính truyền thống và thời gian triển khai ngắn, nhưng với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, những khả năng tấn công bằng một bầy UAV sẽ được hoàn thiện.
Những điểm mạnh không thể bàn cãi của nó chính là số lượng lớn UAV tham gia tác chiến. Bên cạnh đó, các UAV cỡ nhỏ sẽ mang tới sự nguy hiểm lớn hơn, vì chúng rất khó bị phát hiện bởi adar phòng không.
Nếu chúng hoạt động theo bầy với cùng lúc vài chục chiếc UAV thì các lực lượng phòng không sẽ không đủ khả năng để đánh chặn.
UAV Thổ Nhĩ Kỳ bị phòng không Syria bắn hạ.
Sự phổ biến của chiến thuật tương tự sẽ gây ra mối hiểm hoạ to lớn bởi vì không chỉ các lực lượng vũ trang chính quy có thể áp dụng nó, mà cả phi chính quy là những nhóm khủng bố có vũ trang.
Qua đó, những hành động của các phiến quân khủng bố sẽ có diện mạo hoàn toàn mới, hậu quả huỷ diệt sẽ tăng lên khôn lường. Từ đó sẽ đặt ra các nhiệm vụ mới trước những lực lượng phòng không - đó là hoàn thiện khả năng về kỹ thuật và chiến thuật, nhằm bẻ gãy cuộc tấn công của những UAV riêng lẻ, cũng như các nhóm UAV.
Đi tìm phương thuốc đặc trị
Một trong những công cụ chủ yếu được sử dụng để phản kháng các cuộc tấn công của UAV là những phương tiện trinh sát vô tuyến điện, mà có thể phát hiện được các kênh điều khiển UAV.
Ngoài ra, cần phát triển các phương tiện áp chế các kênh điều kiển UAV, nhờ đó có thể vô hiệu hóa các UAV trước khi chúng tiếp cận được mục tiêu.
Đương nhiên, cũng cần phát triển cả những phương tiện triển khai hoả lực của các hệ thống phòng không trong tương lai.
Hiện nay, sát thủ chống UAV hiệu quả nhất chính là các tổ hợp pháo - tên lửa phòng không Pantsir-S1 trong khi những hệ thống tên lửa S-400 lại không phù hợp để làm nhiệm vụ này. Bởi lẽ một quả tên lửa của S-400 có giá thành bằng hàng trăm UAV, đặc biệt là những chiếc UAV do các phần tử khủng bố tự chế.
Thêm một phương pháp bảo vệ hiệu quả trước bầy UAV chính là việc sử dụng những phương tiện áp chế vô tuyến điện. Việc chặn được quyền điều khiển UAV có thể gây thiệt hại cho kẻ địch, bao gồm cả trên phương diện công nghệ.