Sẵn sàng cho một cuộc chiến với Mỹ
Hôm 10/5, tờ Arab News dẫn nguồn tin địa phương cho biết các nhóm bán vũ trang Iraq do Iran hậu thuẫn đã được báo động "sẵn sàng chiến đấu" ở cấp cao nhất để đối phó với bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ.
Các chỉ huy Iraq nói với tờ Arab News rằng "Cuộc báo động diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Tehran và Washington".
Lực lượng Quds thuộc Vệ binh Cộng hòa Hồi Giáo Iran (IRGC) được cho là đã đào tạo và trang bị đầy đủ cho hàng chục đơn vị bán vũ trang cấp lữ đoàn Hồi giáo Shia, Sunni, Turkmen và Thiên chúa giáo ở Iraq.
Tướng Iran Soleimani của lực lượng Quds (IRGC) được cho là đứng đằng sau ra lệnh cho tất cả các nhóm vũ trang Hồi giáo Shia ở Iraq sẵn sàng chiến đấu với Hoa Kỳ.
Hầu hết các lữ đoàn bán vũ trang Iraq này hoạt động dưới tên chung là Đơn vị huy động nhân dân (PMU), một cơ quan an ninh trực thuộc chính phủ Iraq được thành lập năm 2014 để thống nhất các lực lượng có khả năng chiến đấu với tổ chức khủng bố IS.
Tuy nhiên trên thực tế chiến trường Iraq những năm qua, các lữ đoàn này không chịu sự chỉ huy trực tiếp của Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Iraq mà lại từ Lực lượng Quds trực thuộc IRGC của Iran.
Mỹ đã triển khai một nhóm tác chiến tàu sân bay USS Abraham Lincoln và các lực lượng quân sự khác đến Trung Đông trong tuần trước để đáp lại những gì mà Washington gọi là "mối đe dọa leo thang (chiến tranh) trên đất liền của Iran".
Tuy nhiên, chỉ huy của một số lữ đoàn bán vũ trang PMU nổi tiếng nói với Arab News rằng họ không nhận được lệnh gây chiến nhằm vào quân đội hoặc các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ ở Iraq.
Iran được cho là đã ra lệnh cho PMU chuẩn bị vũ khí đạn dược và hậu cần, tuy nhiên phải kiềm chế ở mức tối đa. Một chỉ huy nói thêm:
"Các lữ đoàn PMU được cho là đã sẵn sàng cho cả hai phương án, hòa bình hoặc chiến tranh. Chúng tôi đã sẵn sàng và chờ đợi xem điều gì sẽ xảy ra. Lợi ích của Iraq sẽ quyết định hướng đi tiếp theo của chúng tôi."
Một chỉ huy của Tổ chức Badr, nhóm quản lý đa phần các lữ đoàn thân Iran nói với Arab News rằng không có lệnh nào được Iran đưa ra nhằm vào lợi ích của Mỹ ở Iraq, nhưng họ đã thông báo cho ông sẵn sàng chiến đấu và chờ chỉ thị tiếp theo.
Lực lượng PMU Iraq giao chiến với IS tại khu vực phía tây Mosul năm 2017 (Nguồn: Al-Sura).
Nếu Mỹ tấn công Iran từ lãnh thổ Iraq?
Kìm hãm các nhóm vũ trang thân Iran và tránh xa binh lính và các căn cứ của Mỹ là một trong những thách thức lớn nhất đối với chính phủ và các lãnh đạo Iraq ở thời điểm hiện tại.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đã đến Baghdad hôm 7/5 trong một chuyến thăm kéo dài 4 giờ mà không báo trước. Theo một cố vấn Mỹ ở Baghdad nói với Arab News:
Nếu các nhóm bán vũ trang này tấn công Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Baghdad, hay bất kỳ mục tiêu nào khác của Hoa Kỳ trong hoặc ngoài lãnh thổ Iraq thì đồng nghĩa với việc tuyên bố chiến tranh giữa Iran và Hoa Kỳ".
Như vậy Iraq có thể biến thành một chiến trường cho cuộc chiến giữa Iran và Mỹ hay không phụ thuộc hoàn toàn vào các quan chức chính phủ Iraq. Tất nhiên là khi và chỉ khi họ kiềm chế được các lữ đoàn này.
Tuy nhiên không phải người Mỹ nào cũng nghĩ như vậy. Hôm 9/5, Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio tuyên bố:
"Nếu họ (các lữ đoàn bán vũ trang PMU) tấn công 50.000 nhân viên Hoa Kỳ và hoặc các cơ sở của chúng tôi ở Iraq, thì không nên coi đó là một cuộc tấn công trực tiếp của Iran".
Nước láng giềng Iraq được cho phù hợp nhất cho các hoạt động chiến tranh ủy nhiệm của Iraq nhằm vào người Mỹ do có khá nhiều căn cứ quân sự của Hoa Kỳ vẫn còn ở nước này.
Hoa Kỳ được cho là quan tâm nhất về hai lữ đoàn PMU Kata'ib Hezbollah-Iraq và Asa'ib Ahl Al-Haq.
Các lữ đoàn PMU Hồi giáo Shia này được cho là thù địch nhất với người Mỹ và đã tham gia nhiều vụ tấn công nhằm vào quân đội Mỹ trong giai đoạn kháng chiến của người Iraq từ năm 2007 đến 2011.
Tuy nhiên, một chỉ huy cấp cao của Lữ đoàn Kata'ib Hezbollah-Iraq nói với Arab News rằng họ sẽ không tấn công bất kỳ mục tiêu nào của Mỹ nếu người Mỹ không sử dụng lãnh thổ Iraq để tấn công Iran.
"Cuộc kháng chiến của người Hồi giáo Shia, đặc biệt là các Lữ đoàn Kata'ib và Asa'ib, luôn là để ủng hộ chính phủ Iraq.
Tuy nhiên, nếu Mỹ sử dụng lãnh thổ Iraq để tấn công người Hồi giáo (Shia) Iran, chúng tôi sẽ đáp trả tương xứng, vì đó sẽ là nghĩa vụ trong hệ tư tưởng của chúng tôi. Chúng tôi sẽ không đơn độc vì tất cả các lữ đoàn của PMU sẽ tham gia cùng chúng tôi.".
Tổng quân số của các lữ đoàn bán vũ trang PMU hiện tại bao gồm 150.000 binh lính, trang bị tương đối hiện đại với các vũ khí được viện trợ trực tiếp từ Iran và chiến lợi phẩm của nhóm khủng bố IS trong giai đoạn xung đột từ 2015-2017.
Lực lượng PMU được cho là tham gia một phần trong các hoạt động quân sự nhằm vào các nhóm vũ trang đối lập Syria kể từ khi bắt đầu cuộc nội chiến (2011) tới nay. Một số lữ đoàn của PMU nằm song song trong thành phần Lực lượng Vệ binh Cộng Hòa Syria.
Chiến dịch quân sự nổi tiếng nhất của Lữ đoàn Kata'ib Hezbollah thuộc PMU là chiến dịch giải phóng thị trấn biên giới Syria al-Bukamal năm 2017 với sự hỗ trợ của Lực lượng Quds Iran và lực lượng Hezbollah Lebanon.
Lữ đoàn Kata'ib Hezbollah tham chiến trên lãnh thổ Syria nhằm vào IS tại thị trấn biên giới al-Bukamal năm 2017. Trong tay lữ đoàn này có các trang bị hạng nặng bao gồm cả xe tăng M1A1 Abram của Mỹ.