Đòn tập kích tên lửa và thông điệp của ông Putin
Ngày 10/10 vừa qua, Nga tiến hành cuộc tập kích tên lửa quyết liệt và bất ngờ nhằm vào nhiều thành phố trên lãnh thổ Ukraine. Tổng thống Nga Putin đã cung cấp gợi ý về viên tướng đứng đằng sau cuộc tập kích tên lửa lớn nhất của Nga kể từ đầu “chiến dịch quân sự đặc biệt” của nước này tại Ukraine.
Tướng Nga Surovikin. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga.
Ngay hôm 10/10, Tổng thống Putin phát biểu trên truyền hình ca ngợi cuộc tấn công bằng tên lửa đáp trả vụ đánh bom cầu Kerch nối lục địa Nga với bán đảo Crimea. Ông Putin cảnh báo sẽ còn có thêm các đòn cứng rắn nữa. Ông cũng cho biết, cuộc tập kích đó được chỉ đạo sau khi có “gợi ý từ phía Bộ Quốc phòng”.
Nhận xét này hướng sự chú ý của công luận tới Sergei Surovikin, viên tướng cứng rắn vừa được Moscow chỉ định làm Tư lệnh “chiến dịch quân sự đặc biệt” hôm 8/10. Tướng Surovikin được đặt biệt danh là “người dữ dội” và “tướng Armageddon”.
Giới phân tích cho rằng với việc bổ nhiệm tướng Surovikin, Tổng thống Putin đã gửi đi tín hiệu về việc ông sẽ gia tăng hoạt động quân sự của Nga, lật ngược tình thế trên chiến trường Ukraine sau khi quân đội Ukraine giành một số thắng lợi nhất định.
Ruslan Pukhov - Giám đốc Trung tâm Phân tích Chiến lược và Công nghệ có trụ sở ở Moscow, nhận định: “Surovikin giống như Nguyên soái Zhukov” - Tư lệnh Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến II.
Ông Pukhov nhận xét tiếp: “Ông ấy là một người bản lĩnh, biết cách điều hành chiến trận. Ông ấy không thuộc diện chỉ thích uống vodka hay giả trí thức. Ông ấy là chiến binh thực sự, không sợ báo cáo với cấp trên sự thật”.
Tướng Surovikin từng làm tư lệnh quân chủng không quân của Nga trong giai đoạn khó khăn.
Thời gian qua, quân đội Nga gặp một số khó khăn nhất định trên chiến trường. Họ gặp vấn đề như thiếu nhân lực, đạn dược và sự bảo đảm hậu cần. Việc tiến hành động viên lực lượng dự bị cũng gây ra một số tâm tư nhất định trong dân chúng Nga.
Michael Kofman - nhà phân tích quân sự tại Chương trình nghiên cứu Nga thuộc CNA (một trung tâm nghiên cứu, tư vấn tại Mỹ), cho rằng các vấn đề của quân đội Nga sẽ không được giải quyết nhanh chóng bằng việc bổ nhiệm một viên tư lệnh mới. Tuy nhiên, ông Kofman ghi nhận từ khi tướng Surovikin chỉ huy lực lượng Nga ở miền Nam Ukraine, tình hình tại đó đã có nhiều cải thiện cho phía Nga.
Ông Surovikin, 56 tuổi, nổi danh từ hồi ông làm tư lệnh lực lượng quân sự ở Syria, thực hiện hỗ trợ cho chế độ của Tổng thống Assad.
Giới chức Ukraine đã lên tiếng về việc Nga bổ nhiệm tướng Surovikin làm Tư lệnh “chiến dịch quân sự đặc biệt”. Họ cho rằng việc bổ nhiệm đó cùng với loạt tập kích gần đây là một phần trong chiến dịch hăm dọa từ phía Nga.
Vadym Prystaiko - Đại sứ Ukraine tại Anh tuyên bố: “Mỗi lần leo thang, họ lại đưa ra những người nguy hiểm hơn. Họ muốn làm chúng tôi hoảng sợ. Nhưng chúng tôi sẽ không sợ. Họ cuối cùng hiểu rằng họ chẳng thể làm gì trên thực địa, nên mới đưa người bên không quân đến đây”.
Theo giới phân tích, việc Nga chỉ định tướng Surovikin làm tư lệnh chiến dịch tấn công Ukraine cũng có thể làm hài lòng những người Nga theo đường lối cứng rắn - họ đã kêu gọi tấn công vào các cơ sở hạ tầng trọng yếu của Ukraine.
Tiếng tăm từ thời chuyển giao giữa Liên Xô và Liên bang Nga
Tướng Surovikin thực ra đã nổi tiếng từ cuộc chính biến năm 1991, khi ông chỉ huy đơn vị quân đội bảo vệ nhóm các nhà lãnh đạo muốn duy trì chế độ Xô viết thông qua cuộc chính biến đó. Khi cuộc chính biến thất bại, ông Surovikin đã bị tống giam trong 6 tháng. Nhưng về sau người ta đã bãi bỏ các tội danh nhằm vào ông. Viên chỉ huy được thả tự do và thăng hàm.
Trong chiến dịch quân sự của Nga ở Chechnya vào giữa thập niên 2000, viên chỉ huy Surovikin đã thề sẽ tiêu diệt 3 phiến quân Chechnya ứng với mỗi lính Nga dưới quyền của ông bị tử trận.
Mặc dù phương Tây chỉ trích sự cứng rắn của Surovikin, nhà phân tích Pukhov cho rằng viên chỉ huy này đã chứng tỏ năng lực truyền cảm hứng cho binh sĩ. Ông Pukhov nói: “Surovikin đã trải qua mọi thứ, bao gồm 2 lần vào tù. Nhưng những trở ngại đó không làm ông ấy gục ngã. Như vậy, ông ấy có thể truyền cảm hứng cho binh sĩ và có danh tiếng trong toàn bộ lực lượng vũ trang Nga”.
Tướng Surovikin nhận được sự đánh giá cao từ các nhân vật như Ramzan Kadyrov - nhà lãnh đạo cứng rắn người Chechnya, và Evgeny Prigozhin - nhà sáng lập tập đoàn quân sự tư nhân Wagner của Nga (chuyên cung cấp dịch vụ lính chiến cho nhiều cuộc xung đột).
Ông Kadyrov nói rằng ông “thỏa mãn 100%” với cách thức điều hành chiến sự sau khi có loạt không kích bằng tên lửa vào ngày 10/10. Prigozhin thì gọi Surovikin là “huyền thoại”, có thể truyền cảm hứng cho người dân Nga.
Kỳ nghỉ cuối tuần vừa qua, Prigozhin đăng tải lên mạng xã hội đoạn sau: “Surovikin không có thời gian để đưa toàn bộ đạn dược của mình vào xe tăng của ông ấy hồi tháng 8/1991. Nếu ông ấy kịp, thì chúng ta có lẽ đang sống trong một đất nước hoàn toàn khác, mạnh gấp 10 lần hiện nay”.
Kirill Rogov - nghiên cứu viên tại Viện Khoa học Nhân văn ở Vienna (Áo), cho rằng những lời ca ngợi của phe cứng rắn Nga dành cho tướng Surovikin có thể là chỉ dấu cho thấy viên tướng này cùng quan điểm với họ về nhu cầu huy động lực lượng dự bị làm lực lượng quan trọng quyết chiến trên chiến trường Ukraine , giúp Nga chủ động về nguồn nhân lực cho xung đột quân sự.
Sử gia Venyavkin thì đánh giá, với việc lựa chọn tướng Surovikin làm người đứng đầu lực lượng quân sự Nga ở Ukraine, Tổng thống Putin muốn có giải pháp cứng rắn hơn./.