Lễ hội Kumbh Mela – sự kiện siêu lây lan Covid-19 nhấn chìm Ấn Độ trong khủng hoảng

Bỏ ngoài tai lời cảnh báo thảm kịch Covid-19

Vào ngày 12/4, khi Ấn Độ ghi nhận thêm 169.000 ca mắc Covid-19, vượt qua Brazil trở thành quốc gia có số ca bệnh cao thứ hai thế giới, 3 triệu người dân nước này đã tập trung bên bờ sông Hằng.

Họ đổ về khu vực sông Hằng tại thành phố Haridwar, bang Uttarakhand, để ngâm mình trong dòng sông linh thiêng này. Những người hành hương theo đạo Hindu chen chúc nhau chật kín bên bờ sông Hằng và bỏ qua các biện pháp phòng dịch Covid-19.

Đây là một trong những ngày linh thiêng nhất của Kumbh Mela, một lễ hội quan trọng của những người theo đạo Hindu và là dịp thu hút hàng triệu người hành hương cũng như khách du lịch mỗi năm.

Trong những tuần trước đó, Ấn Độ đã phải đối mặt với làn sóng Covid-19 thứ hai nghiêm trọng. Tuy nhiên, những lời kêu gọi hủy bỏ lễ hội Kumbh Mela đều bị bác bỏ.

Đến ngày 15/4, hơn 2.000 người tham gia lễ hội đã có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2. Vào thời điểm lễ hội kết thúc ngày 28/4, hơn 9 triệu người đã tham dự sự kiện này. Theo The Guardian, số lượng người thực tế tham gia Kumbh Mela vẫn chưa được công bố và hàng ngàn người hành hương đã trở về nhà mà không xét nghiệm SARS-CoV-2 hoặc cách ly.

Một số tiểu bang tại Ấn Độ đã bắt đầu những nỗ lực muộn màng để truy vết tiếp xúc và cách ly những người trở về từ lễ hội. Tại bang Madhya Pradesh, 789 người hành hương đã được truy vết từ 8 quận và 118 người có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2.

“Những người hành hương từ tất cả các bang đều mang theo các biến thể virus và gieo mầm bệnh dịch”, T Jacob John, cựu Giám đốc virus học tại Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ cho biết.

Ashish Jha, Hiệu trưởng Trường Y tế Công cộng của Đại học Brown (Mỹ), cho biết, lễ hội Kumbh Mela có thể là “sự kiện siêu lây lan lớn nhất trong lịch sử của đại dịch Covid-19”.

Trong những tuần diễn ra lễ hội, bang Uttarakhand đã ghi nhận mức tăng 1.800% số ca mắc Covid-19, nhiều trường hợp trong số đó có liên quan đến lễ hội Kumbh Mela.

Câu chuyện của những người trở về từ lễ hội Kumbh Mela do The Guardian ghi lại đã cung cấp một bức tranh khái quát về hậu quả của sự kiện siêu lây lan này.

Lễ hội biến thành thảm họa ở Ấn Độ

Thakur Puran Singh, 79 tuổi, một thành viên của đảng Bharatiya Janata, không tin rằng ông đã mắc Covid-19 tại lễ hội Kumbh Mela.

Vào rạng sáng 9/4, ông Singh và gia đình lái xe gần 600km tới thành phố Hariwar để tham dự lễ hội Kumbh Mela. Trong 5 ngày tiếp theo, gia đình ông đã ngâm mình nhiều lần ở sông Hằng.

Ngày 16/4, một ngày sau khi trở về, ông Singh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng mắc Covid-19. Ban đầu, ông cho rằng mình không mắc Covid-19, nhưng đến ngày 21/4, tình trạng của ông trở nên tồi tệ hơn. Con trai của Singh, Dinesh Singh Thakur, đưa ông đến một bệnh viện địa phương, nơi các bác sĩ nghi ông đã mắc Covid do phổi bị tổn thương. Thakur không tin và đưa cha đến một bệnh viện khác mà anh tin là tốt hơn.

“Tôi không tin các bác sĩ và chẩn đoán mắc Covid của họ. Tôi thậm chí còn không đeo khẩu trang khi đưa bố tôi tới bệnh viện”, Thakur nói.

Tuy nhiên, ông Singh đã tử vong ngay trên đường đi. 8 ngày sau, anh trai của ông, Balwant Singh, người mà gia đình ông Singh đã gặp sau khi trở về từ lễ hội, cũng qua đời với những triệu chứng của Covid-19.

“Ngay cả sau khi ông Singh qua đời, gia đình vẫn giấu giếm rằng họ đã đến Kumbh Mela”, bác sĩ Shameema, giám đốc y tế của khu cho biết. Tiến sĩ Iqbal Malik, một quan chức y tế khác, xác nhận rằng 4 thành viên trong gia đình ông Singh đã có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2.

Một quan chức cho biết, hơn 20 người đã nhiễm SARS-CoV-2 sau khi tiếp xúc với các thành viên trong gia đình ông Singh. Sau khi trở về từ Kumbh Mela, gia đình ông Singh đã tham dự 4 đám cưới.

“Đây là những trường hợp chúng tôi có thể truy vết, nhưng có khả năng con số thực tế cao hơn nhiều”, vị quan chức nói.

Thakur Puran Singh (trang phục màu vàng) cùng gia đình đứng bên bờ sông Hằng. Ảnh: The Guardian

Gia đình và hàng xóm của Gopal Singh đã rất vui mừng khi thấy anh trở về từ Kumbh Mela. Dân làng Madhi Chaubisa, ở quận Vidisha, bang Madhya Pradesh, đã ra đón anh và hy vọng nhận được những lời chúc phúc. Nhưng thực tế chuyến đi của Gopal Singh đầy sự kinh hãi.

Singh đã cùng với khoảng 100 người khác từ những ngôi làng xung quanh lên 2 chiếc xe buýt và bắt đầu một cuộc hành hương đến Kumbh Mela. Trên đường về nhà, nhiều hành khách trên xe buýt bị sốt cao và tiêu chảy. Tuy nhiên, họ không dừng lại ở bất cứ đâu để xét nghiệm SARS-CoV-2 cũng như kiểm tra nhiệt độ.

“Tôi đã đến Kumbh Mela 2 lần trước đây, nhưng tôi chưa bao giờ thấy điều gì như thế này, rất nhiều người bị bệnh”, Singh nói.

Singh nhất quyết yêu cầu xét nghiệm SARS-CoV-2 khi trở lại, mặc dù một bác sĩ địa phương bác bỏ mối lo ngại của anh. 4 ngày sau, anh có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2. Trong khi đó, Singh đã tiếp xúc với nhiều người dân trong làng.

Ba người khác đi cùng anh Singh sau đó cũng mắc Covid-19. Trưởng làng Ragu Raj Dangi, 32 tuổi, cho biết: “Sau khi mọi người trở về từ lễ hội Kumbh Mela, số ca mắc Covid-19 đã tăng lên hơn 30 ca chỉ trong vài ngày. Có nhiều người đã xuất hiện các triệu chứng hoặc tiếp xúc với người mắc Covid-19 nhưng chưa được xét nghiệm”.

Vài ngày sau, Mamta Bhai, hàng xóm của Singh, lên cơn sốt. Trong vài ngày, cô đã được một bác sĩ địa phương điều trị, nhưng khi nồng độ oxy của cô giảm xuống mức nghiêm trọng, cô được đưa đến phòng chăm sóc đặc biệt nhưng vẫn không qua khỏi.

Singh nói rằng anh cảm thấy tội lỗi. “Sự ngoan cố và mê tín của chúng tôi đã mang đến một thảm họa. Tôi cảm thấy tồi tệ bởi những người có thể đã nhiễm virus vì những người như tôi”, Singh nói.

Trước khi diễn ra lễ hội Kumbh Mela, ngôi làng nhỏ Brindaban ở bang Bihar, miền Đông Ấn Độ, không bị ảnh hưởng nhiều vì đại dịch. Ngày 6/4, một nhóm 5 người phụ nữ đã đi đến lễ hội trong một chuyến đi kéo dài 11 ngày. Nhiều ngày sau khi họ trở về, 2 người đã tử vong.

Mặc dù sở y tế địa phương tuyên bố các nạn nhân đã có kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 sau khi tử vong, nhưng các thành viên trong gia đình họ lại kể một câu chuyện khác.

“Cô ấy đổ bệnh vào ngày trở về nhà và ngay ngày hôm sau cô ấy tử vong”, Awadh Kishore Tiwari, cháu của Bindu Devi, một trong hai người phụ nữ đã chết, cho biết. Tiwari nói thêm rằng, mẹ ruột của anh đã xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 sau khi tiếp xúc với cô Devi.

Sau khi Bindu Devi tử vong, người dân trong làng đã rất hoảng loạn. 40 người đã được xét nghiệm, toàn bộ ngôi làng đã được khử khuẩn và tuyên bố là một khu vực cấm.

Sau đó, Dulari Devi, người đi hành hương cùng Bindu Devi, cũng tử vong. Người thân cho biết người phụ nữ 58 tuổi này đã gặp vấn đề về hô hấp ngay khi trở về từ Kumbh Mela.

Anh rể của cô là Awadhesh Chauhan cho biết, anh đã khuyên cô không nên tham dự Kumbh Mela vì dịch Covid-19, nhưng cô đã cười trừ và nói rằng: “Sẽ không có chuyện gì xảy ra đâu, anh không cần phải lo lắng”, Chauhan nói.

Khi một phụ nữ 67 tuổi đến từ Nandini Layout, ngoại ô thành phố Bengaluru, có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2, vài ngày sau khi trở về từ Kumbh Mela, gia đình bà trở nên lo lắng.

Sống cùng với bà là con dâu, một bác sĩ tâm lý làm việc trong một bệnh viện, nơi cô đã khám cho hàng chục bệnh nhân. Các xét nghiệm nhanh xác nhận cô cũng mắc Covid-19. Tiến sĩ Manjala, người đứng đầu nhóm xét nghiệm cho biết: “Chúng tôi phát hiện 12 bệnh nhân và 3 nhân viên dương tính với SARS-CoV-2”.

18 người tiếp xúc gần với bác sĩ tâm lý cũng được chẩn đoán mắc Covid-19, nhưng các quan chức cho biết mức độ lây lan thực sự của virus có khả năng còn lớn hơn./.

*Loạt bài/bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQCP ngày 29/5/2020 của Chính phủ.